Premier Estonii
| Obecny peaminister | |
 | |
| Stanowisko | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia | |
| Pierwszy peaminister | |
| Długość kadencji | nie dłużej niż kadencja Zgromadzenia Narodowego |
| Obecny peaminister | |
| Obecny od | |
| Siedziba | Dom Stenbocka, Tallinn |
| Strona internetowa | |
Estonia Ustrój i polityka Estonii Ustrój polityczny Konstytucja Władza ustawodawcza Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne Polityka zagraniczna Wikiprojekt Polityka |
Premier Estonii (est. Eesti Vabariigi peaminister) – szef rządu i egzekutywy Republiki Estońskiej.
Obecnie urząd ten pełni Kaja Kallas, która została zaprzysiężona 26 stycznia 2021[1].
Wybory
Premierem Estonii może zostać każda osoba wskazana przez Prezydenta Estonii, jednak w praktyce, z uwagi na odpowiedzialność przed Zgromadzeniem Państwowym, jest to lider partii rządzącej lub lider większego koalicjanta w koalicji.
Kandydat desygnowany na premiera w ciągu 14 dni od otrzymania od prezydenta misji utworzenia rządu przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu proponowany skład swojego rządu. Zgromadzenie Narodowe głosuje nad propozycją bez debaty w jawnym głosowaniu. Po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Narodowego premier w ciągu 7 dni przedstawia skład rządu prezydentowi, który w ciągu 3 dni ten rząd powołuje[2].
Jeżeli zaproponowana przez prezydenta osoba nie uzyska bezwzględnej większości w Zgromadzeniu Narodowym lub odmówi przyjęcia urzędu, prezydentowi przysługuje prawo desygnowania drugiego kandydata. Jeżeli scenariusz powtórzy się w stosunku do drugiego kandydata, prawo do mianowania kandydata na premiera przechodzi na rzecz Zgromadzenia Narodowego. Jeżeli misja powołania premiera nie powiedzie się trzeciemu kandydatowi, prezydent rozwiązuje Zgromadzenie Narodowe i zarządza nowe wybory parlamentarne[2].
Jeżeli dana osoba jest deputowanym do Zgromadzenia Narodowego to w momencie objęcia stanowiska premiera lub ministra w Rządzie Estonii jej mandat ulega zawieszeniu. Na czas zawieszenia mandatu obowiązki deputowanego pełni kolejny przedstawiciel danej partii na liście wyborczej. Z chwilą rezygnacji ze stanowiska premiera lub ministra, ustaje mandat zastępcy i kończy się zawieszenie pierwotnego mandatu[3].
Odwołanie
Zgromadzenie Narodowe może wyrazić wotum nieufności wobec pojedynczego ministra, premiera bądź całemu Rządowi Estonii. Wotum nieufności wymaga pisemnego wniosku 1⁄5 członków Zgromadzenia Narodowego. Wniosek jest głosowany najwcześniej na 3. dzień po jego wniesieniu, chyba że Rząd Estonii nakaże wcześniejsze głosowanie. W przypadku wyrażenia wotum nieufności wobec Rządu lub premiera prezydent może na wniosek Rządu zarządzić w ciągu 3 dni przedterminowe wybory parlamentarne[4].
Wicepremierzy
Zgodnie z Konstytucją Estonii, premierowi przysługuje prawo do mianowania dwóch zastępców, którzy zastępują go podczas jego nieobecności. Premier ustanawia zakres obowiązków każdego ze swoich zastępców[5].
Immunitet
Premierowi przysługuje immunitet identyczny do tego, który przysługuje członkom Zgromadzenia Narodowego. Do odpowiedzialności może zostać pociągnięty tylko na wniosek Kanclerza Sprawiedliwości po uzyskaniu zgody większości członków Zgromadzenia Narodowego. Z chwilą uprawomocnienia się wyroku, wygasa funkcja skazanej osoby w Rządzie Estonii[6].
Lista osób pełniących funkcję premiera
| # | Imię i Nazwisko | Portret | Kadencja | Partia polityczna | Rząd | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Od | Do | ||||||
| – | Edgar Savisaar(ur. 1950)[7][8] |  | 3 kwietnia 1990 | 29 stycznia 1992 | RR | • | |
| – | Tiit Vähi(ur. 1947)[8] |  | 30 stycznia 1992 | 21 października 1992 | Bezpartyjny | 1 | |
| 1 | Mart Laar(ur. 1960)[9][8] |  | 21 października 1992 | 8 listopada 1994 | RKEI | 1 | |
| 2 | Andres Tarand(ur. 1940)[8] |  | 8 listopada 1994 | 17 kwietnia 1995 | SDE | • | |
| 3 | Tiit Vähi(ur. 1947)[8] | | 17 kwietnia 1995 | 6 listopada 1995 | EK | 2 | |
| 6 listopada 1995 | 17 Marca 1997 | 3 | |||||
| 4 | Mart Siimann(ur. 1946)[8] |  | 17 marca 1997 | 25 marca 1999 | EK | • | |
| (1) | Mart Laar(ur. 1960)[9][8] | | 25 marca 1999 | 28 stycznia 2002 | Isamaaliit | 2 | |
| 6 | Siim Kallas(ur. 1948)[8] |  | 28 stycznia 2002 | 10 kwietnia 2003 | RE | • | |
| 7 | Juhan Parts(ur. 1966)[8] |  | 10 kwietnia 2003 | 12 kwietnia 2005 | RP | • | |
| 8 | Andrus Ansip(ur. 1956)[8] |  | 12 kwietnia 2005 | 5 kwietnia 2007 | RE | 1 | |
| 5 kwietnia 2007 | 4 kwietnia 2011 | 2 | |||||
| 6 kwietnia 2011 | 26 marca 2014 | 3 | |||||
| 9 | Taavi Rõivas(ur. 1979)[8] |  | 26 marca 2014 | 30 marca 2015 | RE | 1 | |
| 30 marca 2015 | 23 listopada 2016 | 2 | |||||
| 10 | Jüri Ratas(ur. 1978)[8] | .jpg) | 23 listopada 2016 | 29 kwietnia 2019 | EKK | 1 | |
| 29 kwietnia 2019 | 26 stycznia 2021 | 2 | |||||
| 11 | Kaja Kallas(ur. 1977)[8] | | 26 stycznia 2021 | nadal | RE | • | |
Przypisy
- ↑ Urszula Ziemska, Estonia. Kaja Kallas została premierką. Teraz krajem rządzą dwie kobiety, wiadomosci.gazeta.pl, 26 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-26] (pol.).
- ↑ a b Rozdział IV § 89 Konstytucji Republiki Estońskiej.
- ↑ Rozdział IV § 64 Konstytucji Republiki Estońskiej.
- ↑ Rozdział IV § 97 Konstytucji Republiki Estońskiej.
- ↑ Rozdział IV § 93 Konstytucji Republiki Estońskiej.
- ↑ Rozdział IV § 101 Konstytucji Republiki Estońskiej.
- ↑ Do 8 maja 1990 faktycznie jako premier Estońskiej SRR.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Rulers of Estonia, www.rulers.org [dostęp 2020-05-21].
- ↑ a b Mart Laar pełnił to stanowisko dwa razy. Od 21 października 1992 do 8 listopada 1994 oraz od 25 marca 1999 do 28 stycznia 2002.
Linki zewnętrzne
| Przewodniczący Rady Europejskiej |
|
|---|---|
| Członkowie Rady Europejskiej (27) |
|
| Przewodniczący Komisji Europejskiej |
|
| Przedstawiciele organów Unii Europejskiej |
|
Media użyte na tej stronie
.svg)
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flaga Finlandii
.svg)
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
This is a logo for European Council and the Council of the European Union. The logo is inspired by the lantern-shaped structure at the heart of the Europa building, the headquarters of both institutions.
Autor: Estonian Ministry of Economic Affairs and Communications (http://www.mkm.ee/), Licencja: CC BY 2.5
Edgar Savisaar
Autor: Ülo Veldre, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tiit Vähi teisel Arvamusfestivalil Narvas. Arutelu teemaks "Sa vaene hüljatud Ida-Virumaa".
Autor: Avjoska, Licencja: CC BY 3.0
Mart Siimann (born 1946) was the Prime Minister of Estonia from 1997 to 1999.
Autor: Ülo Veldre, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siim Kallas teisel Arvamusfestivalil Narvas. Arutelu teemaks "Sa vaene hüljatud Ida-Virumaa".