Preegzystencja Chrystusa
Preegzystencja Chrystusa (gr. προϋπαρξη) – w teologii chrześcijańskiej pogląd, że Jezus istniał przed poczęciem w łonie Maryi.
W trynitarnej wierze koncepcja osobowego istnienia Jezusa przed jego poczęciem jest podstawowym pojęciem doktryny o Trójcy[1]. Chrystologia bada naturę tej preegzystencji w tematach, które obejmują wcielenie (łac. incarnatio) i kenozę (gr. κένωσις)[2][3].
Biblijne uzasadnienie wiary w preegzystencję Jezusa stanowi przede wszystkim prolog Ewangelii Jana, w którym filozoficzny archetyp logosu jest wykorzystany do przedstawienia teologii Syna Bożego, z pominięciem wypowiedzenia wprost jego imienia.
Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. (...) A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas[4].
Innym fragmentem biblijnym, który przedstawiany jest jako uzasadniający preegzystencję Jezusa, jest List do Filipian:
On, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stawszy się podobnym do ludzi[5].
Definiowanie doktryny chrześcijańskiej w tej materii następowało w III-IV wieku i było reakcją na pojawiające się nauki uznane za herezje, zwłaszcza arianizmu, a także było równoległe do definiowania nauki o Trójcy Świętej. Podstawową wypowiedzią, która kodyfikowała naukę wspólną wszystkim chrześcijanom, jest wyznanie wiary ułożone na soborze nicejskim (325) jako tzw. Symbol nicejski[6]. Wcześniejsze, zachowane dokumenty, które potwierdzają wiarę chrześcijan w preegzystencję Jezusa, to wyznania wiary biskupów: Grzegorza Cudotwórcy i Euzebiusza z Cezarei[7]. Znany jest również fakt, że w 382 synod rzymski zwołany przez Damazego ekskomunikował Fotyna, biskupa Sirmium, za to, że ten twierdził i nauczał, iż Jezus Chrystus pochodzi tylko z Maryi[8].
Świadkowie Jehowy nauczają, że Jezus występuje jako Słowo (gr. Lògos) w Starym Testamencie[9][10][11].
Unitarianizm odrzuca wszelkie osobowe istnienie Jezusa przed jego narodzinami. Jest to konieczne dla rozróżnienia dwóch poglądów:
- Grupy, które uczą o dziewiczych narodzinach, jak bracia polscy (arianie, socynianie) z XVII wieku, czy też pierwsi unitarianie w Holandii i Wielkiej Brytanii – jak John Biddle i Nathaniel Lardner[12], a od roku 1850 również chrystadelfianie[13].
- Grupy, które zaprzeczają cudownym narodzinom, uczą, że Jezus został przyjęty jako syn Boży, gdy stał się dorosłym mężczyzną. Obejmuje to nowoczesnych unitarian i unitarian uniwersalistów.
Wspólnoty odrzucające preezgystencję Jezusa fragment Ewangelii Jana 1,1 interpretują, jako odnoszący się do wypełnienia zapowiedzi Mesjasza. Fragment Flp 2,6-11 odnoszony jest do uniżenia Jezusa w jego ziemskim życiu i jego braku roszczeń do równości z Bogiem.
Preegzystencję odrzuca część osób należących do Zborów Bożych Chrześcijan Dnia Siódmego, gdyż wspólnota ta nie narzuca w tej kwestii jednego rozumienia i pozostawia w tej kwestii wolność.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Douglas McCready. He Came Down From Heaven: The Preexistence of Christ and the Christian Faith. Downers Grove: InterVarsity, 2005.
- ↑ Dunn J.D.G. Christology in the making
- ↑ Kuschel K-J, Born before All Time? The Dispute Over Christ's Origin New York: Crossroad, 1992.
- ↑ J 1,1-14 w przekładach Biblii.
- ↑ Flp 2,6-7 w przekładach Biblii.
- ↑ Symbol nicejski (325), [w:] Breviarium fidei..., s. 610-612.
- ↑ Symbole wschodnie przednicejskie, [w:] Breviarium fidei..., s. 608-609.
- ↑ Synod rzymski (382), [w:] Breviarium fidei..., s. 212-213.
- ↑ Jezus Chrystus, „Wnikliwe poznanie Pism; t. 1”, s. 973.
- ↑ Watchtower, Słowo Boga — kim albo czym jest?, jw.org.
- ↑ Watchtower, Jana 1:1 — „Na początku było Słowo”, jw.org.
- ↑ Lardner N. Letter on the Logos 1759
- ↑ Hayward A. Did Jesus Really Come Down from Heaven? CALS Birmingham 1979; Алан Хэйвард Cошел ли Иисус с небес? 2007
Bibliografia
- Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. Stanisław Głowa, Ignacy Bieda. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1998. ISBN 83-7015-360-7.
- Czy Biblia uczy o Trójcy.. Bolesław Parma. Wodzisław Śląski: 2015.
- Trójca Święta - mit czy rzeczywistość. Arkadiusz Wiśniewski. Bielsko-Biała: Duch Czasów. ISBN 978-83-916313-4-6.
Media użyte na tej stronie
