Proces Sendzimira

Blacha stalowa ocynkowana ogniowo z widoczną strukturą „kwiatu”

Proces Sendzimira (nazywany od nazwiska polskiego wynalazcy Tadeusza Sendzimira) – metoda cynkowania ogniowego blach stalowych. Metoda polega na zanurzaniu w roztopionym cynku blachy bądź drutu wyżarzonego wstępnie w wodorze. Proces przebiega w formie ciągłej: surowiec odwija się z rolki, oczyszcza kolejno w kąpieli chemicznej, piecu z atmosferą utleniającą i piecu z atmosferą redukującą (wodór + azot), a następnie - po częściowym ostudzeniu - przepuszcza się przez wannę ze stopionym cynkiem o temperaturze ok. 460 °C. Po opuszczeniu kąpieli materiał kieruje się do pieca, w którym regulowana jest grubość powłoki oraz opcjonalnie do urządzenia zmniejszającego zjawisko tzw. „kwiatu”^[1].

Proces ten stosowany najczęściej do ciągłego cynkowania na skalę przemysłową blach stalowych ze stali niskowęglowej doczekał się szeregu wdrożeń w fabrykach stali w wielu krajach. Dzięki ekonomiczności oraz gwarancji dużej wytrzymałości uzyskanych produktów jest technologią powszechnie wykorzystywaną w zabezpieczaniu stali przed korozją. Pierwsza na świecie linia ciągłego wytwarzania i cynkowania blach stalowych ze stali niskowęglowej na skalę przemysłową z zastosowaniem tego procesu została uruchomiona przez Sendzimira w roku 1933 w Kostuchnie pod Katowicami (obecnie dzielnica Katowic). Zakład ten po raz pierwszy umożliwiał cynkowanie bez trujących oparów i wyziewów kwasów. Prezydent Mościcki, który również był wynalazcą i z wykształcenia chemikiem, zwiedzając Kostuchnę stwierdził zdziwiony, że „To nie cynkownia, to sanatorium”^[2].

Zastosowanie

Celem procesu jest pokrycie powierzchni przedmiotów stalowych cienką powłoką cynku w celu zabezpieczenia ich przed korozją powodowaną działaniem powietrza i wody. Powłoka cynkowa wykazuje w korozyjnych warunkach środowiska miejskiego od kilku do kilkunastu razy większą odporność na korozję od stali niecynkowanej. Cynkowanie jest powszechnie stosowane w wielu gałęziach gospodarki, m.in. w przemyśle samochodowym, budowlanym i lotniczym.

Przypisy

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny, Tom XXXVI/2, zeszyt 149, Warszawa-Kraków 1995, s. 267-269,
• Sendzimir, Steel will – The Life of Tad Sendzimir, N. York 1993
• Olgierd Budrewicz: „Orzeł na gwiaździstym sztandarze”, Interpress, Warszawa 1979