Program Tiangong
Tiangong (chiń. 天宫; pinyin Tiāngōng; dosł. „Pałac Niebiański”) – chiński program budowy i testów pojedynczych modułów orbitalnych, stanowiących małe, jednomodułowe stacje orbitalne. Program Tiangong stanowi etap przygotowawczy do programu budowy wielomodułowej stacji kosmicznej również nazwanej Tiangong. Oficjalna prezentacja makiety Tiangong 1 odbyła się w styczniu 2009 r.[1] Moduł Tiangong 1 został umieszczony na orbicie 29 września 2011 r., natomiast Tiangong 2 15 września 2016 r.
Charakterystyka
Tiangong 1
Jest to niewielki statek kosmiczny o masie 8,5 ton. Składa się z dwóch modułów:
- orbitalnego (załogowego) z węzłem cumowniczym,
- serwisowego, z silnikami i bateriami słonecznymi.
Nie posiada kapsuły powrotnej – załoga jest do niego dostarczana i zabierana statkiem typu Shenzhou. Tiangong 1 został wyniesiony na orbitę za pomocą chińskiej rakiety nośnej CZ-2F/T (chiń. Długi Marsz) – modyfikacji rakiety CZ-2F, która wynosi na orbitę załogowe statki Shenzhou[2], o udźwigu zwiększonym do ok. 11,2 t na LEO. Wyniesienie Tiangong 1 było pierwszym startem tej wersji rakiety. Okres używalności statku Tiangong 1 określono na 2–3 lata.
Parametry techniczne modułu Tiangong 1:
- załoga: 2 lub 3 osoby
- długość: 10,4 m
- średnica: 3,35 m
- pojemność hermetyzowana: 15 m3
- masa: 8,5 t
- liczba portów cumowniczych: 1
Umieszczenie statku w kosmosie nastąpiło 29 września 2011 r. z kosmodromu Jiuquan[3]. Tiangong 1 znajdował się na orbicie o wysokości 350–370 km i nachyleniu 42–43°. Został zdeorbitowany 2 kwietnia 2018 roku o godzinie 0:16 UTC nad Pacyfikiem[4].
Tiangong 2
Parametry modułu Tiangong 2 są bardzo zbliżone do parametrów Tiangong 1, został jednak wyposażony w ulepszony system podtrzymywania życia, umożliwiający 30-dniowy pobyt załogi[5]. Został umieszczony na orbicie 15 września 2016 roku[6]. W październiku tego samego roku zacumował do niego statek załogowy Shenzhou 11[7]. Astronauci przeprowadzali obserwacje powierzchni Ziemi, eksperymenty medyczne i inne. W kwietniu 2017 roku do stacji zacumował statek towarowy Tianzhou[7].
Tiangong 3
Według nieoficjalnych informacji Tiangong 3 miał być większym obiektem od poprzednich modeli, prototypem głównego modułu planowanej wielomodułowej stacji orbitalnej. Tiangong 3 miał zostać wyposażony w system podtrzymywania życia oraz recyklingu umożliwiający pobyty astronautów na jej pokładzie do 40 dni. Ponadto moduł miał być wyposażony w dwa lub więcej portów cumowniczych, do których oprócz załogowych pojazdów Shenzhou mogłyby cumować statki zaopatrzeniowe. Jednak ok. 2013 r. moduł Tiangong 3 przestał pojawiać się w oficjalnych wypowiedziach i prezentacji przedstawicieli chińskiego załogowego programu kosmicznego. Prawdopodobnie po module Tiangong 2 zostanie na orbicie umieszczony już główny moduł Tianhe chińskiej załogowej stacji kosmicznej, która również otrzyma nazwę Tiangong.
Misje w ramach programu Tiangong
| Nazwa modułu | Start | Deorbitacja | Cumowania |
|---|---|---|---|
| Tiangong 1 | 29.09.2011 | ok. 2016 | Shenzhou 8 (bezzałogowy) Shenzhou 9 Shenzhou 10 |
| Tiangong 2 | 15.09.2016 | ok. 2019 | Shenzhou 11 Tianzhou |
| Tiangong 3 | odwołany | – | – |
Chińska stacja orbitalna
W 2021 r. Chiny umieściły na orbicie pierwszy moduł nowej stacji kosmicznej Tiangong[8]. Podstawowy moduł tej stacji Tianhe ma masę 22,5 t, do niego zostaną dołączone dwa moduły badawcze[9], zaś do całego systemu będą cumowały zarówno statki załogowe Shenzhou jak i statki zaopatrzeniowe Tianzhou oparte na konstrukcji Tiangong 1. Całość stacji będzie mieć masę ok. 60 t. Rakietą nośną wynoszącą te moduły na orbitę jest nowa, ciężka rakieta CZ-5, o udźwigu do 25 t na LEO, która będzie startować z kosmodromu Wenchang.
Przypisy
- ↑ Thomas Ricker: China's Tiangong 1 space station unveiled for tiny Taikonauts. www.engadget.com, 26.01.2009. [dostęp 2012-06-10].
- ↑ Tiangong-1. Loty kosmiczne (lk.astronautilus.pl). [dostęp 2012-06-10].
- ↑ China launches Tiangong-1 space station test module. The Guardian, 29.09.2011. [dostęp 2012-06-10].
- ↑ Chiny: fragmenty chińskiej stacji kosmicznej spadły do Oceanu Spokojnego. [dostęp 2018-04-02]. (pol.).
- ↑ Morris Jones: Progress for Tiangong 2. SpaceDaily, 2015-09-01. [dostęp 2015-01-01]. (ang.).
- ↑ Michał Moroz: Tiangong-2 na orbicie. 2016-09-15. [dostęp 2016-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)].
- ↑ a b Tiangong 2. China Space Report. [dostęp 2017-07-15]. (ang.).
- ↑ China assembling rocket to launch first space station module. SpaceNews, 18 lutego 2020. [dostęp 2021-02-19]. (ang.).
- ↑ Tianhe. [w:] Urania [on-line]. [dostęp 2022-01-09].
Bibliografia
- SinoDefence.com (ang.)
- People's Daily Online (ang.)
- China Accelerates Manned Space Program with Tiangong Docking Module and Advanced Shenzhou. americaspace.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-05)]. (ang.)
| Aktywne |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Zakończone |
| ||||
| Anulowane |
| ||||
| Projektowane |
| ||||
| Planowane |
|
- ¹ Nigdy nie posiadały załogi
- ² Projekty włączone do ISS
- AStacje wojskowego programu Ałmaz
Media użyte na tej stronie
Autor: Craigboy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Drawing of China's large orbital station, based off of this image (http://europe.chinadaily.com.cn/china/2011-04/26/content_12395890.htm). May not be to scale.
Backdropped by a blue and white part of Earth, the International Space Station is seen from Space Shuttle Discovery as the two spacecraft begin their relative separation. Earlier the STS-124 and Expedition 17 crews concluded almost nine days of cooperative work onboard the shuttle and station. Undocking of the two spacecraft occurred at 6:42 a.m. (CDT) on June 11, 2008.
Autor: Craigboy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Drawing of Shenzhou docked to Tiangong-1. If you believe its inaccurate than start a topic in the discussion page. Drawing is based on this image
Autor: Nesnad, Licencja: CC BY 3.0
Tiangong-1 (Chinese: 天宫一号; pinyin: Tiāngōng yīhào; literally "Heavenly Palace 1" or "Sky Palace 1") is the first Chinese inhabitable space laboratory module. This computer graphics representation of a possible view of Tiangong in orbit was created by me. There are some errors in my model, but I hope they are small enough that this 720p HD video is still usable for Wikipedia projects and/or some child making a report in the future. This took 2 hours and 20 minutes to render on my Macintosh computer, while other processes were running. Enjoy. This graphic is severely inaccurate and should not be used in any article pertaining to Tiangong-1.