Prefektura Gunma

Prefektura Gunma

Nazwa japońska Kanji 群馬県 Transkrypcja Hepburna Gunma-ken
prefektura
Herb Flaga
Państwo	Japonia
Wyspa	Honsiu
Region	Kantō
Siedziba	Maebashi
Kod ISO 3166-2	JP-10
Gubernator	Ichita Yamamoto
Powierzchnia	6 362,28[1] km²
Populacja (2020) • liczba ludności	1 940 333[2]
• gęstość	314 os./km²
Kod pocztowy	371-8570
Adres urzędu: Maebashi, Ōtemachi 1-1-1
Symbole japońskie
Drzewo	sosna Thunberga (Pinus thunbergii)
Kwiat	azalia japońska (Rhododendron japonicum)
Ptak	miedziany bażant japoński (Syrmaticus soemmerringii)
Położenie na mapie
Strona internetowa
Portal Japonia

Miasto Takasaki u zbiegu rzek: Karasu i Usui

Kusatsu Onsen

Rzeka Watarase w pobliżu miasta Kiryū

Park Narodowy Oze

Takasaki Kannon (Byakue Dai-Kannon) w Takasaki, wys. 41,8 m^[3]

(c) shinohal, CC BY-SA 3.0

Harunafuji i jezioro kaldery Haruna

Prefektura Gunma (jap. 群馬県 Gunma-ken) – prefektura w Japonii, w regionie Kantō, na wyspie Honsiu (Honshū). Jej stolicą jest miasto Maebashi^[4]. Ma powierzchnię 6 362,28 km^{2 [1]}. W 2020 r. mieszkały w niej 1 940 333 osoby, w 802 343 gospodarstwach domowych^[2] (w 2010 r. 2 008 170 osób, w 755 297 gospodarstwach domowych)^[5].

Historia

Ślady działalności człowieka na tym terenie pojawiły się już w okresach paleolitu japońskiego: Jōmon i Yayoi (od ok. 12 000 p.n.e. do 300 n.e). Świadczy o tym m.in. stanowisko archeologiczne Iwajuku-iseki w dzielnicy Kasuke miasta Midori^[6].

W VIII wieku wzniesiono pierwsze świątynie buddyjskie m.in. Ueno Kokubun-ji na terenie dzisiejszych miast Takasaki i Maebashi^[6].

W 1333 roku, pochodzący z ówczesnej prowincji Kōzuke (obecnie prefektura Gunma), przywódca klanu Nitta, Yoshisada Nitta (1301–1338), stanął po stronie cesarza Go-Daigo i poprowadził wierne mu wojska na miasto Kamakura. Zdobył je, kończąc istnienie siogunatu Kamakura (od 1185 lub 1192 do 1333)^[7][8][6].

W 1871 roku przeprowadzono reformę administracyjną – w ramach restauracji Meiji – likwidując system hanów (feudalnych domen) i utworzono prefektury, w tym prefekturę Gunma. W 1876 roku wprowadzono korekty, nadając prefekturze obecny kształt^[6].

W 1872 roku rozpoczęły działalność, pod kontrolą rządu, zakłady jedwabnicze Tomioka Seishijō (Tomioka Silk Mill), utworzone w celu wprowadzenia modernizacji tej gałęzi przemysłu i rozpowszechnienia nowoczesnej technologii w Japonii^[6].

W 1997 roku otwarcie połączenia linii super ekspresu Shinkansen^[6].

Geografia

Położenie

Prefektura leży w centrum wyspy Honsiu ok. 100 km na północ od Tokio. Graniczy z prefekturami: Tochigi, Niigata, Saitama, Nagano i Fukushima^[4].

Prawie dwie trzecie prefektury zajmują niskie i wysokie pasma górskie. Na granicach północnej i zachodniej znajdują się łańcuchy wysokich gór, a południowa część wychodzi na nizinę Kantō. Prefektura Gunma odznacza się bogactwem naturalnego piękna^[9].

Miasta

Miasta rangi -shi (ponad 50 tys. mieszkańców), jest ich 12:

oraz 15 mniejszych miast i 8 wiosek.

Podział administracyjny

1 stycznia 2021 r. w skład prefektury wchodziło 12 większych miast (shi), 15 mniejszych (miasteczek, machi) i 8 wsi (gmin wiejskich, mura)^[10].

Nazwa			Powierzchnia (km2)[1]	Ludność[2]	Kod[a] jednostki	Powiat	Mapa
Polska nazwa	Rōmaji	Kanji
Annaka	Annaka-shi	安中市	276,31	54 962	10211
Chiyoda	Chiyoda-machi	千代田町	21,73	10 857	10523	Ōra
Fujioka	Fujioka-shi	藤岡市	180,29	63 299	10209
Higashiagatsuma	Higashiagatsuma-machi	東吾妻町	253,91	12 741	10429	Agatsuma
Isesaki	Isesaki-shi	伊勢崎市	139,44	211 975	10204
Itakura	Itakura-machi	板倉町	41,86	14 101	10521	Ōra
Kanna	Kanna-machi	神流町	114,60	1 645	10367	Tano
Kanra	Kanra-machi	甘楽町	58,61	12 481	10384	Kanra
Katashina	Katashina-mura	片品村	391,76	3 994	10443	Tone
Kawaba	Kawaba-mura	川場村	85,25	3 485	10444	Tone
Kiryū	Kiryū-shi	桐生市	274,45	106 524	10203
Kusatsu	Kusatsu-machi	草津町	49,75	6 070	10426	Agatsuma
Maebashi (stolica)	Maebashi-shi	前橋市	311,59	332 332	10201
Meiwa	Meiwa-machi	明和町	19,64	10 884	10522	Ōra
Midori	Midori-shi	みどり市	208,42	49 663	10212
Minakami	Minakami-machi	みなかみ町	781,08	17 233	10449	Tone
Naganohara	Naganohara-machi	長野原町	133,85	5 102	10424	Agatsuma
Nakanojō	Nakanojō-machi	中之条町	439,28	15 396	10421	Agatsuma
Nanmoku	Nanmoku-mura	南牧村	118,83	1 612	10383	Kanra
Numata	Numata-shi	沼田市	443,46	45 382	10206
Ōizumi	Ōizumi-machi	大泉町	18,03	42 107	10524	Ōra
Ōra	Ōra-machi	邑楽町	31,11	25 537	10525	Ōra
Ōta	Ōta-shi	太田市	175,54	223 150	10205
Shibukawa	Shibukawa-shi	渋川市	240,27	74 614	10208
Shimonita	Shimonita-machi	下仁田町	188,38	6 583	10382	Kanra
Shintō	Shintō-mura	榛東村	27,92	14 222	10344	Kitagunma
Shōwa	Shōwa-mura	昭和村	64,14	6 962	10448	Tone
Takasaki	Takasaki-shi	高崎市	459,16	373 218	10202
Takayama	Takayama-mura	高山村	64,18	3 518	10428	Agatsuma
Tamamura	Tamamura-machi	玉村町	25,78	36 073	10464	Sawa
Tatebayashi	Tatebayashi-shi	館林市	60,97	75 335	10207
Tomioka	Tomioka-shi	富岡市	122,85	47 470	10210
Tsumagoi	Tsumagoi-mura	嬬恋村	337,58	8 861	10425	Agatsuma
Ueno	Ueno-mura	上野村	181,85	1 128	10366	Tano
Yoshioka	Yoshioka-machi	吉岡町	20,46	21 817	10345	Kitagunma
Prefektura Gunma	Gunma-ken	群馬県	6 362,28	1 940 333	10
* Miasta (shi) nie znajdują się w żadnym z powiatów.

Góry

W przeszłości część obszaru dzisiejszej prefektury nazywała się Jōmō. Stąd trzy słynne góry: Akagi (1 828 m n.p.m.), Myōgi (1104) i Haruna (1 449), zwane są łącznie Jōmō Sanzan. Ta ostatnia to rozległy, uśpiony wulkan z licznymi szczytami. Na jednym z nich (centralnym) znajduje się jezioro Haruna i kopuła lawy o nazwie Harunafuji (1 390). Jezioro kaldery zamarza zimą, stając się popularnym miejscem do wędkowania pod lodem^[11].

Na granicy prefektur Gunma i Nagano znajduje się wulkan Asama (2 568), który wybuchł ponownie w 2009 roku, a na granicy z prefekturą Niigata (pasmo gór Echigo) – góra Tanigawa (1 977), jedna ze „100 słynnych gór w Japonii”.

Na granicy z prefekturą Gifu, w łańcuchu gór Hida, wznosi się Hotaka (3 190).

Rzeki i jeziora

• Rzeki przepływające przez prefekturę: Tone (322 km, druga co do długości rzeka w Japonii, po Shinano, 367 km), Agano (210), Watarase (107), Tadami (145), Kanna (87), Agatsuma (76), Karasu (62), Kabura (59).
• Jeziora: Haruna, Ōnuma
• Sztuczne zbiorniki:
  • Okutone, utworzony przez zaporę Yagisawa na rzece Tone, jest ważnym źródłem tokijskiej wody wodociągowej^[12];
  • Nozori, utworzony przez tamę Nozori na rzece Nakatsu;
  • Fujiwara, utworzony przez tamę Fujiwara na rzece Tone;
  • Kanna, utworzony przez tamę Shimokubo, spiętrzającą wody rzeki Kanna, na granicy z prefekturą Saitama;
  • Watarase-yūsuichi (zbiornik retencyjny) jest częścią rzeki Watarase, której dorzecze doznało poważnych szkód na przełomie XIX i XX wieku, spowodowanych zanieczyszczeniami z kopalni miedzi w Ashio (prefektura Tochigi) i powodziami^[13][14].

Parki narodowe

• Park Narodowy Oze, Park Narodowy Jōshin’etsu Kōgen, Park Narodowy Nikkō, Quasi-Park Narodowy Myōgi-Arafune-Saku Kōgen

Gospodarka

Dominuje przemysł włókienniczy, drzewny (wyroby drewniane, w tym meble, wyposażenie wnętrz, produkcja elementów do mieszkań) i spożywczy (m.in. tofu, marynaty, piwo, sake, wino, makarony). Prefektura pełni także rolę całorocznego zaplecza turystycznego dla Tokio. Umożliwia to rozwój małego i średniego biznesu, często opartego na tradycyjnym rzemiośle (np. produkcja lalek daruma i kokeshi^[15].

Zakłady produkcji jedwabiu surowego w Tomioka (Tomioka Silk Mill) są jednym z pierwszych przykładów w przemyśle jedwabniczym wprowadzania nowoczesnej technologii pochodzącej z Francji, która umożliwiła masową produkcję wysokiej jakości surowego jedwabiu. Produkcję zakończono w 1987 roku, ale fabryczne maszyny do nawijania jedwabiu są zachowane w doskonałym stanie^[9].

Przemysły: motoryzacyjny, elektryczny, elektroniczny, tworzyw sztucznych i odlewniczy nie tylko wykorzystują zaawansowane technologie, ale angażują się także w tworzenie branż nowej generacji^[9].

Wśród produktów rolniczych najważniejsze to kapusta i konnyaku (konjac, „język diabła”). Około 90% japońskiego konnyaku pochodzi z prefektury Gunma^[9].

Edukacja

Uczelnie (daigaku) i szkoły półwyższe (tanki-daigaku)

Turystyka

Prefektura popularna jest dzięki swoim gorącym źródłom – onsenom, m.in.: Kusatsu Onsen, Ikaho Onsen, Minakami Onsen, Manza Onsen (1800 m n.p.m.), a w sezonie zimowym – także licznym ośrodkom narciarskim.

Górskie rzeki są wykorzystywane do raftingu i kanioningu^[b], a wytyczone szlaki do wędrówek pieszych i kolarstwa górskiego^[16].

Miejsca godne zwiedzenia to m.in.:

• Hara Museum of Contemporary Art w Shibukawa zostało otwarte w 1988 roku (pawilon Kankai dobudowano w 2008 roku). Położone u podnóża góry Haruna drewniane budynki zostały zaprojektowane przez Aratę Isozakiego, laureata Nagrody Architektonicznej Pritzkera (Pritzker Architecture Prize). Po zamknięciu Hara Museum of Contemporary Art w Tokio 11 stycznia 2021 roku, jego zasoby zostały przeniesione do Shibukawy^[17];
• Dawny ośrodek jedwabnictwa w Tomioka.

Kultura

• W prefekturze popularna jest gra karciana jōmō-karuta, grają w nią dorośli i dzieci. Dotyczy wiedzy o prefekturze.
• W prefekturze Gunma (w Isesaki) urodził się Mitsuru Adachi (ur. 1951), jeden z popularnych autorów mangi, znany m.in. dzięki: „Touch” i „H2”.

Transport

Koleje

• Ekspresowe linie Shinkansen: Hokuriku, Jōetsu
• Linie kolejowe: Agatsuma, Hachikō, Isesaki, Jōetsu, Jōmō, Jōshin, Kiryū, Koizumi, Nikkō, Ryōmō, Sano, Shin’etsu, Takasaki, Watarase Keikoku

Autostrady (płatne)

• Autostrady: Tōhoku (E4), Kan-Etsu (E17), Jōshin-Etsu (E18), Kita-Kantō (E50).

Drogi krajowe

• Numery dróg krajowych: 17, 18, 50, 120, 122, 144, 145, 146, 254, 291, 292, 353, 354, 405, 406, 407, 462.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Geospatial Information Authority of Japan: 令和3年 全国都道府県市区町村別面積調 (1月1日時点) (Reiwa 3rd year Area adjustment by prefecture, city, ward, town, and village (As of January 1)). gsi.go.jp, 2021. [dostęp 2021-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-05)]. (jap.).
• Statistics Bureau, Ministry of Internal Affairs and Communications: Preliminary Counts of the Population and Households. [w:] 2020 Population Census [on-line]. e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2021. [dostęp 2021-09-19]. (ang.).
• 平成22年国勢調査 – 人口速報集計結果 (2010 Census - Population Bulletin Aggregation Results). e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2011. [dostęp 2021-09-19]. (jap.).

Linki zewnętrzne

• Informator o Manza Onsen (ang.)
• Wycieczka po prefekturze Gunma (zdjęcia) (ang.)
• Przewodnik po prefekturze (ang.)