Protest song

Protest song (ang. pieśń protestu) – rodzaj piosenki z nurtu muzyki zaangażowanej, której wymowa jest manifestem skierowanym przeciw jakiemuś zjawisku społecznemu lub politycznemu, np. przeciw wojnie lub biedzie[1].

Protest song jest często rodzajem muzyki tworzonej spontanicznie przez ludzi, ale w ostatnich czasach wywodzi się ze wszystkich gatunków muzycznych, łącznie z punkiem i rapem. Piosenki takie stają się popularne szczególnie w czasach społecznych rozdźwięków i wśród zaniedbanych grup społecznych. Protestują one przeciwko niesprawiedliwości, dyskryminacji rasowej, wojnie, globalizacji, inflacji, nierównościom społecznym itp.

Historia

Pieśni protestu o charakterze ludowym pojawiają się w całej historii. Wydarzenia, jak rewolucja amerykańska, ruch abolicjonistyczny, ruch związkowy w XX wieku, czy wielki kryzys były źródłem tematów dla autorów protest songów i powodowały wzrost ich popularności. Swój rozkwit protest songi przeżywały podczas ery hipisowskiej (przełom lat 60. i 70. XX wieku). Większość miała charakter rockowy, a głównymi tematami były wojna wietnamska oraz destrukcyjny wpływ człowieka na środowisko i siebie samego.

Wybrani autorzy

Forma protest songu, z akompaniamentem gitary akustycznej i harmonijki ustnej, została spopularyzowana w pierwszej połowie XX wieku przez Woody’ego Guthrie i Pete’a Seegera. Tradycja ta była kontynuowana przez Phila Ochsa, Boba Dylana, Billy’ego Bragga czy Davida Rovicsa. Protest songiem jest jeden z popularniejszych utworów grupy Pink Floyd, „Another Brick in the Wall”. Feministyczne protest songi tworzyły m.in.: Joan Baez, Alanis Morissette (You Oughta Know), PJ Harvey, Babes In Toyland i Patti Smith, która protestowała też przeciw izraelskiej agresji na Liban piosenkami „Qana” i „Without Chains”. Pierwszą polską piosenką uznaną za protest song jest „Dziwny jest ten świat” Czesława Niemena. W Czechosłowacji za protest songi uważane były utwory Karela Kryla i Jaroslava Hutki[1].

W 2007 magazyn Spinner opublikował ranking 20 najważniejszych protest songów:

  1. „What’s Going On” – Marvin Gaye (1971). Protest przeciw społecznej niesprawiedliwości
  2. „Fight the Power” – Public Enemy (1989). Przeciw rasizmowi
  3. „Take This Job and Shove It” – Johnny Paycheck (1977). Przeciw szefom
  4. „War” – Edwin Starr (1970). Przeciw wojnie w Wietnamie
  5. „Strange Fruit” – Billie Holiday (1939). Przeciw linczom
  6. „Boom!” – System of a Down (2002). Przeciw działaniom wojennym
  7. „Say It Loud, I’m Black and I’m Proud” – James Brown (1968). Przeciw rasizmowi
  8. „Maggie’s Farm” – Bob Dylan (1965). Przeciw kapitalizmowi, komunizmowi oraz przeciwko protest songom
  9. „World Wide Suicide” – Pearl Jam (2006). Przeciw wojnie w Iraku
  10. „Allentown” – Billy Joel (1982). Przeciw recesji
  11. „F--- tha Police” – N.W.A (1988). Przeciw rasizmowi
  12. „Little Boxes” – Malvina Reynolds (1962). Przeciw konformizmowi
  13. "California Über Alles” – Dead Kennedys (1980). Przeciw liberalizmowi
  14. „Clampdown” – The Clash (1979). Przeciw faszystowskiemu kapitalizmowi
  15. „I Ain’t Marching Anymore” – Phil Ochs (1965). Przeciw wojnie
  16. „Diamonds From Sierra Leone” – Kanye West (2005). Przeciw „krwawym diamentom”
  17. „We’re Not Gonna Take It” – Twisted Sister. Przeciw autorytetom
  18. „We Shall Be Free” – Garth Brooks (1992). Przeciw homofobii
  19. „Minority” – Green Day (2000). Przeciw moralnej większości
  20. „Get Up, Stand Up” – Bob Marley & The Wailers (1973)[2]. Przeciw odbieraniu ludziom ich praw
  21. „Gimme Hope Jo'anna” - Eddy Grant (1988). Krytykująca apartheid.

Przypisy

  1. ↑ a b Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 301. ISBN 978-83-233-4066-9.
  2. ↑ 20 Protest Songs That Matter: No. 1 - Spinner, www.spinner.com/2007/07/13/20-protest-songs-that-mattered-no-1/ [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-28].