Prawo martwej ręki

Prawo martwej ręki albo martwa ręka – historyczny termin, przyjmujący różne znaczenia w różnych okresach.

W epoce feudalnej oznaczał sytuację kogoś, kto nie miał prawa dysponować własnymi dobrami w testamencie, ponieważ prawnie wszystko, co posiadał, należało do jego pana.

Następnie „martwa ręka” dotyczyła dóbr kościelnych, objętych zobowiązaniem ich niezbywalności. W epoce nowożytnej dobra kościelne były przedmiotem sporu pomiędzy państwem a Kościołem. Ze względu na sytuację prawną majątki kościelne pomniejszały więc państwowe środki ekonomiczne. Jako niezbywalne dobra skonfiskowane przez urzędy kościelne zostały wyłączone z obrotu ziemią. Ponadto generalnie były „wolne”, tzn. nie podlegały fiskusowi lub były nisko opodatkowane. Dlatego próbowano ograniczyć możliwości do nabywania nowych dóbr przez Kościół i powiększania zasobów „martwej ręki”.

Zobacz też

• Dobra martwej ręki

Bibliografia

• Historia Polski i Świata. T. 13.: Historia Powszechna. Wiek XVIII – wiek oświecenia. Mediasat Group S.A. dla Gazety Wyborczej, 2007, s. 89. ISBN 978-84-9819-820-1.
• Stefan Wojtkowiak: Dobra martwej ręki w dawnej Polsce i dziś, Res Humana nr 2-3/2005, s. 30–35.