Prehoryłe

Artykuł

50°39′9″N 24°2′32″E

- błąd

39 m

WD

50°41'N, 24°4'E, 50°36'N, 24°6'E

- błąd

2318 m

Odległość

4054 m

Prehoryłe
wieś
Ilustracja
Rzeka Bug
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

hrubieszowski

Gmina

Mircze

Liczba ludności (2011)

349[1]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-530

Tablice rejestracyjne

LHR

SIMC

0895244

Położenie na mapie gminy Mircze
Mapa konturowa gminy Mircze, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Prehoryłe”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Prehoryłe”
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego
Mapa konturowa powiatu hrubieszowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Prehoryłe”
Ziemia50°39′09″N 24°02′32″E/50,652500 24,042222
Strona internetowa

Prehoryłe – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Mircze, nad rzeką Bugiem.

Demografia

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 349 mieszkańców[1] i była ósmą co do wielkości miejscowością gminy Mircze.

Historia

Dawniej Prehoryłe było przedmieściem Kryłowa, obecnie jest to wieś. Przed II wojną światową miejscowość tę zamieszkiwali Ukraińcy (60%) i Polacy (40%)[2] – razem ok. 1000 mieszkańców; istniała cerkiew Narodzenia Matki Bożej, zburzona w 1938 r. w ramach akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej[3].

Prehoryłe w latach 1943 i 1944 było kilkakrotnie atakowane przez ukraińskie i polskie oddziały. Polska część wsi Prehoryłe została napadnięta przez oddziały UPA przybyłe z Wołynia nocą z 2 na 3 lutego 1944. Spaliły one zabudowania Polaków i dokonały zbrodni na polskiej ludności. Następnego dnia oddział Stanisława Basaja w odwecie zniszczył ukraińską część Prehoryłego oraz zamieszkaną przez Ukraińców wieś Małków. Do kolejnego napadu na Polaków w Prehoryłem doszło 17 lutego; oddział "Rysia" wystąpił w ich obronie, odpierając atak ukraiński. Po raz trzeci ukraiński oddział napadł na Prehoryłe 29 lutego; przebywający jeszcze we wsi Polacy ukryli się w lesie[4]. 8 marca 1944 r. Prehoryłe zaatakował oddział 5 Pułku Policji SS, wsparty przez miejscowych członków Ukraińskiego Legionu Samoobrony. Napastników odparł oddział Batalionów Chłopskich pod komendą Stanisława Basaja „Rysia”, który podpalił następnie gospodarstwa zamieszkałych w miejscowości Ukraińców[5] i zabił mieszkańców[6]. Od 2006 r. OKŚZpNP (Okręgowa Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu) w Szczecinie prowadzi śledztwo – S 67/06/Zi; S 68/06/Zi w sprawie okoliczności pacyfikacji Prehoryłego i Smoligowa, dokonanych w lutym i marcu 1944 r. przez 5 Pułk policji SS.

Komunikacja

Przez Prehoryłe przebiegają 2 drogi powiatowe: ul. Sokalska – 4 km i ul. Kryłowska (Gościniec Witkowski) – 3 km, 2 drogi gminne: ul. Średnia – 4 km, ul. Habarska – 2 km i 7 utwardzonych dróg dojazdowych, w tym ul. Graniczna 3 km, ul. Zielona 3 km, nieoficjalnie ul. Moczuły 1,5 km i ul. Obłonie 4 km; pozostałe to drogi dojazdowe do pól, ok. 10 km.

Turystyka

Prehoryłe leży na „Dołhobyczowskim obszarze chronionego krajobrazu”. W miejscowości znajdują się 3 starorzecza – największe, zwane Jeziorkiem, pełni funkcję rekreacyjną w czasie wakacji i posiada plażę – podłoże piaskowe, długość 1 km, maksymalna szerokość 80 m, powierzchnia ok. 2,5 ha.

W granicach miejscowości znajduje się las liściasty Szelepy, słup graniczny rosyjsko-austriacki z 1772 roku oraz cmentarz unicki z zachowanym najstarszym nagrobkiem na Lubelszczyźnie (poza terytorium cmentarzy przykościelnych) z 1788 roku[7].

Przypisy

  1. ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ PREHORYŁE (pol.). [dostęp 2013-02-11].
  3. ↑ Grzegorz Kuprianowicz, Sławomir Wyspiański: Zburzona w 1938 r. cerkiew we wsi Prehoryłe (pow. hrubieszowski) (pol.). [dostęp 2013-02-11].
  4. ↑ M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939-1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 271-272.
  5. ↑ G. Motyka: Tak było w Bieszczadach. Warszawa: Volumen, 1999, s. 186.
  6. ↑ M. Zajączkowski, Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939-1944, Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Lublin-Warszawa 2015, s. 279.
  7. ↑ Zabytki powiatu hrubieszowskiego. Hrubieszów: Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie, 2011, s. 116. ISBN 978-83-931607-0-9.
Gmina Mircze
Wsie
Kolonie
Osady
Integralne
części wsi
  • Andrzejówka-Kolonia
  • Anusin
  • Górka
  • Grafka
  • Karczunek
  • Kolonia Tuczapy
  • Konarów
  • Modryniec-Kolonia
  • Nieleszcze
  • Romanów
  • Zabłocie

Herb gminy

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Mircze (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
POL gmina Mircze COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
Bug prehoryle.jpg
Autor: Merc777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bug w Prehoryłem