Proporczyki jednostek broni pancernej PSZ
Proporczyki jednostek broni pancernej PSZ – oznaki poszczególnych jednostek organizacyjnych broni pancernej PSZ na Zachodzie
Opis
Barwy proporczyków miały zawsze zasadnicze barwy broni pancernej – czarną i pomarańczową. 16 Samodzielna Brygada Pancerna zachowała proporczyki trójkątne. W pułkach pancernych (l. 2. i 3.) paski (żyłki) wzdłuż środka proporczyków były zgodne tradycyjną kolejnością barw, tj. karmazynowy (amarantowy lub czerwony) dla 1 pułku, biały dla 2 pułku, żółty dla 3 pułku. Natomiast Pułk 4 Pancerny (pierwszy z kolei w brygadzie) oraz Pułk 6 Pancerny (trzeci z kolei), przyjęły brytyjską kolejność kolorów, tj. czerwony pasek dla 4 ppanc, niebieski dla 6 ppanc[1]. Centrum Wyszkolenia Wojsk Pancernych i Pułk 7 Pancerny posiadał proporczyki łączące barwy pancerne z ogólnokawaleryjskimi. Służby Warsztatowo-Naprawcze 1 Dywizji Pancernej i 16 Samodzielnej Brygady Pancernej zachowały polskie barwy pancerne, natomiast Służba Warsztatowo-Naprawcza 2 DPanc nosiła proporczyki w kolorach swego brytyjskiego odpowiednika (Royal Electrical and Mechanical Engineers – R.E.M.B.).
Oprócz pułków kultywujących tradycje broni pancernych II RP istniało także dwanaście pułków pancernych i rozpoznawczych o rodowodzie kawaleryjskim. Pułki te zachowały swoje dawne proporczyki i otoki na rogatywkach. Dwa nowe pułki Pułk Ułanów Karpackich i 10 Pułk Huzarów przyjęły inne proporczyki. Pułk Ułanów Karpackich: w górnej połowie ciemnoniebieskie, w dolnej pąsowe, z nałożonymi na nich białymi dwiema palmami i półksiężycem dla upamiętnienia swych walk na pustyni Libijskiej w r. 1941. 10 p huz miał proporczyki błękitne z nałożonym złotym węzłem (znakiem) huzarskim w kształcie trenu.
Wymiary proporczyków
Proporczyki pancerne w kształcie trójkąta równoramiennego miały długość 45 mm, szerokość u podstawy 20 mm[1]. Proporczyki kawaleryjskie o rozdwojonych i ostro ściętych końcach miały długość krawędzi – 50 mm., długość wzdłuż linii środkowej 20 mm, szerokość 20 mm[1]. Szerokości paska, wzdłuż środka proporczyków (żyłki), rozkaz nie określał. Zazwyczaj wynosiła ona ok. 2 mm. Po przetransportowaniu 2 Korpusu do Włoch przyjęto tam proporczyki kawaleryjskie, wykonane z metalu lub z kolorowego plastyku. Zmieniono również ich rozmiary, a krótką krawędź i ostre końce proporczyków odchylono od pionu pod kątem 25 stopni. Zmodyfikowane proporczyki miały zazwyczaj następujące rozmiary: długość górnej i dolnej krawędzi 55-56 mm, długość wzdłuż linii środkowej 27-28 mm, szerokość paska wzdłuż środka 2 mm[1].
Opis poszczególnych proporczyków
| Grafika | Opis proporczyka |
|---|---|
 | 1 Pułk Pancerny (PSZ) Proporczyk kroju kawaleryjskiego czarno-pomarańczowe z amarantowym (w rzeczywistości pąsowym) paskiem przez środek. |
 | 2 Pułk Pancerny (PSZ) Proporczyki kroju kawaleryjskiego czarno-pomarańczowe z białym paskiem przez środek. |
 | 3 Pułk Pancerny (PSZ) Proporczyki trójkątne czarno-pomarańczowe z żółtym paskiem przez środek. |
 | 4 Pułk Pancerny (PSZ) Proporczyki kroju kawaleryjskiego czarno-pomarańczowe z pąsowym paskiem przez środek i nałożonym skorpionem z białego metalu; na berecie po lewej stronie skorpion z białego metalu (haftowany srebrną nitką u oficerów) na pąsowym sukiennym podkładzie w kształcie rombu. |
 | 5 Pułk Pancerny (PSZ) Proporczyki trójkątne czarno-pomarańczowe z pąsowym paskiem przez środek. |
 | 6 Pułk Pancerny „Dzieci Lwowskich” Proporczyki trójkątne, czarno-pomarańczowe z niebieskim paskiem przez środek; na berecie złoty lew z herbu Lwowa, z żółtego metalu (u oficerów haftowany złotą nitką), na niebieskim sukiennym rombie. |
| 7 Pułk Pancerny (PSZ) Proporzec dowódcy pułku Proporczyki kroju kawaleryjskiego w górnej części amarantowy, w dolnej ciemnoniebieski z paskiem czarno-pomarańczowym przez środek i nałożonym "ramieniem pancernym" z białego metalu. |
| 16 Brygada Pancerna (PSZ) Sztab i Kwatera Główna 16 BPanc i szwadron sztabowy nosił proporczyki trójkątne czarno-pomarańczowe. |
| 10 Brygada Kawalerii Pancernej (PSZ) Oficerowie broni pancernej sztabu 10 BPanc nosili czarno-pomarańczowe proporczyki kroju kawaleryjskiego; Szwadron sztabowy - proporczyki kroju kawaleryjskiego czarne z pomarańczowym trójkątem. |
 | 2 Warszawska Dywizja Pancerna Sztab i Kwatera Główna 2 Dywizji Pancernej nosiła proporczyki kroju kawaleryjskiego czarne z białym paskiem przez środek. |
 | 2 Warszawska Brygada Pancerna Proporczyki kroju kawaleryjskiego zielone z czarnym paskiem przez środek. |
| 1 Dywizja Pancerna (PSZ) Oficerowie broni pancernej sztabu 1 Dywizji Pancernej nosili czarno-pomarańczowe proporczyki kroju kawaleryjskiego; Szwadron sztabowy - proporczyki kroju kawaleryjskiego czarne z pomarańczowym trójkątem. |
| l Szwadron Czołgów Zapasowych (1 DPanc) Proporczyki kroju kawaleryjskiego czarno-pomarańczowe. |
 | 9 Wysunięty Szwadron Czołgów Zapasowych (2 DPanc) Proporczyki kroju kawaleryjskiego czarne z pomarańczowym paskiem przez środek; na berecie biało-metalowy hełm rycerski z opuszczoną przyłbicą i pióropuszem na sukiennym pomarańczowym rombie. |
| Służba Warsztatowa 1 DPanc Proporczyki kroju kawaleryjskiego czarne z pomarańczowym paskiem przez środek. |
 | Służba Warsztatowa 2 DPanc Proporczyki kroju kawaleryjskiego niebiesko-pąsowe z żółtym trójkątem; na berecie proporczyk. |
 | Służba Warsztatowa 16 BPanc Proporczyki trójkątne czarne z pomarańczowym paskiem przez środek. |
| Pociągi pancerne w Wielkiej Brytanii Proporczyki trójkątne czarno - pomarańczowe. |
| Centrum Wyszkolenia Pancernego i Technicznego Proporczyki trójkątne czarno-pomarańczowe. |
 | Centrum Wyszkolenia Wojsk Pancernych Proporczyki kroju kawaleryjskiego amarantowo-granatowe z trójkątem, w górnej połowie czarnym, w dolnej pomarańczowym; na berecie proporczyk jak wyżej. |
| Żołnierze broni pancernej bez przydziału Proporczyki trójkątne czarno-pomarańczowe. |
 | Pułk Ułanów Karpackich Proporczyki w górnej połowie ciemnoniebieskie, w dolnej pąsowe, z nałożonymi na nich biało-metalowymi dwiema palmami i półksiężycem dla upamiętnienia swych walk na Pustyni Libijskiej w 1941 |
 | 10 Pułk Huzarów Wołyńskich Proporczyki błękitne z nałożonym złotym węzłem (znakiem) huzarskim w kształcie trenu oraz taki sam lecz większego rozmiaru tren przy berecie. |
 | 24 Pułk Ułanów Proporczyki kroju kawaleryjskiego białe z żółtym paskiem przez środek |
 | 1 Pułk Ułanów Krechowieckich Proporczyki kroju kawaleryjskiego amarantowo-białe |
 | 3 Pułk Ułanów Śląskich Proporczyki kroju kawaleryjskiego żółto-białe |
 | 15 Pułk Ułanów Poznańskich |
 | 14 Pułk Ułanów Jazłowieckich Proporczyki kroju kawaleryjskiego żółte z białym paskiem przez środek |
 | 9 Pułk Ułanów Małopolskich |
 | 7 Pułk Ułanów Lubelskich |
 | 12 Pułk Ułanów Podolskich |
 | 25 Pułk Ułanów Wielkopolskich |
 | 10 Pułk Strzelców Konnych Proporczyki szmaragdowo-żółte z białą żyłką pośrodku |
Przypisy
- ↑ a b c d Żebrowski 1971 ↓, s. 170.
Bibliografia
- Dembinok J., Szczech B., Urbański A., Oznaki i odznaki PSZ na Zachodzie, KAW, Katowice 1984.
- Jan Partyka, Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939-1946. Wojska Lądowe. Rzeszów 1997
- Marian Żebrowski – "Zarys historii polskiej broni pancernej 1918-1947". Zarząd Zrzeszenia Kół Oddz. Broni Pancernej. Londyn 1971
| Dywizje | |
|---|---|
| Brygady | |
| Pułki | |
| Wyposażenie |
|
Media użyte na tej stronie
Proporczyk 10 Pułku Huzarów Wołyńskich (PSZ)
Autor: Balcer, image corrected by pl:Wikipedysta:Chrumps, Licencja: CC BY 2.5
Grizzly M4A1 Sherman tank at Base Borden Military Museum.
Proporczyk artylerii zmotoryzowanej na kołnierze kurtek - II RP
Proporczyk Służby Warsztatowej 2 Dywizji Pancernej (PSZ)
2 Warszawskiej Dywizji Pancernej (PSZ)
Proporczyk dowódcy 7 Pułku Pancernego (PSZ)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barwy - proporczyk 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich
Proporczyk szwadronu sztabowego 10 Brygady Kawalerii Pancernej (PSZ)
Proporczyk służby warsztatowej 16 Brygady Pancernej (PSZ)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barwy - proporczyk 15 Pułku Ułanów Poznańskich
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proporczyk 5 Pułku Pancernego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Proporczyk Centrum Wyszkolenia Wojsk Pancernych (PSZ)
Proporczyk 4 Pułku Ułanów Karpackich (PSZ)
Proporczyk 7 Pułku Pancernego (PSZ)
Proporczyk 9Wysuniętego Szwadronu Czołgów Zapasowych 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej (PSZ)
Proporczyk 4 Pułku Pancernego (PSZ)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proporczyk 1 Pułku Pancernego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Proporczyk 10 Pułku Strzelców Konnych
Proporczyk 2 Warszawskiej Brygady Pancernej (PSZ)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proporczyk`` 3 Pułku Pancernego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barwy - proporczyk 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proporczyk broni pancernej (na kołnierz) wprowadzony w Wojsku Polskim w Anglii w 1941
Proporczyk 6 Pułku Pancernego "Dzieci Lwowa" (PSZ)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proporczyk 2 Pułku Pancernego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie