Protesty polityczne w Tajlandii (2013–2014)

Kryzys polityczny w Tajlandii (2013-2014)

Protestujący w Bangkoku
Państwo	Tajlandia
Początek wystąpień	18 października 2013
Koniec wystąpień	22 maja 2014
Ofiary śmiertelne	28 zabitych
Ranni	70 rannych
Przyczyny wystąpień	poparcie przez rząd projektu ustawy amnestyjnej, która mogłaby umożliwić powrót do Tajlandii byłego szefa rządu Thaksina Shinawatry
Charakter wystąpień	demonstracje, zamieszki
Rezultat wystąpień	Odsunięcie od rządów premier Yingluck Shinawatry oraz wprowadzenie stanu wojennego i wojskowy zamach stanu
brak współrzędnych

Protesty, kryzys polityczny, stan wojenny i zamach stanu w Tajlandii – seria protestów społecznych i politycznych rozpoczętych w październiku 2013 roku, po poparciu przez rząd projektu ustawy amnestyjnej, która mogłaby umożliwić powrót do Tajlandii byłego premiera Thaksina Shinawatry, skazanego w 2008 roku na więzienie za korupcję. Protesty i zamieszki spowodowały śmierć 28 osób. Efektem protestów było odsunięcie przez Sąd Konstytucyjny od stanowiska szefa rządu siostry Thaksina – Yingluck Shinawatrę w dniu 7 maja 2014 oraz wprowadzenie 20 maja 2014 stanu wojennego przez generała Prayuth Chan-ocha. Dwa dni później wojsko przeprowadziło zamach stanu, przejmując władzę cywilną.

Przyczyny protestów

Protesty rozpoczęły się w październiku po poparciu przez rząd projektu ustawy amnestyjnej, która mogłaby umożliwić powrót do Tajlandii brata premier Yingluck Shinawatry, byłego szefa rządu Thaksina, skazanego w 2008 roku na więzienie za korupcję^[1].

Przebieg wydarzeń

Policjanci przed gmachem Ministerstwa Edukacji

Protest przed Ministerstwem Pracy

Pierwsze protesty przeciwników ustawy amnestyjnej miały miejsce 18 października 2013^[2]. Mimo tego 1 listopada 2013 niższa izba parlamentu – Izba Reprezentantów – przyjęła ustawę amnestyjną, jednak pod wpływem protestów 11 listopada 2013 senat ją odrzucił^[3]. Przywódcą antyrządowych protestów jest były wicepremier Suthep Thaugsuban z Ludowego Demokratycznego Komitetu Reform (PDRC). 25 listopada 2013 roku w 13 rejonach w Bangkoku w protestach uczestniczyło ponad 30 000 osób^[4]. Wówczas protestujący pod szyldem Ludowego Ruchu na rzecz Przemian Demokratycznych (CMD) z Suthinem Taratinem na czele, rozpoczęli okupację budynku ministerstwa spraw zagranicznych oraz finansów^[3]. Dzień później wydany został nakaz aresztowania przywódcy demonstracji. W Bangkoku rozszerzono obowiązywanie ustawy dotyczącej bezpieczeństwa, która umożliwia wprowadzenie godziny policyjnej lub zakazania zgromadzeń^[1]. 29 listopada 2013, demonstranci zaatakowali krajową siedzibę wojska^[3]. Dzień później doszło do dużej kontrdemonstracji „Czerwonych Koszul” – zwolenników rządu^[3].

Tymczasem w parlamencie przygotowano wniosek o wotum nieufności dla Yingluck Shinawatry, który jednak nie został przyjęty, gdyż większość 28 listopada 2013 głosowała przeciwko niemu (134 głosów za i 297 przeciw wnioskowi)^[5]. Po rezygnacji z mandatów deputowanego 153 polityków opozycyjnej Partii Demokratycznej premier Shinawatra 9 grudnia 2013 rozwiązała Izbę Reprezentantów. Na 2 lutego 2014 rozpisała przedterminowe wybory parlamentarne. Ulica głosiła hasła bojkotu wyborów. Podobnie ogłosiła Partia Demokratyczna, która 21 grudnia 2013 ogłosiła bojkot planowanych wyborów i poparła wiece PDRC. 27 grudnia 2013 w oświadczeniu dla mediów generał Prayuth Chan-ocha nie wykluczył możliwości przeprowadzenia zamachu stanu w celu przywrócenia stabilności na scenie politycznej^[6].

W styczniu 2014 protestujący rozpoczęli akcję „Paraliż Bangkoku”, polegającą na blokowaniu strategicznych węzłów komunikacyjnych. Wzniesione zostały barykady na skrzyżowaniach Bangkoku. Demonstranci domagali się ustąpienia premier Shinawatry i odwołania lutowej elekcji. Rząd odpowiedział rozmieszczeniem 18 000 funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa^[7]. Demonstranci zostali ostrzelani przez siły porządkowe^[8]. 21 stycznia 2014 w Bangkoku został wprowadzony 60-dniowy stan wyjątkowy^[9]. Pięć dni później zastrzelony został lider protestującej opozycji CMD – Suthin Taratin. Aktywista został zastrzelony przed świątynią Sri Eiam w Bangkoku podczas przemawiania. Wówczas zastrzelonych zostało także dziewięć innych osób^[10].

Wybory parlamentarne odbyły się 2 lutego 2014, jednak w Bangkoku niemożliwe okazało się głosowanie w 438 z 6671 lokali, w dziewięciu prowincjach na południu kraju nie głosowano w ogóle. Łącznie w 69 z 375 okręgów wyborczych, głosowanie zostało zbojkotowane. Ponadto wybory zostały zakłócone przez masowe protesty^[11]. Mimo tego osiągnięto frekwencję wyborczą na poziomie 47,72%^[12]. W związku z powyższą sytuacją głosowanie wznowiono 2 marca 2014^[12], jednak z powodu przeprowadzenia wyborów w nie jednym dniu, Sąd Konstytucyjny 21 marca 2014 anulował ich wynik^[13].

7 maja 2014 Sąd Konstytucyjny usunął Yingluck Shinawatrę ze stanowiska oraz dziewięciu ministrów^[14][15]. Obowiązki Shinawatry przejął tymczasowo Niwatthamrong Boonsongpaisan z rządzącej partii Phuea Thai^[16]. 20 maja 2014 generał Prayuth Chan-ocha w odpowiedzi na dalsze niepokoje i protesty wprowadził w kraju stan wojenny. Zapewniał, że nie jest to pucz wojskowy, a środek konieczny, do przywrócenia w kraju pokoju i porządku. W wyniku wprowadzenia stanu wojennego nałożono cenzurę w mediach. Do tego czasu w zamieszkach na ulicach zginęło 28 osób, a 700 zostało rannych^[17].

22 maja 2014 o godz. 16:30 (UTC+7:00) stworzona przez gen. Chan-ochę, Narodowa Rada Pokoju i Utrzymania Porządku, przejęła władzę, zawieszając konstytucję i wprowadzając godzinę policyjną od godziny 22:00 do 5:00. Stacje radiowe i telewizyjne przerwały transmisję stałych programów na rzecz materiałów sił zbrojnych. Protestującym nakazano rozejść się do domów, w przeciwnym razie zagrażając użyciem siły. Pucz tłumaczono koniecznością przywrócenia porządku w kraju oraz przeprowadzeniem niezbędnych reform^[18]. 23 maja 2014 armia aresztowała Yingluck Shinawatrę oraz jej siostrę i szwagra, którzy także piastowali wysokie stanowiska w kraju. Wcześniej zabroniono im opuszczanie kraju^[19]. Król Tajlandii Bhumibol Adulyadej poparł puczystów, powierzając generałowi Chan-ochy administrowanie krajem^[20]. Po przejęciu władzy przez wojsko, Stany Zjednoczone zawiesiły współpracę militarną^[21].

Skutki

Zaplanowane na grudzień zawody na Stadionie Narodowym Rajamangala Race of Champions zostały odwołane^[22].

Zobacz też

• Zamach stanu w Tajlandii (2006)
• Kryzys polityczny w Tajlandii (2008–2009)
• Protesty polityczne w Tajlandii (2010)

Przypisy