Prostatektomia radykalna

Prostatektomia radykalna (PR) – operacja polegająca na wycięciu całego gruczołu krokowego (prostaty, stercza) wraz z odcinkiem sterczowym cewki moczowej i pęcherzykami nasiennymi, a następnie wykonaniu zespolenia pęcherzowo-cewkowego[1]. Jest uznaną metodą leczenia raka gruczołu krokowego, szczególnie we wczesnym stadium zaawansowania klinicznego, umożliwiającą osiągnięcie wyników 5- i 10-letniego przeżycia całkowitego na poziomie 80% i 75% oraz wolnego od wznowy biochemicznej odpowiednio 90–70% i 80–60%[2].

Techniki chirurgiczne

Prostatektomię można wykonać metodą otwartą, laparoskopową lub wspomaganą robotem (RARP). Początkowo otwarta technika PR, opisana przez Younga w 1904 r., prowadzona była przez krocze[3], ale jej niedostatkiem był brak dostępu do węzłów limfatycznych (LN) miednicy. Otwarte dojście załonowe (RRP) zostało spopularyzowane przez Walsha w 1982 r.[3] Pierwszą laparoskopową PR opisano w 1997 r.[4] Robotyczna PR (RARP) została wprowadzona przez Binder w 2002 r. przy użyciu systemu da Vinci[5]. Technologia ta łączy zalety minimalnie inwazyjnej laparoskopowej PR z poprawioną ergonomią chirurga i większą techniczną łatwością wykonania szwów zespolenia pęcherzowo-cewkowego. RARP stała się obecnie preferowanym, małoinwazyjnym zabiegiem wszędzie tam, gdzie dostępny jest odpowiedni sprzęt[5].

W randomizowanym badaniu III fazy wykazano, że RARP skraca czas hospitalizacji i zmniejsza stopień utraty krwi, ale nie poprawia wczesnych (12 tygodni) wyników czynnościowych lub onkologicznych w porównaniu z otwartą PR[6]. Zaktualizowana analiza z obserwacji po 24 miesiącach nie ujawniła żadnych istotnych różnic w wynikach czynnościowych między tymi metodami[7]. W systematycznym przeglądzie i metaanalizie wykazano, że RARP ma mniejszą zachorowalność okołooperacyjną i mniejsze ryzyko dodatnich marginesów chirurgicznych w porównaniu z laparoskopową prostatektomią (LPR)[8]. Przegląd Cochrane, porównujący RARP lub LPR z otwartą PR nie wykazał istotnych różnic zarówno w wynikach onkologicznych jak i w funkcjach trzymania moczu i seksualnych. Zarówno RARP jak i LRP doprowadziły do statystycznie istotnej poprawy czasu pobytu w szpitalu i transfuzji krwi w porównaniu z otwartą RP. Jednak w chwili obecnej nie można wskazać na wyższość którejś z opisanych metod[9].

ELND podczas PR

Elementem radykalnej prostatektomii może być usunięcie niektórych grup węzłów chłonnych, nazywane limfadenektomią (ELND). Przegląd systematyczny piśmiennictwa wykazał, że wykonanie ELND podczas PR nie poprawiło wyników onkologicznych, w tym przeżycia[10]. Potencjalną możliwość znalezienia zajętych węzłów chłonnych (LN) można przed operacją oszacować za pomocą nomogramów. Metaanaliza wykazała podobną dokładność diagnostyczną w przewidywaniu inwazji LN dla nomogramów Briganti, Partin i Memorial Sloan Kettering Cancer Center (MSKCC)[11].

Chirurgia oszczędzająca pęczki nerwowe

PR z zachowaniem pęczków nerwowo-naczyniowych z przywspółczulnymi odgałęzieniami nerwowymi splotu miednicy może oszczędzać zaburzenie funkcji erekcji[12][13]. Chociaż wiek i funkcja przedoperacyjna mogą pozostać najważniejszymi predyktorami pooperacyjnej erekcji, oszczędzanie nerwów wiąże się również z poprawą wyników w zakresie trzymania moczu, a także może mieć znaczenie dla mężczyzn z zaburzeniami erekcji[14]. Oszczędzanie nerwów podczas PR nie zagraża kontroli raka, jeśli pacjenci są starannie dobierani w zależności od lokalizacji guza oraz wielkości i stopnia jego zaawansowania[15].

Ostre i przewlekłe powikłania po PR

Częstymi powikłaniami, występującymi po PR, są nietrzymanie moczu i zaburzenia erekcji. Kluczową kwestią jest to, czy problemy te można zmniejszyć dzięki zastosowaniu nowszych technik, takich jak RALP. Prospektywne, kontrolowane badanie na pacjentach poddawanych PR w 14 ośrodkach z zastosowaniem metody RALP lub RRP wykazało, że w 12 miesięcy po RALP nietrzymanie moczu dotykało 21,3% badanych, a po RRP 20,2%. Zaburzenia erekcji obserwowano u 70,4% badanych po RALP i u 74,7% po RRP[16][17].

Systematyczny przegląd i metaanaliza wpływu przedoperacyjnych ćwiczeń dna miednicy (PFE) przed PR na pooperacyjne nietrzymanie moczu wykazała znaczną poprawę częstości nietrzymania moczu[18].

Ablacja androgenowa przed PR

W kilku badaniach przeanalizowano celowość stosowania neoadiuwantowej ablacji androgenowej (ADT) przed PR. Główne ustalenia zostały podsumowane w przeglądzie Cochrane. Wykazano, że neoadiuwantowa ADT wiązała się z obniżeniem stopnia zaawansowania raka, zmniejszonymi dodatnimi marginesami i mniejszą częstością dodatnich LN. Korzyści te są większe wraz z wydłużeniem czasu trwania leczenia (do 8 miesięcy). Ponieważ jednak ani przeżycie bez nawrotu PSA, ani przeżycie swoiste dla raka (CSS) nie uległy poprawie, neoadiuwantowa ADT nie powinna być traktowana jako standardowa praktyka kliniczna[19].

PR a radioterapia

W badaniu ProtecT porównano PR z radioterapią (EBRT). Przy medianie czasu obserwacji wynoszącej 10 lat nie stwierdzono różnic między operacją a radioterapią we wszystkich wynikach onkologicznych[20].

Przypisy

  1. ↑ Drewa T., Juszczak K., Urologia. Ilustrowany podręcznik dla studentów i stażystów., PZWL, 2018, s. 126, ISBN 978-83-200-5624-2.
  2. ↑ Huland H: Radical prostatectomy: options and issues. Eur Urol 2001; 39: 3-9.
  3. ↑ a b M. Hatzinger i inni, [The history of prostate cancer from the beginning to DaVinci], „Aktuelle Urologie”, 43 (4), 2012, s. 228–230, DOI: 10.1055/s-0032-1324651, ISSN 1438-8820, PMID: 23035261 [dostęp 2020-09-26].
  4. ↑ W.W. Schuessler i inni, Laparoscopic radical prostatectomy: initial short-term experience, „Urology”, 50 (6), 1997, s. 854–857, DOI: 10.1016/S0090-4295(97)00543-8, ISSN 0090-4295, PMID: 9426713 [dostęp 2020-09-26].
  5. ↑ a b J. Binder i inni, [Robot-assisted laparoscopy in urology. Radical prostatectomy and reconstructive retroperitoneal interventions], „Der Urologe. Ausg. A”, 41 (2), 2002, s. 144–149, DOI: 10.1007/s00120-002-0178-2, ISSN 0340-2592, PMID: 11993092 [dostęp 2020-09-26].
  6. ↑ John W. Yaxley i inni, Robot-assisted laparoscopic prostatectomy versus open radical retropubic prostatectomy: early outcomes from a randomised controlled phase 3 study, „The Lancet”, 388 (10049), 2016, s. 1057–1066, DOI: 10.1016/S0140-6736(16)30592-X, ISSN 1474-547X, PMID: 27474375 [dostęp 2020-09-26].c?
  7. ↑ Geoffrey D. Coughlin i inni, Robot-assisted laparoscopic prostatectomy versus open radical retropubic prostatectomy: 24-month outcomes from a randomised controlled study, „The Lancet. Oncology”, 19 (8), 2018, s. 1051–1060, DOI: 10.1016/S1470-2045(18)30357-7, ISSN 1474-5488, PMID: 30017351 [dostęp 2020-09-26].
  8. ↑ C. Ramsay i inni, Systematic review and economic modelling of the relative clinical benefit and cost-effectiveness of laparoscopic surgery and robotic surgery for removal of the prostate in men with localised prostate cancer, „Health Technology Assessment (Winchester, England)”, 16 (41), 2012, s. 1–313, DOI: 10.3310/hta16410, ISSN 2046-4924, PMID: 23127367, PMCID: PMC4780976 [dostęp 2020-09-26].
  9. ↑ Dragan Ilic i inni, Laparoscopic and robotic-assisted versus open radical prostatectomy for the treatment of localised prostate cancer, „The Cochrane Database of Systematic Reviews”, 9, 2017, CD009625, DOI: 10.1002/14651858.CD009625.pub2, ISSN 1469-493X, PMID: 28895658, PMCID: PMC6486168 [dostęp 2020-09-26].
  10. ↑ Nicola Fossati i inni, The Benefits and Harms of Different Extents of Lymph Node Dissection During Radical Prostatectomy for Prostate Cancer: A Systematic Review, „European Urology”, 72 (1), 2017, s. 84–109, DOI: 10.1016/j.eururo.2016.12.003, ISSN 1873-7560, PMID: 28126351 [dostęp 2020-09-27].
  11. ↑ Sebastiano Cimino i inni, Comparison between Briganti, Partin and MSKCC tools in predicting positive lymph nodes in prostate cancer: a systematic review and meta-analysis, „Scandinavian Journal of Urology”, 51 (5), 2017, s. 345–350, DOI: 10.1080/21681805.2017.1332680, ISSN 2168-1813, PMID: 28644701 [dostęp 2020-09-27].
  12. ↑ P.C. Walsh, J.L. Mostwin, Radical prostatectomy and cystoprostatectomy with preservation of potency. Results using a new nerve-sparing technique, „British Journal of Urology”, 56 (6), 1984, s. 694–697, DOI: 10.1111/j.1464-410x.1984.tb06149.x, ISSN 0007-1331, PMID: 6534493 [dostęp 2020-09-26].
  13. ↑ Jochen Walz i inni, A Critical Analysis of the Current Knowledge of Surgical Anatomy of the Prostate Related to Optimisation of Cancer Control and Preservation of Continence and Erection in Candidates for Radical Prostatectomy: An Update, „European Urology”, 70 (2), 2016, s. 301–311, DOI: 10.1016/j.eururo.2016.01.026, ISSN 1873-7560, PMID: 26850969 [dostęp 2020-09-26].
  14. ↑ Svetlana Avulova i inni, The Effect of Nerve Sparing Status on Sexual and Urinary Function: 3-Year Results from the CEASAR Study, „The Journal of Urology”, 199 (5), 2018, s. 1202–1209, DOI: 10.1016/j.juro.2017.12.037, ISSN 1527-3792, PMID: 29253578 [dostęp 2020-09-26].
  15. ↑ Mischel G. Neill i inni, Does intrafascial dissection during nerve-sparing laparoscopic radical prostatectomy compromise cancer control?, „BJU international”, 104 (11), 2009, s. 1730–1733, DOI: 10.1111/j.1464-410x.2009.08670.x, ISSN 1464-410X, PMID: 20063449 [dostęp 2020-09-26].
  16. ↑ Giacomo Novara i inni, Systematic review and meta-analysis of perioperative outcomes and complications after robot-assisted radical prostatectomy, „European Urology”, 62 (3), 2012, s. 431–452, DOI: 10.1016/j.eururo.2012.05.044, ISSN 1873-7560, PMID: 22749853 [dostęp 2020-09-27].
  17. ↑ Giacomo Novara i inni, Systematic review and meta-analysis of studies reporting oncologic outcome after robot-assisted radical prostatectomy, „European Urology”, 62 (3), 2012, s. 382–404, DOI: 10.1016/j.eururo.2012.05.047, ISSN 1873-7560, PMID: 22749851 [dostęp 2020-09-27].
  18. ↑ John I. Chang, Vincent Lam, Manish I. Patel, Preoperative Pelvic Floor Muscle Exercise and Postprostatectomy Incontinence: A Systematic Review and Meta-analysis, „European Urology”, 69 (3), 2016, s. 460–467, DOI: 10.1016/j.eururo.2015.11.004, ISSN 1873-7560, PMID: 26610857 [dostęp 2020-09-27].
  19. ↑ S. Kumar i inni, Neo-adjuvant and adjuvant hormone therapy for localised and locally advanced prostate cancer, „The Cochrane Database of Systematic Reviews” (4), 2006, CD006019, DOI: 10.1002/14651858.CD006019.pub2, ISSN 1469-493X, PMID: 17054269 [dostęp 2020-09-27].
  20. ↑ Freddie C. Hamdy i inni, 10-Year Outcomes after Monitoring, Surgery, or Radiotherapy for Localized Prostate Cancer, „The New England Journal of Medicine”, 375 (15), 2016, s. 1415–1424, DOI: 10.1056/NEJMoa1606220, ISSN 1533-4406, PMID: 27626136 [dostęp 2020-09-27].c?

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.