Prostowód

Połączenie w równoległobok. Przeguby A i B pozostają nieumocowane

Prostowódurządzenie mechaniczne służące do zamiany ruchu obrotowego na postępowy. Urządzenie to skonstruowane jest ze sztywnych prętów połączonych obrotowo w ten sposób, że część połączeń jest unieruchomiona, a pozostałe mogą się poruszać po ściśle określonych torach, przy czym co najmniej część - po linii prostej. Jeżeli osie obrotu wszystkich połączeń mają taki sam ściśle określony kierunek, wówczas ruch wszystkich elementów prostowodu odbywa się w jednej płaszczyźnie.

Najprostsze urządzenie o kształcie równoległoboku, w którym w dwóch wierzchołkach są przeguby są umocowane na stałe, a dwa pozostałe się poruszają nie jest w ścisłym tego słowa znaczeniu prostowodem. Urządzenie takie zapewnia jednak równoległy ruch pręta o nieumocowanych końcach w jednej płaszczyźnie.

Przykłady prostowodów

Rodzaj połączeniaAnimacja ilustrująca działanie
Czebyszewakliknij aby zobaczyć
Hoekensakliknij aby zobaczyć
Sarrusakliknij aby zobaczyć
Peaucelliera-Lipkinakliknij aby zobaczyć
Wattakliknij aby zobaczyć

Bibliografia

  • Andrzej Olędzki, Podstawy teorii maszyn i mechanizmów, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1987 r.

Media użyte na tej stronie

Chebyshev linkage.gif
Autor: Van helsing, Licencja: CC BY 2.5

An animated depiction of a w:en:Chebyshev linkage (converts rotational motion to approximate straight-line motion)
Link ratios are: L1 : L2 : L3 = 2 : 2.5 : 1. Point P is in the middle of L3

In this example: L1=4, L2=5, L3=2, L4= 5, P= in the middle of L3
Chebyshev's Lambda Mechanism animated.gif
Autor: Van helsing, Licencja: CC BY 2.5
Hoekens linkage animation (a.k.a Chebyshev's Lambda Mechanism)
Sarrus linkage anim 360x400.gif
Autor: Van helsing, Licencja: CC BY 2.5
An animated depiction of the w:en:Sarrus linkage
KGG 02 Viergelenk 01.png
Autor: Manfred Morgner (ka-em-zwei-ein), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Viergelenk
Watts linkage.gif
Autor: Van helsing, Licencja: CC BY 2.5

An animated depiction of a w:en:Watt's linkage (converts rotational motion to approximate straight-line motion)
Link ratios are: L1 = L3. Point P is in the middle of L2

In this example: L1=4, L2=2, L3=4, P= in the middle of L2