Prawdinsk

Prawdinsk
Правдинск
Ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 kaliningradzki

Populacja (2021)
• liczba ludności


4045[1]

Nr kierunkowy

(+7) 40157

Kod pocztowy

238400

Tablice rejestracyjne

39

Położenie na mapie obwodu kaliningradzkiego
Mapa konturowa obwodu kaliningradzkiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Prawdinsk”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Prawdinsk”
Ziemia54°27′N 21°01′E/54,450000 21,016667
Strona internetowa
Portal Rosja

Prawdinsk, Frydland[2] (ros. Правдинск; niem. Friedland in Ostpreußen; lit. Romuva) – miasto w obwodzie kaliningradzkim w Rosji na terenie Barcji (4 tys. mieszkańców w 2021).

Miejscowość położona nad rzeką Łyną, około 30 km na północny wschód od Bagrationowska i 25 km na południe od Gwardiejska, 10 km od granicy z Polską.

Historia

Miasto założone przez Krzyżaków w 1312 roku przy brodzie na Łynie. Frydland otrzymał regularne rozplanowanie z czworobocznym placem rynkowym. Miasto otoczono w XIV w. murami obronnymi z 2 bramami. W 1347 zostało najechane przez wojska litewskie[3].

Napoleon Bonaparte na polu bitwy pod Frydlandem na obrazie H. Verneta

W 1441 miasto przystąpiło do Związku Pruskiego[3], który na początku 1454 zwrócił się do polskiego króla z prośbą o przyłączenie Prus do Korony Królestwa Polskiego. W lutym 1454 Kazimierz IV Jagiellończyk przychylił się do prośby i inkorporował region z miastem do Polski. Po zakończeniu wojny trzynastoletniej miasto stanowiło w latach 1466–1657 część Polski jako lenno. W tutejszej szkole naukę pobierał Celestyn Myślenta – polski teolog i wieloletni rektor królewieckiej Albertyny. W latach 1659–1661 nauczał tu natomiast polski tłumacz Jerzy Skrodzki. W trakcie II wojny północnej w 1656 miasto zostało zniszczone przez Szwedów[3].

14 czerwca 1807 roku w pobliżu miasta rozegrała się jedna z ważnych bitew wojen napoleońskich. Francuzi pod wodzą Napoleona, wspomagani przez Polaków odnieśli zwycięstwo nad Rosją. W bitwie odnieśli rany generał Jan Henryk Dąbrowski[4] i pułkownik Kazimierz Turno. Zwycięstwo otworzyło drogę do utworzenia polskiego Księstwa Warszawskiego z części ziem zaboru pruskiego.

Od 1871 w granicach Niemiec. W 1877 miał miejsce pożar ratusza[3]. Do 1902 stolica powiatu frydlandzko-bartoszyckiego przed jej przeniesieniem do Bartoszyc.

31 stycznia 1945 roku miasto zostało zdobyte przez oddziały 3. Frontu Białoruskiego. Po II wojnie światowej miejscowość przypadła ZSRR. W 1946 roku nazwę miasta zmieniono na Prawdinsk.

Zabytki

Kościół św. Jerzego

Najcenniejszym zabytkiem miasta jest gotycki kościół parafialny św. Jerzego, wzniesiony w latach około 1360–1380 i rozbudowany na przełomie XV/XVI w. (z tego czasu pochodziły drewniane rzeźbione zworniki sklepienne). Jest to ceglana trójnawowa pseudobazylika z wysoką wieżą i ozdobnym szczytem wschodnim, w którym zachowały się m.in. dwie ceramiczne maski. Powstał jako katolicki, w latach 1525–1945 służył ewangelikom, po latach opuszczenia w 2006 został odremontowany i służy parafii prawosławnej (możliwość zwiedzania wieży).

Z zabudowy historycznego centrum przetrwały nieliczne budynki, m.in. ratusz, barokowy dom z mansardowym dachem w północnej pierzei rynku. Od zachodu i południa starego miasta istnieją silnie zniszczone odcinki dawnych murów obronnych. Zachowała się również dawna wieża ciśnień.

Przypisy

  1. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [dostęp 2021-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
  2. Egzonim wariantowy przyjęty na 79. posiedzeniu KSNG [1].
  3. a b c d [2].
  4. Marian Kukiel, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795–1815, Zdzisław Rzepecki i ska, Poznań 1912, reprint 1996, s. 146–147, ISBN 83-86600-51-9.

Bibliografia

  • Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
  • Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
  • Carl von Lorck, Dome, Kirchen und Klöster in Ost- und Westpreussen. Nach alten Vorlagen, 2. unver. Aufl., Frankfurt am Main, Weidlich, 1982, ISBN 3-8035-1163-1.
  • Tadeusz Jurkowlaniec, Gotycka rzeźba architektoniczna w Prusach, Wrocław, Ossolineum, 1989, ISBN 83-04-02935-9.
  • Andrzej Rzempołuch, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn: Remix, 1992, ISBN 83-900155-1-X, OCLC 833969011.
  • Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Coat of Arms of Pravdinsk (Kaliningrad oblast).png
Coat of arms of Pravdinsk (Kaliningrad oblast)
Правдинск1.jpg
Autor: Sergksuh, Licencja: CC BY-SA 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Flag of Pravdinsk (Kaliningrad oblast).png
Flag of Pravdinsk, Kaliningrad oblast, Russia
Правдинск.jpg
Autor: Администрация МО "Правдинский городской округ", Licencja: CC BY-SA 2.5
Площадь 50-летия Победы. Вид на торговую улицу и храм Георгия Победоносца (бывшая Фридландская кирха, 1313г.)
Napoleon friedland.jpg
Napoleon at the en:Battle of Friedland (de:Schlacht bei Friedland) (1807). The Emperor is depicted giving instructions to general Nicolas Oudinot. Between them is depicted general Etienne de Nansouty and behind the Emperor, on his right is marshal Michel Ney, duke of Elchingen.