Prospekt organowy

Prospekty organowe

Prospekt organowy w kościele w Ścinawce Średniej

Prospekt organowy dużych organów w kościele Pokoju w Świdnicy

Barokowy prospekt organów w kościele klasztornym w Weingarten

Boczny prospekt organowy w jasnogórskiej bazylice w Częstochowie

© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0

Prospekt organowy w sanktuarium w Świętej Lipce

Prospekt organowy – frontowa elewacja zewnętrznej obudowy organów, którą stanowi przednia wyeksponowana część szafy organowej. Jej główny element dekoracyjny stanowią wbudowane piszczałki prospektowe, najczęściej wykonane z metalu. Właściwy instrument znajduje się za prospektem, we wnętrzu szafy organowej. Prospekty organowe^[1] cechują się bardzo bogatym i różnorodnym zdobnictwem. W dekoracji występują elementy detalu architektonicznego oraz często rzeźby figuralne, niekiedy reprezentujące różnorodny program ikonograficzny, zdobione snycerką i polichromią^[2]. W najbardziej wyrafinowanych rozwiązaniach figury i inne zdobnicze elementy podczas gry poruszają się, tworząc muzyczno-wizualne ruchome spektakle.

Prospekt organowy usytuowany jest na balkonie chóru, naprzeciwko ołtarza głównego, stanowi szczególny architektoniczny element wystroju wnętrza w większości obiektów sakralnych. W budownictwie organowym wyróżnia się rodzaje prospektów:

• prospekt parawanowy,
• prospekt skrzydłowy.

Prospekty organowe oparte są na zasadzie trójstrefowości i trójosiowości w porządku wertykalnym i horyzontalnym. W prospektach wyodrębnione są trzy poziome strefy:

• cokołowa,
• piszczałkowa,
• zwieńczeniowa, zawierającą zespół rzeźby figuralnej.

Przypisy

Bibliografia

• M.Broniewski, Barokowy prospekt organowy w kościele Łaski w Jeleniej Górze, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 2004, ISBN 83-7177-210-6.
• E. Smulikowska-Rowińska, Prospekty organowe w dawnej Polsce; Warszawa: Sutkowski Edition Warsaw, 1993, ISBN 83-900790-1-1.