Prezydent Słowacji

Prezydent Słowacji
Prezident Slovenskej republiky
Prezidentka Slovenskej republiky
	; Sztandar prezydenta Słowacji
	Obecny
	Stanowisko
Państwo	Słowacja
Data utworzenia	26 października 1939; 2 marca 1993
Pierwszy	Jozef Tiso
Długość kadencji	5 lat; maks. 2 kadencje z rzędu
Obecny	Zuzana Čaputová
Obecny od	15 czerwca 2019
Siedziba	Pałac Prezydencki w Bratysławie

Prezydent Słowacji (słow. Prezident Slovenskej republiky lub Prezidentka Slovenskej republiky^[1]) – głowa państwa Republiki Słowackiej.

Obecnym i piątym prezydentem Słowacji jest Zuzana Čaputová, która objęła urząd 15 czerwca 2019^[2].

Oficjalna rezydencja

Pałac Prezydencki w Bratysławie

Oficjalną rezydencją prezydenta Słowacji jest Pałac Prezydencki w Bratysławie.

Wybory

Prezydentem może zostać każdy obywatel Słowacji, który posiada pełnię praw wyborczych i najpóźniej w dniu wyborów ukończy 40. rok życia^[3]. Prezydenta Słowacji wybiera się w bezpośrednich wyborach w tajnym głosowaniu na pięcioletnią kadencję^[4], przy czym ta sama może pełnić funkcję prezydenta nie więcej niż dwie kadencje z rzędu^[3]. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska ponad 50% głosów w pierwszej turze głosowania, druga tura odbywa się 14 dni później^[4]. Jeżeli o urząd prezydenta ubiega się tylko jedna osoba, musi ona uzyskać co najmniej połowę ważnie oddanych głosów^[4].

Jeżeli na urząd prezydenta wybrany zostanie deputowany do Rady Narodowej, członek rządu, sędzia, prokurator, członek sił zbrojnych i służb uzbrojonych lub przewodniczący i wiceprzewodniczący Najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej to przed objęciem stanowiska muszą się oni zrzec dotychczasowych funkcji^[3].

Prezydent może rozwiązać Radę Narodową w przypadkach wymienionych w konstytucji Słowacji. Są to m.in. brak wyznaczenia rządu przez okres sześciu miesięcy lub poddanie Rządu Słowacji wotum nieufności^[5]. Prezydent może również rozwiązać Radę Narodową, jeżeli zwołała ona referendum ludowe w sprawie odwołania prezydenta, w którym prezydent nie został odwołany^[5]^[6].

Odwołanie ze stanowiska

Referendum ludowe

Prezydenta Słowacji odwołać ze stanowiska może referendum ludowe. Referendum zwołuje się na wniosek 2/3 liczby deputowanych do Rady Narodowej^[7].

Odpowiedzialność karna

Prezydenta można pociągnąć do odpowiedzialności karnej tylko i wyłącznie za umyślne naruszenie Konstytucji lub zdradę ojczyzny. Oskarżenie takie musi pochodzić od 3/5 wszystkich deputowanych do Rady Narodowej. Oskarżenie rozpatruje w pełnym składzie Sąd Konstytucyjny. Wyrok odwołujący prezydenta ze stanowisko oznacza również utratę możliwości ponownego ubiegania się o nie^[8].

Sukcesja

Jeżeli urząd prezydenta zostanie opróżniony przed upływem kadencji, Przewodniczący Rady Narodowej zwołuje przedterminowe wybory prezydenckie. Do czasu zaprzysiężenia nowego prezydenta, jego obowiązki wykonuje Rząd Słowacji z premierem na czele oraz Przewodniczący Rady Narodowej. W tym przypadku, nowo wybrany prezydent zaprzysiężany jest w południe w dniu następującym po dniu ogłoszenia wyników^[5]^[9].

Lista osób pełniących funkcję prezydenta

Prezydent			Kadencja		Partia polityczna
#	Portret	Imię i nazwisko	Od	Do	Partia polityczna
–		Vladimír Mečiar^[10] (1942–) (tymczasowo)^[11]	1 stycznia 1993	2 marca 1993	HZDS
1		Michal Kováč^[10] (1930–2016)	2 marca 1993	2 marca 1998	HZDS
–		Vladimír Mečiar^[10] (1942–) (tymczasowo)^[12]	2 marca 1998	30 października 1998	HZDS
–	(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl	Ivan Gašparovič^[10] (1941–) (tymczasowo)^[13]	14 lipca 1998	30 października 1998	HZD
–	(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl	Mikuláš Dzurinda^[10] (1955–) (tymczasowo)^[14]	30 października 1998	15 czerwca 1999	HZD
–	(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0	Jozef Migaš^[10] (1954–) (tymczasowo)^[13]	30 października 1998	15 czerwca 1999	Partia Demokratycznej Lewicy
2		Rudolf Schuster^[10] (1934–)	15 czerwca 1999	15 czerwca 2004	SOP
3	(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl	Ivan Gašparovič^[10] (1941–)	15 czerwca 2004	15 czerwca 2009	HZD
(3)		Ivan Gašparovič^[10] (1941–)	15 czerwca 2009	15 czerwca 2014	Bezpartyjny
4	(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl	Andrej Kiska^[10] (1963–)	15 czerwca 2014	15 czerwca 2019	bezpartyjny
5		Zuzana Čaputová^[10] (1973–)	15 czerwca 2019	teraz	Postępowa Słowacja

Przypisy

↑ Wersja damska, obowiązuje od zaprzysiężenia Zuzany Čaputovej.
↑ Słowacja: Zuzana Czaputova objęła urząd prezydenta, www.gazetaprawna.pl [dostęp 2020-05-22] .
↑ ^a ^b ^c Artykuł 103 Konstytucji Słowacji.
↑ ^a ^b ^c Artykuł 101 Konstytucji Słowacji.
↑ ^a ^b ^c Artykuł 102 Konstytucji Słowacji.
↑ Artykuł 106 Konstytucji Słowacji.
↑ Artykuł 86 Konstytucji Słowacji.
↑ Artykuł 107 Konstytucji Słowacji.
↑ Artykuł 105 Konstytucji Słowacji.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Political Leaders: Slovakia, www.rulers.org [dostęp 2020-05-22] .
↑ Pełniący obowiązki prezydenta jako premier.
↑ P.o. prezydenta jako premier, od 14 VII 1998 wspólnie z Przewodniczącym Rady Narodowej.
↑ ^a ^b P.o. prezydenta jako Przewodniczący Rady Narodowej wspólnie z premierem.
↑ P.o. prezydenta jako premier, wspólnie z Przewodniczącym Rady Narodowej.

[1] Wersja damska, obowiązuje od zaprzysiężenia Zuzany Čaputovej.

[2] Słowacja: Zuzana Czaputova objęła urząd prezydenta, www.gazetaprawna.pl [dostęp 2020-05-22] .

[:0-3] Artykuł 103 Konstytucji Słowacji.

[:1-4] Artykuł 101 Konstytucji Słowacji.

[:2-5] Artykuł 102 Konstytucji Słowacji.

[6] Artykuł 106 Konstytucji Słowacji.

[7] Artykuł 86 Konstytucji Słowacji.

[8] Artykuł 107 Konstytucji Słowacji.

[9] Artykuł 105 Konstytucji Słowacji.

[:3-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Political Leaders: Slovakia, www.rulers.org [dostęp 2020-05-22] .

[11] Pełniący obowiązki prezydenta jako premier.

[12] P.o. prezydenta jako premier, od 14 VII 1998 wspólnie z Przewodniczącym Rady Narodowej.

[ReferenceA-13] P.o. prezydenta jako Przewodniczący Rady Narodowej wspólnie z premierem.

[14] P.o. prezydenta jako premier, wspólnie z Przewodniczącym Rady Narodowej.

[a-15] Początkowo (1939) jako Państwo Słowackie

[b-16] Premier

[c-17] Premier i Przewodniczący Rady Narodowej

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[A]

[B]

[C]

Republika Słowacka (1939–1945)^[A]	Jozef Tiso (p.o., 1939^[B];1939–1945)
Republika Słowacka (od 1993)	Vladimír Mečiar (p.o., 1993)^[B] Michal Kováč (1993–1998) Vladimír Mečiar (p.o., 1998)^[B] Vladimír Mečiar i Ivan Gašparovič (p.o., 1998)^[C] Mikuláš Dzurinda i Jozef Migaš (p.o., 1998–1999)^[C] Rudolf Schuster (1999–2004) Ivan Gašparovič (2004–2014) Andrej Kiska (2014–2019) Zuzana Čaputová (od 2019)

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne