Profesor uczelni
Profesor uczelni i profesor instytutu – stanowiska naukowe na polskich uczelniach, w instytutach PAN i instytutach badawczych.
Nazwa „profesor uczelni” była obiegowo używana już przed 2018 rokiem[1], kiedy to stanowisko zostało wprowadzone ustawą[2] zastępując stanowisko profesora nadzwyczajnego. Obocznie stosuje się też określenie „profesor uczelniany”[3][4], żartobliwie również „profesor podwórkowy”[1][3].
Tytulatura
Dla odróżnienia od osoby mającej tytuł profesora, stanowisko profesora uczelni lub instytutu powinno być zapisywane po nazwisku, razem z nazwą uczelni lub instytutu (przeważnie w postaci skrótowca), przez którą jest zatrudniony. Przykład poprawnego zapisu to:
dr hab. Jan Nowak, prof. UJ
Ten sposób informowania o posiadanych stopniach lub tytule jest powszechnie aprobowany przez środowiska naukowe lub artystyczne. Zapisy typu prof. UJ dr hab. Jan Nowak są uznawane za niepoprawne[5][6].
Profesor uczelni
Wprowadzone ustawą z 2018 roku stanowisko profesora uczelni może piastować nauczyciel akademicki posiadający co najmniej stopień doktora oraz znaczące osiągnięcia naukowe, artystyczne, dydaktyczne lub zawodowe[2], natomiast do zatrudnienia na stanowisku profesora instytutu wymagany jest co najmniej stopień doktora habilitowanego[7].
Stanowisko to jest wyższe od adiunkta i niższe od profesora[8]. Na język angielski nazwa tego stanowiska tłumaczona jest jako associate professor[9]. Nie należy natomiast tłumaczyć tego stanowiska na university professor, które w systemie amerykańskim jest stanowiskiem bardziej prestiżowym[1].
Profesor nadzwyczajny
W myśl ustawy obowiązującej do 2018 roku, stanowisko profesora nadzwyczajnego było przewidziane dla pracownika naukowego lub naukowo-dydaktycznego, który miał stopień doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora[10]. Ustawodawca dopuszczał także zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego osoby, która miała jedynie stopień naukowy doktora oraz znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej, jednak wymagało to pozytywnej opinii Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów[11]. Na uczelniach morskich na stanowisku profesora nadzwyczajnego można było zatrudnić doktora mającego dodatkowo najwyższy dyplom morski[11], to znaczy kapitana żeglugi wielkiej lub starszego mechanika. Istniało wówczas również osobne stanowisko profesora wizytującego[11].
Przypisy
- ↑ a b c Stefan Jackowski. Ważne, że kierunek słuszny. „Forum Akademickie”. 10, 2017.
- ↑ a b Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tekst jednolity z dnia 9 grudnia 2019, art. 116 (Dz.U. z 2022 r. poz. 574).
- ↑ a b profesor uczelniany. W: Wielki słownik języka polskiego [on-line]. [dostęp 2021-10-02].
- ↑ Polish-Anglosaxon Studies, Volumes 6-7. UAM, 1997, s. 20. ISBN 978-83-232-0799-3.
- ↑ Adam Wolański: Tytuł naukowy a stanowisko profesora. sjp.pwn.pl, 8 kwietnia 2020. [dostęp 2020-06-26].
- ↑ Pytania i Odpowiedzi "Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów", www.ck.gov.pl [dostęp 2017-05-13].
- ↑ Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk, tekst jednolity z dnia 16 września 2020, art. 89 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1796).
- ↑ Praca na uczelni — ścieżki kariery, obowiązki i zarobki. W: Praca.pl [on-line]. 27 grudnia 2019. [dostęp 2021-06-05].
- ↑ Słownik akademicki. W: Uniwerstyet Ekonomiczny w Katowicach [on-line]. [dostęp 2021-06-05].
- ↑ Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. — Prawo o szkolnictwie wyższym, art. 114 (Dz.U. z 2005 r. nr 164, poz. 1365)
- ↑ a b c Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. — Prawo o szkolnictwie wyższym, art. 115 (Dz.U. z 2005 r. nr 164, poz. 1365)