Proszówki

Artykuł

49°59′59″N 20°25′42″E

- błąd

39 m

WD

50°0'N, 20°26'E, 50°2'N, 20°24'E

- błąd

2328 m

Odległość

379 m

Proszówki
wieś
Ilustracja
Basen i lodowisko
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

bocheński

Gmina

Bochnia

Liczba ludności (2022)

2102[1]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

32-700[2]

Tablice rejestracyjne

KBC, KBA[3]

SIMC

0812821

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bochnia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Proszówki”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Proszówki”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Proszówki”
Ziemia49°59′59″N 20°25′42″E/49,999722 20,428333
Nieoficjalny herb wsi Proszówki
Budynek NFZ

Proszówkiwieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia[4]. Pod względem geograficznym znajdują się na Podgórzu Bocheńskim[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Położenie

Miejscowość o powierzchni 5,3 km² granicząca od zachodu z Damienicami i Puszczą Niepołomicką, od północy z Baczkowem, a od południa z miastem Bochnią. Przez wieś przebiegają: droga powiatowa (nr 4301) z Bochni do Niepołomic oraz droga wojewódzka (nr 965) z Bochni do Zielonej. Gęstość zaludnienia Proszówek wynosi 352 osób/km².

Części wsi

Integralne części wsi Proszówki[4][6]
SIMCNazwaRodzaj
0999819Błonieprzysiółek
0812838Dwórczęść wsi
0812844Koloniaczęść wsi
1000019Nowe Osiedleprzysiółek
1000048Pod Lasemprzysiółek
0812867Rajszulaczęść wsi
0812873Rżyskaczęść wsi
0812880Stara Wieśczęść wsi

Historia

Nazwa Proszówek pochodzi najprawdopodobniej od imienia Prosz, które używane było w średniowiecznej Polsce. Pierwsza wiadomość źródłowa pochodzi z 1388, kiedy część wsi należała do rodu Strzemieńczyków. W 1411 wieś posiadała prawo niemieckie. W XV i XVI w. miejscowość znajdowała się w rękach takich rodów szlacheckich, jak: Boszowscy, Otłuczoniowie, Kuroszowie, Zborowscy i Sudowie. W XVI w. Proszówki należały już do parafii Krzyżanowice. Spośród kolejnych właścicieli Proszówek wymienić należy Wojciecha Paszyca, towarzysza husarskiego i starostę horodeckiego (1736). Niektórzy z mieszkańców wsi brali udział w insurekcji kościuszkowskiej, a także zaciągali się do Legionów Polskich Jana Henryka Dąbrowskiego. Na przełomie XVIII i XIX w. wieś należała do Józefa Wielogłowskiego, a po jego śmierci do żony, Józefy z Badenich. Wychowywała ona w Proszówkach swojego wnuka, Walerego Wielogłowskiego, późniejszego pisarza, uczestnika powstania listopadowego i działacza społecznego. Opis dworu i wsi znaleźć można w jego opowieści pt. „Dom mojej babki”. W 1885 Proszówki wraz z miejscowym dworem zakupił Antoni Reubenbauer. Na początku XX w. wybudował nowy, murowany dwór, który przetrwał do dnia dzisiejszego. W 1900 założono pierwszą Szkołę Ludową, początkowo mieszczącą się w prywatnym mieszkaniu, ale od 1906 przeniesiono ją do nowego budynku o dwóch salach lekcyjnych. Pamiątką po rodzie Reubenbauerów jest ufundowana przez nich kapliczka stojąca na cmentarzu w Krzyżanowicach. W czasie II wojny światowej we dworze stacjonowali Niemcy. 25 sierpnia 1942 rozstrzelali około 500 Żydów z getta bocheńskiego. Zwłoki pogrzebano w pięciu zbiorowych mogiłach, które po wojnie uporządkowano i podpisano w językach polskim i hebrajskim. Podczas okupacji wielu mieszkańców wsi należało do oddziałów partyzanckich, działających na terenie Puszczy Niepołomickiej. 20 stycznia 1945 Proszówki zostały wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez wkraczającą na tereny Bocheńszczyzny Armię Czerwoną.

Proszówki obecnie

W Proszówkach, w sąsiedztwie krytej pływalni mieści się budynek Szkoły Podstawowej z Oddziałami Sportowymi, która od 3 czerwca 2017 r. nosi imię ks. Józefa Skwiruta[7]. Od 2009 przy basenie działa także lodowisko. Miejscowość jest bazą wypadową do pieszych i rowerowych wycieczek po Puszczy Niepołomickiej. Od 2005 do 2012 r. odbywał się tu Festiwal Zespołów Rockowych („rock’Autostrada”), na którym oprócz młodych zespołów z całej Polski, występowały także takie formacje jak TSA, Lombard, Budka Suflera czy Oddział Zamknięty.

W 2012 roku rozpoczęto budowę kościoła (nieopodal szkoły w przysiółku „Rajszula”), gdzie niegdyś mieściło się kółko rolnicze. Zadanie budowy kościoła powierzono księdzu Stanisławowi Kani, który od 2 września 2018 r. został mianowany proboszczem nowo utworzonej parafii pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach[8].

We wsi działa, również Klub Sportowy „Błyskawica Proszówki”, który został założony w 1953 roku i początkowo nosił nazwę „Proszowianka”. W 1963 nazwa została zmieniona na „Błyskawica”. Boisko znajduje się w pobliżu Puszczy Niepołomickiej.

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1034 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2015 r. poz. 669)
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Szkoła Podstawowa z Oddziałami Sportowymi im. ks. Józefa Skwiruta w Proszówkach [dostęp 2020-12-17] (pol.).
  8. Erygowanie parafii - Parafia pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach, „Parafia pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach”, 2 września 2018 [dostęp 2018-10-20] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Herb Gminy Bochnia.jpg
Herb Gminy Bochnia został uchwalony Uchwałą Nr XX/259/05 Rady Gminy Bochnia z dnia 30 września 2005r.
Proszówki basen.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proszówki. Basen i lodowisko
Proszówki NFZ.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Proszówki. Przychodnia NFZ
POL Proszowki COA.svg
Herb Proszówek