Prostki

Prostki

wieś
Była restauracja Gasthaus „Karl Krüger” przy dawnej granicy niemiecko-polskiej[1]. Zwraca uwagę oryginalny bruk na drodze
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Prostki
Sołectwo	Prostki
Liczba ludności (2011)	3029[2]
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	19-335[3]
Tablice rejestracyjne	NEL
SIMC	0765688
Położenie na mapie gminy Prostki Prostki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Prostki
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Prostki
Położenie na mapie powiatu ełckiego Prostki
53°41′56″N 22°25′58″E/53,698889 22,432778
Strona internetowa

Prostki (niem. Prostken^[4]) – wieś mazurska w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Prostki nad rzeką Ełk. Miejscowość jest siedzibą gminy Prostki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Na terenie miejscowości znajdują się między innymi: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II, Parafia rzymskokatolicka i kościół parafialny pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy, Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Kultury, Ochotnicza Straż Pożarna w Prostkach^[5], Oczyszczalnia Ścieków, Dworzec kolejowy, Słup graniczny w Boguszach.

Historia

Miejscowość została założona na obszarze Prus Książęcych w 1432 roku, gdy osiedlili się tu trzej bracia Prostkowie: Jan, Kacper i Mikołaj. Od 1657 r. Prusy Książęce znajdowały się w unii z Brandenburgią, tworząc od 1701 r. Królestwo Prus, zaś od 1871 r. zjednoczone Niemcy.

Od założenia miejscowości do 1941 r. Prostki były niemal bez przerwy pruską miejscowością graniczną. Pozostałością tego faktu jest zachowany częściowo słup graniczny, ufundowany przez Albrechta Hohenzollerna w 1545 w miejscu, gdzie stykały się granice Prus, Korony i Litwy. Od 1807 roku przebiegała tu z kolei granica Prus z Księstwem Warszawskim, Rosją (od 1815 r.), Rzeczpospolitą Polską (od 1918 r.) i ZSRR (od 1939 r.).

W 1866 roku otwarta została linia kolejowa Białystok–Grajewo–Ełk (linia kolejowa nr 38), do 1870 przedłużona do Królewca. Wiązał się z tym okres szybkiego rozwoju miejscowości, zahamowany podczas I wojny światowej, a ponowiony i zintensyfikowany w okresie międzywojennym z inicjatywy niemieckich władz (elektrownia, teatr, 3 kina, kolejowe i drogowe przejście graniczne oraz inne obiekty).

Dzień przed rozpoczęciem niemieckiej inwazji na Związek Radziecki (22 czerwca 1941) miejscowość stała się jednym z pierwszych ognisk przygotowawczych do wojny. Dworzec został zamknięty dla cywili, a na nim zgrupowano liczne oddziały Rzeszy oraz Pociąg Pancerny PZ 3.

Po zakończeniu działań wojennych na mocy ustaleń konferencji w Jałcie i Poczdamie o podziale wschodnich terytoriów Niemiec pomiędzy Polskę i ZSRR miejscowość znalazła się w granicach Polski. Wskutek zmiany granic miejscowość utraciła na swoim ekonomicznym znaczeniu. Rozebrano jeden tor z dwutorowej linii kolejowej Ełk – Prostki – Grajewo i liczne tory odstawcze w Prostkach. Obecnie na stacji w Prostkach istnieje tylko jeden peron z dwiema liniami torów.

Transport

Miejscowość położona jest przy drodze krajowej nr 65 (Gołdap – Bobrowniki) i przy linii kolejowej Białystok–Głomno.

Sport

W Prostkach działa klub piłkarski KS Pojezierze Prostki, założony w roku 1960. Od sezonu 2014/15 występuje w Klasie okręgowej, grupie warmińsko-mazurskiej I. Mecze rozgrywa na Stadionie Leśnym w Prostkach, mogącym pomieścić 1000 osób.

Urodzeni w Prostkach

• Grzegorz Jabłoński – bokser, olimpijczyk z Seulu 1988
• Ernst Meyer(ang.) – jeden ze współzałożycieli Komunistycznej Partii Niemiec
• Marcin Miller – lider zespołu disco polo Boys
• Robert Sasinowski – lider zespołu disco polo Skaner

Zobacz też

• gromada Prostki
• bitwa pod Prostkami
• cmentarz żydowski w Prostkach

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Historia Prostek w fotografii. prostki.meximas.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-06)].
• Prostki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 62 .
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona

Gmina Prostki

• Siedziba gminy: Prostki

Sołectwa	Bobry Bogusze Borki Bzury Cisy Czyprki Dąbrowskie Długochorzele Długosze Dybowo Dybówko Glinki Gorczyce Guty Rożyńskie Jebramki Katarzynowo Kobylin Kobylinek Kopijki Kosinowo Krupin Kurzątki Krzywe Krzywińskie Lipińskie Małe Marchewki Miechowo Miłusze Nowaki Olszewo Ostrykół Popowo Prostki Rożyńsk Wielki Sokółki Sołtmany Taczki Wiśniowo Ełckie Zawady-Tworki Żelazki
Miejscowości niesołeckie	Ciernie Kibisy Wojtele Niedźwiedzkie
Części miejscowości	Jebramki (Cisy)