Proterochampsidae

Proterochampsidae
Sill, 1967
Ilustracja
Proterochampsa
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

(bez rangi)Archosauriformes
Rodzina

Proterochampsidae

Proterochampsidaerodzina archozauromorfów z kladu Archosauriformes, obejmująca gatunki żyjące w środkowym i późnym triasie na terenach dzisiejszej Ameryki Południowej, powierzchownie przypominające krokodyle. Według Bentona i Clarka (1988) można wskazać co najmniej osiem synapomorfii łączących przedstawicieli tej rodziny, wśród nich m.in. bardzo niską czaszkę; nozdrza zewnętrzne w kształcie wąskiej szpary; niewielkie, przesunięte ku oczodołom okno przedoczodołowe; zanik kości zaczołowych; grzebień potyliczny w kształcie litery v oraz obecność dużego okna żuchwowego[1]. Carroll (1988) do cech łączących przedstawicieli tej grupy zaliczył szeroką i niską czaszkę oraz niewielkie górne okno skroniowe[2]. Takie cechy budowy czaszki, jak skierowane ku górze nozdrza zewnętrzne, przesunięte ku górnej części czaszki oczodoły i obecność krótkiego podniebienia wtórnego, wskazują na ziemnowodny tryb życia przedstawicieli Proterochampsidae[3].

W przeszłości część autorów klasyfikowała Proterochampsidae jako prymitywne krokodyle; bywały one zaliczane wraz z niewyróżnianą obecnie rodziną Notochampsidae[4] do – obecnie również niewyróżnianej – grupy Archaeosuchia[5]. Inni autorzy uznawali Proterochampsidae za możliwych przodków fitozaurów lub klasyfikowali je jedynie jako przedstawicieli parafiletycznych grup Thecodontia, Proterosuchia lub Pseudosuchia. Analizy kladystyczne nie potwierdziły bliskiego pokrewieństwa tej rodziny z krokodylami ani fitozaurami; z analiz wynika, że Proterochampsidae były przedstawicielami kladu Archosauriformes nienależącymi do archozaurów, lecz blisko z nimi spokrewnionymi. Ich dokładna pozycja filogenetyczna jest niepewna; mogą one być grupą siostrzaną do archozaurów[6], do rodzaju Doswellia[1][7][8], do kladu obejmującego archozaury, fitozaury i rodzaju Euparkeria[9][10][11] lub do kladu obejmującego archozaury oraz rodzaje Doswellia i Vancleavea[12]. Proterochampsidae są – poza północnoamerykańskimi rodzajami Doswellia i Vancleavea, a być może także niektórymi fitozaurami (jeśli grupa ta nie należała do Archosauria[10]) – jedynymi zwierzętami z kladu Archosauriformes nienależącymi do archozaurów, które żyły jeszcze w późnym triasie[9].

Romer (1971, 1972) oraz Carroll (1988) zaliczyli do Proterochampsidae południowoamerykańskie rodzaje Proterochampsa, Chanaresuchus, Cerritosaurus i Gualosuchus, za możliwego przedstawiciela rodziny uznając też rodzaj Rhadinosuchus[13][14][15]; Arcucci (1990) zaliczył do rodziny szósty rodzaj Tropidosuchus[16]. Z kolei Bonaparte (1971, 1978, 1997) zaliczał do Proterochampsidae tylko rodzaj Proterochampsa, przenosząc rodzaje Cerritosaurus, Chanaresuchus, Gualosuchus i Tropidosuchus do osobnej rodziny Cerritosauridae; obie rodziny włączał do wyróżnionego przez siebie infrarzędu Proterochampsia[17][18][19][11][20].

María Trotteyn w 2011 roku zaproponowała definicję filogenetyczną Proterochampsidae, definiując je jako najmniejszy (obejmujący najmniej gatunków) klad, do którego należą gatunki Chanaresuchus bonapartei i Proterochampsa barrionuevoi, ale do którego nie należą gatunki Euparkeria capensis, Passer domesticus i Crocodylus niloticus; definicję tę przyjęli i opublikowali Trotteyn, Arcucci i Raugust (2013)[20]. Z przeprowadzonej przez Trotteyn analizy filogenetycznej wynika, że do tak definiowanych Proterochampsidae należały rodzaje Proterochampsa, Chanaresuchus i Gualosuchus, nie należał do niej natomiast Tropidosuchus; pozycja filogenetyczna rodzaju Cerritosaurus jest, według tej analizy, niepewna[20]. Z analizy Dilkesa i Arcucciego (2012) wynika natomiast, że rodzaje Proterochampsa i Chanaresuchus nie tworzą kladu, do którego nie należałyby również rodzaje Cerritosaurus, Gualosuchus i Tropidosuchus[11].

Przypisy

  1. a b Michael J. Benton, James M. Clark: Archosaur phylogeny and the relationships of the Crocodylia. W: Michael J. Benton (red.): The Phylogeny and Classification of the Tetrapods. Oxford: Clarendon Press, 1988, s. 295–338.
  2. Primitive Archosauromorphs and Crocodiles. W: Robert L. Carroll: Vertebrate Paleontology and Evolution. New York: W. H. Freeman and Company, 1988, s. 261–283. ISBN 0-716-71822-7.
  3. Tiaro Raugust Um Novo registro de Chanaresuchus bonapartei Romer 1971 (Archosauriforme, Proterochampsidae) para o triássico médio sul-rio-grandense e considerações acerca da sistemática de Proterochampsidae Dysertacja magisterska, Universidade Federal do Rio Grande do Sul 2009.
  4. Sereno, P. C. 2005. Notochampsidae. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 28 września 2010]
  5. Sereno, P. C. 2005. Archaeosuchia. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 28 września 2010]
  6. Paul C. Sereno, Andrea B. Arcucci. The monophyly of crurotarsal archosaurs and the origin of bird and crocodile ankle joints. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie – Abhandlungen”. 180, s. 21–52, 1990. (ang.). 
  7. David Dilkes, Hans-Dieter Sues. Redescription and phylogenetic relationships of Doswellia kaltenbachi (Diapsida: Archosauriformes) from the Upper Triassic of Virginia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (1), s. 58–79, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0124. (ang.). 
  8. María J. Trotteyn, José A. Haro. The braincase of Chanaresuchus ischigualastensis (Archosauriformes) from the Late Triassic of Argentina. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 32 (4), s. 867–882, 2012. DOI: 10.1080/02724634.2012.670178. (ang.). 
  9. a b Sterling J. Nesbitt, Michelle R. Stocker, Bryan J. Small, Alex Downs. The osteology and relationships of Vancleavea campi (Reptilia: Archosauriformes). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 157 (4), s. 814–864, 2009. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2009.00530.x. (ang.). 
  10. a b Sterling J. Nesbitt. The early evolution of archosaurs: relationships and the origin of major clades. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 352, s. 1–292, 2011. DOI: 10.1206/352.1. (ang.). 
  11. a b c David Dilkes i Andrea Arcucci. Proterochampsa barrionuevoi (Archosauriformes: Proterochampsia) from the Late Triassic (Carnian) of Argentina and a phylogenetic analysis of Proterochampsia. „Palaeontology”. 55 (4), s. 853–885, 2012. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2012.01170.x. (ang.). 
  12. Martín D. Ezcurra, Agustina Lecuona, Agustín Martinelli. A new basal archosauriform diapsid from the Lower Triassic of Argentina. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (5), s. 1433–1450, 2010. DOI: 10.1080/02724634.2010.501446. (ang.). 
  13. Alfred Sherwood Romer. The Chanares (Argentina) Triassic reptile fauna. XI. Two new long-snouted thecodonts, Chanaresuchus and Gualosuchus. „Breviora”. 379, s. 1–22, 1971. (ang.). 
  14. Alfred Sherwood Romer. The Chanares (Argentina) Triassic reptile fauna. XVI. Thecodont classification. „Breviora”. 395, s. 1–24, 1972. (ang.). 
  15. Vertebrate classification. W: Robert L. Carroll: Vertebrate Paleontology and Evolution. New York: W. H. Freeman and Company, 1988, s. 594–648. ISBN 0-716-71822-7.
  16. Andrea Arcucci. Un nuevo Proterochampsidae (Reptilia-Archosauriformes) de la fauna local de Los Chañares (Triásico Medio), La Rioja, Argentina. „Ameghiniana”. 27 (3–4), s. 365–378, 1990. (ang.). 
  17. José Bonaparte. Cerritosaurus binsfeldi Price, tipo de una nueva familia de tecodontes (Pseudosuchia–Proterochampsia). „Anais da Academia Brasileira de Ciencias”. 43, s. 417–422, 1971. (hiszp.). 
  18. José Bonaparte. El Mesozoico de América del Sur y sus Tetrápodos. „Opera Lilloana”. 26, s. 1–596, 1978. (hiszp.). 
  19. José Bonaparte: El Triassico de San Juan – La Rioja, Argentina, y sus dinosaurios. Buenos Aires: Museo Argentina de Ciencias Naturales "Bernardino Rivadavia", 1997, s. 1–190.
  20. a b c María Jimena Trotteyn, Andrea B. Arcucci i Tiago Raugust: Proterochampsia: an endemic archosauriform clade from South America. W: Sterling J. Nesbitt, Julia B. Desojo i Randall B. Irmis (red.): Anatomy, phylogeny and palaeobiology of early archosaurs and their kin. Londyn: Geological Society, 2013, s. 59–90. DOI: 10.1144/SP379.23.

Media użyte na tej stronie

Proterochampsa BW.jpg
Autor: Nobu Tamura (http://spinops.blogspot.com), Licencja: CC BY 2.5
Proterochampsa barrionuevoi, an archosaur from the Late Triassic of Argentina, pencil drawing