Prowincja wielkopolska

Prowincje Rzeczypospolitej w 1619 r.

Prowincja wielkopolska – prawno-administracyjna jednostka terytorialna Korony, część składowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, do 1795 roku. Prowincja obejmowała 13 województw, a od 1768 roku 14 województw. Siedzibą władz prowincji był Poznań.

Wszystkie prowincje polsko-litewskie mają swe źródło w nadaniu w 1347 przez Kazimierza III Wielkiego osobnych statutów występujących w historiografii pod wspólną nazwą „statuty wiślicko-piotrkowskie” dla Wielkopolski i Małopolski, a jeszcze głębsze w rozbiciu dzielnicowym. Po unii lubelskiej obok prowincji wielkopolskiej Rzeczpospolita Obojga Narodów dzieliła się jeszcze na prowincję małopolską oraz prowincję litewską.

Skład prowincji wielkopolskiej

Do prowincji wielkopolskiej zaliczano zwyczajowo Wielkopolskę, Mazowsze i Prusy Królewskie. W skład prowincji wchodziło 13 województw (od 1768 14 województw)^[1][2]:

Wielkopolska:

• województwo poznańskie z ziemią wschowską (Wschowa)
• województwo kaliskie (Kalisz)
• województwo gnieźnieńskie - wydzielone z kaliskiego w 1768 wraz z trzema powiatami (Gniezno)
• województwo sieradzkie (Sieradz) z ziemią wieluńską (Wieluń)
• województwo łęczyckie (Łęczyca)
• województwo brzeskokujawskie (Brześć Kujawski)
• województwo inowrocławskie (Inowrocław) z ziemią dobrzyńską (Dobrzyń nad Wisłą)

Mazowsze:

• województwo rawskie
• województwo płockie
• województwo mazowieckie

Prusy Królewskie:

• województwo chełmińskie
• województwo malborskie
• województwo pomorskie
• księstwo warmińskie

Zobacz też

• podział terytorialny Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Przypisy