Pro-choice

Protest przeciwko zaostrzeniu ustawy antyaborcyjnej w Krakowie

Pro-choice (ang. „za wyborem, na rzecz wyboru”) – ogół ruchów społecznych i organizacji opowiadających się za legalizacją aborcji[1].

Terminologia

Symbol ruchu pro-choice

Podobnie jak wiele innych terminów używanych przez uczestników debaty aborcyjnej, także rozróżnienie na ruchy pro-choice i pro-life bywa uznawane za nacechowane emocjonalnie: pierwsza nazwa odwołuje się do prawa do wolności, druga do prawa do życia. Mogą być jednak odbierane także jako sugestia, że druga strona sporu jest danym wartościom przeciwna („anti-choice”, „anti-life”)[2].

Rozróżnienia na ruchy pro-life i pro-choice wśród obywateli państw, gdzie toczy się debata publiczna na tematy związane z aborcją rzadko kiedy są jasne: przykładowo w sondażu dla amerykańskiego Public Religion Research Institute 70 proc. obywateli USA określiło siebie jako „pro-choice”, a jednocześnie niemal dwie trzecie jako „pro-life”[3]. Jednocześnie respondenci zauważyli, że sam fakt opowiedzenia się po którejś ze stron sporu może być społecznie stygmatyzujący[3].

Z powodu problemów terminologicznych wiele redakcji i agencji prasowych sugeruje używanie neutralnych bądź opisowych terminów na określenie stron sporu o prawo do aborcji. Przykładowo Associated Press sugeruje w swoim podręczniku stylu użycie terminów ruch bądź działacz „na rzecz prawa do aborcji” i „przeciwko aborcji” (ang. abortion rights i anti-abortion)[4].

Historia

Początek zorganizowanych ruchów pro-choice sięga lat 60. XX wieku, kiedy w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej zaczęły powstawać organizacje stawiające sobie za cel depenalizację przerywania ciąży[5][6].

W Polsce wiosną 2016 roku w ramach sprzeciwu wobec zarejestrowanej w Sejmie inicjatywie ustawodawczej „Stop aborcji” wprowadzającej całkowity zakaz aborcji[7] została założona grupa internetowa Dziewuchy Dziewuchom, do której przystąpiło ponad 100 tysięcy kobiet[8][9].

3 października 2016 w Warszawie i 147 innych miejscowościach w Polsce odbyły się demonstracje w ramach wydarzenia nazwanego Ogólnopolskim Strajkiem Kobiet nawiązującego do Strajku kobiet w Islandii z 1975 r. a w 60 miastach za granicą odbyły się akcje solidarnościowe[8]. Pod wpływem Strajku Kobiet w Polsce powstały dziesiątki formalnych i nieformalnych inicjatyw koncertujących się na temacie praw kobiet[8].

Argumenty

Współczesne ruchy i organizacje pro-choice odwołują się do różnorodnych argumentów.

Główny argument stwierdza, iż płód lub embrion nie jest jeszcze osobą, i z tego względu nie posiada takich praw jak osoby[10][11]. Do osiągnięcia pewnego etapu w rozwoju embrion/płód nie posiada mózgu rozwiniętego do tego stopnia, by mogła się wytworzyć świadomość, z tego względu nie należy, zdaniem tej argumentacji, traktować płodu lub embrionu tak, jak traktowane są osoby[12].

Inny argument zwraca uwagę na fakt, że cechą osoby jest tożsamość, tymczasem zarodek do 15. dnia ciąży może ulec podziałowi, co skutkuje powstaniem ciąży bliźniaczej[13]. Z tego względu trudno wyciągać wniosek, że w przypadku bliźniąt zarodek przed podziałem jest tą samą osobą, co po podziale[13].

Argument głoszący, że płód nie jest osobą potwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu wydając wyrok w sprawie „Vo przeciwko Francji”. Sąd uznał w niej, że sześciomiesięczny płód nie jest osobą i nie należy traktować aborcji jako zabójstwa[14].

Inne formy argumentacji przywołują fundamentalne praw człowieka (m.in. decydowania o swoim życiu osobistym[15], prywatności[16]). Zgodnie z tymi argumentami zakaz przerywania ciąży narusza prawo do życia kobiety w ciąży, prawo do wolności, prawo do samookreślenia i prawo do integralności cielesnej[10].

Zwolennicy legalizacji aborcji jako argument podają to że restrykcyjne prawo aborcyjne powoduje powstanie podziemia aborcyjnego[10].

Ważnym argumentem jest argument z dobra rodziny jako całości (przeważającego – zdaniem części kręgów pro-choice – nad dobrem płodu)[17] a fizyczne i psychiczne zdrowie matki jest wg nich zawsze ważniejsze niż życie płodu a syndrom aborcyjny jest wytworem ”kultury opresyjnej”[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Uniwersytet Warszawski, Pro-choice, nowewyrazy.uw.edu.pl [dostęp 2020-02-19].
  2. ↑ James A. Holstein, Jaber F. Gubrium, Handbook of Constructionist Research, Guilford Press, 2008, s. 479, ISBN 978-1-59385-305-1 (ang.).
  3. ↑ a b Daniel Cox, Robert P. Jones, Committed to Availability, Conflicted about Morality, [w:] PRRI [online], 6 września 2011 [dostęp 2016-10-03] (ang.).
  4. ↑ Goldstein, Norm, ed. The Associated Press Stylebook. Philadelphia: Basic Books, 2007.
  5. ↑ Kelly Gordon, The changing voice of the anti-abortion movement : the rise of "pro-woman" rhetoric in Canada and the United States, Toronto, ISBN 978-1-4426-6875-1, OCLC 944187352 [dostęp 2020-03-06].
  6. ↑ Roderick Sluiter, Ariana Need, A review of abortion laws in Western-European countries. A cross-national comparison of legal developments between 1960 and 2010, „Health Policy”, 118 (1), 2014, DOI: 10.1016/j.healthpol.2014.06.008, ISSN 1872-6054, PMID: 25059743 [dostęp 2020-03-06].
  7. ↑ "Stop aborcji": Całkowity zakaz aborcji powinien być wprowadzony w tym roku, www.gazetaprawna.pl [dostęp 2020-08-21].
  8. ↑ a b c Dominika Urzędowska, Joanna Suchomska, Feministki w sieci. Nowe media w działaniach przeciwko ograniczaniu praw kobiet w Polsce, „Dyskurs&Dialog” (2), 2020, DOI: 10.5281/zenodo.3946532, ISSN 2658-2368.
  9. ↑ Dziewuchy Dziewuchom, www.facebook.com [dostęp 2020-08-21] (pol.).
  10. ↑ a b c d Ewelina Wejbert-Wąsiewicz, Aborcja między ideologią a doświadczeniem indywidualnym. Monografia zjawiska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2011, s. 89, DOI: 10.18778/7525-538-6, ISBN 978-83-7525-538-6 [dostęp 2020-08-21].
  11. ↑ Stephen Napier: Introduction: What Are Persons? What Is Valuable?. W: Stephen Napier (red.): Persons, moral worth, and embryos : a critical analysis of pro-choice arguments. Dordrecht: 2013. ISBN 978-94-007-3659-7.
  12. ↑ Napier 2013 ↓, s. 3.
  13. ↑ a b Napier 2013 ↓, s. 8.
  14. ↑ Daniel Lubowiecki. Ochrona płodu w systemie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego”. Rok XV, nr 1, s. 83, 2016. 
  15. ↑ Can you explain what pro-choice means and pro-life means?, www.plannedparenthood.org [dostęp 2020-03-06] (ang.).
  16. ↑ Tom Head, A Look at What Pro-Life and Pro-Choice Supporters Believe, ThoughtCo, 16 listopada 2019 [dostęp 2020-03-06] (ang.).
  17. ↑ M. Kozakiewicz, O miłości prawie wszystko, Warszawa 1962, s. 66–67.

Media użyte na tej stronie

20180323 Czarny Piątek 1274 DxO.jpg
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czarny Piątek. Protest przeciwko zaostrzeniu ustawy antyaborcyjnej w Krakowie