Proch nitrocelulozowy

Ten artykuł od 2014-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Proch nitrocelulozowy – proch szary (także "biały"), podstawowy materiał wybuchowy stosowany obecnie w broni strzeleckiej i artyleryjskiej jako materiał miotający pociski.

Wynaleziony w XIX wieku, zasadniczo przyjmuje się, że we Francji przez chemika Paula Vieille w 1886, jednak wiadomo o równoległych pracach prowadzonych w cesarskich Niemczech. Zastąpił proch czarny, znacznie lepiej spełniając funkcję materiału, którego spalanie pozwala uzyskać gazy rozpędzające pociski w broni lufowej.

Produkuje się go przez zmieszanie dwóch postaci nitrocelulozy – kolodium oraz bawełny strzelniczej w eterze i alkoholu i – po odparowaniu – rozdrobnieniu pozostałości na drobne skrawki. Proch nitrocelulozowy jest głównym składnikiem używanych obecnie mieszanek materiałów wybuchowych, określanych wspólnie mianem prochów bezdymnych.

Podstawowe zalety prochu szarego w porównaniu z prochem czarnym:

  • duża ilość spalin (gazów prochowych) w stosunku do masy prochu, ok. 3 razy więcej niż z prochu czarnego;
  • mała ilość osadów, co zmniejsza problem zanieczyszczeń przewodu lufy broni;
  • stosunkowo powolne spalanie, co zmniejsza ciśnienie w lufie;
  • dość trudny zapłon, co podnosi bezpieczeństwo produkcji i wykorzystania tego materiału.

Proch nitrocelulozowy (wbrew powszechnej opinii) nie detonuje, bowiem niezamknięty w obudowie rozprasza się szybciej, niż zapala, a zatem nie dochodzi do kumulacji spalin prochowych. Aby uzyskać efekt wybuchu trzeba zamknąć proch w obudowie. Wtedy, dzięki tym samym własnościom, powstaje w prochu regularna fala wybuchu, która pozwala na precyzyjne kontrolowanie całego zjawiska.

Zobacz też