Pregolskij (Kaliningrad)
Pregolskij, to osiedle (ros.: поселок) w zachodniej części miasta Kaliningradu, położone na północnym brzegu rzeki Pregoły, u jej ujścia do Zalewu Wiślanego, w granicach dzielnicy administracyjnej Rejon Oktjabrski (ros. Oктябpьский район).
Wieś 1673 nosiła nazwę Kasebalg, następnie Kosswalken, należąc do parafii ewangelickiej w Judytach. Nad Pregołą w 1693 elektor brandenburski, późniejszy król pruski, Fryderyk III zbudował rezydencję myśliwską Friedrichshof (proj. Johann Arnold Nering, później przebudowana przez Joachima Ludwiga Schultheißa von Unfried). Podarowana 1719 przez Fryderyka Wilhelma I kuzynowi, Fryderykowi Wilhelmowi księciu Szlezwiku-Holsztyna, nosiła nazwę Holstein, następnie Gross-Holstein, która przejęła także miejscowość, w XX w. włączona w granice Królewca. Przebudowana barokowa rezydencja zachowała się do dzisiaj i jest siedzibą instytutu naukowo-badawczego.
Bibliografia
- Adolf Boetticher: Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreußen, H. 1, Das Samland, 2. durchges. und erw. Aufl., Königsberg, Teichert, 1898
- Georg Dehio: Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
- Andrzej Rzempołuch: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn, Remix, 1992, ISBN 83-900155-1-X
- Prusy Wschodnie – dokumentacja historycznej prowincji. Zbiory fotograficzne dawnego Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu (=Ostpreussen – Dokumentation einer historischen Provinz. Die photographische Sammlung des Provinzialdenkmalamtes in Königsberg), oprac. i red. bazy danych Jan Przypkowski, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, [2006], ISBN 83-89101-44-0