Protesty w Sri Lance (2022)

Protesty w Sri Lance

Państwo	Sri Lanka
Początek wystąpień	15 marca 2022
Ofiary śmiertelne	10 protestujących, Amarakeerthi Athukorala oraz jego ochroniarz, A.V. Sarath, 1 policjant
Ranni	250+, 24 członków rządu
Aresztowani	600+
Przyczyny wystąpień	• kryzys gospodarczy i niewypłacalność Sri Lanki • wysoka inflacja • korupcja • niedobory paliwa, żywności, leków oraz przerwy w dostawach prądu • niezadowolenie z działań rządu • nepotyzm i długotrwałe rządy rodziny Rajapaksa
Charakter wystąpień	• pokojowe demonstracje, • aktywizm internetowy, • zamieszki
Rezultat wystąpień	• dymisja premiera Sri Lanki Mahindy Rajapaksy, • zapowiedź rezygnacji prezydenta Gotabaya Rajapaksy • wprowadzenie stanu wyjątkowego • opuszczenie kraju przez Gotabaya Rajapaksę oraz jego dymisja i objęcie funkcji p.o. prezydenta przez Ranila Wickremesinghe
brak współrzędnych

Protesty w Sri Lance – protesty na Sri Lance wymierzone przeciwko rządowi prezydenta Gotabayi Rajapaksy, spowodowane kryzysem gospodarczym i wysoką inflacją. Protesty rozpoczęły się 15 marca 2022 roku. Głównym żądaniem protestujących jest rezygnacja rządu kierowanego przez rodzinę Rajapaksów. Pomimo zaangażowania kilku partii opozycyjnych większość protestujących uważa się za apolitycznych. Podczas protestów protestujący skandowali hasła takie jak "idź do domu Gota" i "idż do domu Rajapaksa". Rząd zareagował działaniami autorytarnymi, takimi jak ogłoszenie stanu wyjątkowego, zezwolenie wojsku na aresztowanie cywilów, wprowadzenie godziny policyjnej, ograniczenie dostępu do mediów społecznościowych oraz napady na protestujących, dziennikarzy i aktywistów internetowych. Rząd naruszył również prawo i konstytucję, próbując stłumić protesty. Diaspora Sri Lanki również rozpoczęła demonstracje przeciwko tłumieniu podstawowych praw człowieka w tym kraju. Uznano, że rządowy zakaz korzystania z mediów społecznościowych przynosi odwrotny skutek, a hashtagi, w tym #GoHomeRajapaksas i #GoHomeGota, zyskują na Twitterze w krajach takich jak Stany Zjednoczone, Singapur i Niemcy. Zakaz został zniesiony później tego samego dnia. Komisja Praw Człowieka Sri Lanki potępiła ten środek i wezwała urzędników odpowiedzialnych za blokowanie i maltretowanie protestujących. 3 kwietnia wszystkich 26 członków drugiego gabinetu Gotabayi Rajapaksa złożyło rezygnację, z wyjątkiem premiera Mahindy Rajapaksy; Krytycy stwierdzili, że rezygnacja była nieważna, ponieważ nie przestrzegali protokołu konstytucyjnego. Kilku ministrów, którzy „zrezygnowali”, zostało przywróconych do różnych ministerstw następnego dnia. W lipcu 2022 r. protestujący zajęli Dom Prezydenta w Kolombo, zmuszając Rajapaksę do ucieczki, a premier Ranil Wickremesinghe ogłosił chęć rezygnacji.

Historia

Od 2010 r. Sri Lanka była świadkiem gwałtownego wzrostu zadłużenia zagranicznego, osiągając 42,6% PKB kraju w 2019 r. W ramach Inicjatywy Pasa i Szlaku, Chiny były głównym źródłem pożyczek dla wielu megaprojektów, których opłacalność została zakwestionowana. Krytycy oskarżyli ChRL o stosowanie strategii „pułapki zadłużenia” w celu zdobycia wpływu na Sri Lankę.

W wyniku pandemii COVID-19, spadku liczby turystów zagranicznych odwiedzających Sri Lankę^[1][2], inwazji Rosji na Ukrainę oraz spadku dochodów z produkcji herbaty spowodowanego zakazem stosowania nawozów sztucznych doszło do spotęgowania lankijskiego kryzysu gospodarczego i wzrostu inflacji^[3]. Antyrządowe protesty rozpoczęły się w marcu 2022 roku^[4], a do ich gwałtownej eskalacji doszło w lipcu 2022 roku^[5]. Z powodu niedoboru walutowego lankijskiego rządu^[6] w kraju doszło do niedoboru paliwa, żywności, leków^[1] oraz przerw w dostawach prądu^[7]. 9 maja premier Mahinda Rajapaksa podał się do dymisji po starciach w czasie demonstracji w Kolombo^[8]. W kraju zablokowano dostęp do mediów społecznościowych i wprowadzono stan wyjątkowy oraz godzinę policyjną^[9]. 9 lipca protestujący zajęli rezydencję prezydenta Gotabaya Rajapaksy i rozpoczęli jej okupację. Doszło również do zajęcia i podpalenia domu premiera Sri Lanki Ranila Wickremesinghe^[10]. Prezydent Rajapaksa poinformował, że zamierza zrezygnować z urzędu 13 lipca, zaś premier Wickremesinghe oświadczył, że jest gotów do dymisji^[11]. 13 lipca prezydent Gotabai Rajapaksa opuścił Sri Lankę i wraz z żoną poleciał na Malediwy^[12][13][14]. Obowiązki prezydenta tymczasowo przejął Ranil Wickremesinghe, który wprowadził w całym kraju stan wyjątkowy^[15][16]. Tego dnia protestujący szturmowali biuro premiera i wtargnęli do biura telewizji Sri Lanka Rupavahini Corporation; lankijska policja użyła wobec nich gazu łzawiącego^[17][18][19]. Wieczorem 14 lipca Rajapaksa przesłał do przewodniczącego parlamentu e-mail, w którym powiadomił o swojej rezygnacji^[20][21][22]. 15 lipca przewodniczący parlamentu Sri Lanki przyjął rezygnację Rajapaksy z funkcji premiera; tego dnia na p.o. prezydenta został oficjalnie zaprzysiężony Wickremesinghe^[22][23]. 20 lipca Wickremesinghe został wybrany na urząd prezydenta, dwa dni później premierm został Dinesh Gunawardena. 22 lipca lankijska armia i policja we wspólnej operacji wtargnęły do obozu protestujących w Galle Face Green, znajdującego się w pobliżu siedziby prezydenta. W wyniku operacji ponad 50 osób zostało rannych, a 9 osób aresztowano^[24][25]. W sierpniu 2022 roku protesty straciły na intensywności, a 10 sierpnia protestujący opuścili po 124 dniach obóz protestacyjny w parku Galle Face Green^[26][27].

Protesty za granicą

W Stanach Zjednoczonych odbyło się kilka protestów, w tym jeden przed rezydencją syna Gotabayi Rajapaksy w Los Angeles. Protest odbył się również przed Wysoką Komisją Sri Lanki w Londynie w Anglii. Protesty odbyły się również w Melbourne w Australii, na Federation Square oraz w Mount Wellington w Auckland w Nowej Zelandii. W Australii protesty zorganizowano także w innych miastach, takich jak Perth, Brisbane i Sydney. Protest odbył się w Male na Malediwach 13 lipca przez pracujących w tym kraju Sri Lanki, wzywając rząd, aby nie zapewniał bezpiecznej przystani dla Gotabayi Rajapaksy.

Przypisy