Prowokator (film)

Prowokator – film polsko-czesko-brytyjski z 1995 roku w reżyserii Krzysztofa Langa.

Plenery

• Zakopane
• Tatry (okolice Morskiego Oka).

Obsada

• Bogusław Linda – Artur Maria Herling (vel Jan Nowicki)
• Krzysztof Pieczyński – Andrzej Woyda
• Danuta Stenka – Marta Moraczewska, partnerka Andrzeja
• Bartłomiej Topa – Adam Tański
• Adam Bauman – Piotr
• Andrzej Blumenfeld – Struwe, agent Ochrany w Zakopanem
• Liubomiras Laucevičius – pułkownik Pirinow
• Aleksandr Pieskow – Nowikow
• Joanna Trzepiecińska – Anna, żona Kawielina
• Henryk Bista – księgarz
• Gieorgij Martirosjan – Andrej Kawielin, generalny prokurator Warszawy
• Oksana Czerwiakow – Olga, córka Kawielina
• Magdalena Hanitze – Natasza, córka Kawielina
• Monika Bolly – Marie Sophie Boleugne, guwernantka córek Kawielinów
• Andrzej Szenajch – Ilja Kuruta, sekretarz Kawielina
• Paweł Iwanicki – uczestnik zamachu na Pirinowa
• Sławomir Grzymkowski – uczestnik zamachu na Pirinowa
• Janusz Rafał Nowicki – prokurator
• Piotr Wawrzyńczak – Jankowski, informator Pirinowa w więzieniu
• Paweł Nowisz – dróżnik
• Jolanta Fraszyńska – urzędniczka na poczcie
• Edyta Olszówka – góralka Hanka
• Marek Siudym – żandarm konwojujący Herlinga i Tańskiego
• Marcin Jędrzejewski – strażnik
• Mirosław Zbrojewicz – strażnik
• Jacek Lenartowicz – żandarm
• Jan Prochyra – lekarz więzienny
• Andrzej Środziński

Opis fabuły

Zdecydowana część akcji filmu rozgrywa się w 1909 roku. Artur Herling jest terrorystą walczącym z przedstawicielami carskiej władzy na terenie Królestwa Polskiego. W zamachu na generalnego prokuratora Warszawy Andrieja Kawielina przypadkowo giną jego córki i ich guwernantka. Herling zostaje pojmany i osadzony w więzieniu pod nadzorem pułkownika Pirinowa. Wyrzuty sumienia, wywołane śmiercią niewinnych osób i działanie Pirinowa powodują, że Herling załamuje się i próbuje się powiesić. Pułkownik nakłania go do odkupienia win poprzez pomoc w schwytaniu niebezpiecznego dla rosyjskiej władzy dziennikarza i początkującego terrorysty Andrzeja Woydy. Herling ucieka z transportu więziennego i z pomocą innego więźnia, Adama Tańskiego, udaje się do Zakopanego. Tam poznaje Woydę i jego przyjaciółkę Martę Moraczewską. Woyda nakłania Artura do udziału w zamachu na pułkownika Pirinowa, w międzyczasie starając się zarazić swojego gościa pasją taterniczą. Podczas wspinaczki na Kazalnicę Herling zdradza Woydzie, iż jest zdrajcą i przybył tu z polecenia Pirinowa, a także sugeruje, iż wie o wcześniejszym epizodzie z życia Andrzeja, kiedy ów zdradził przed pułkownikiem swoich towarzyszy. Woyda strzela do Herlinga, który spada ze skalnej półki i ginie. Następnie Woyda przeprowadza udany zamach na pułkownika Pirinowa. Napisy końcowe filmu informują, że działał w organizacji bojowej i dokonał jedenastu zamachów, w 1918 roku wstąpił do partii bolszewików, a w 1936 roku został rozstrzelany z rozkazu Stalina. Jego przyjaciółka Marta wyjechała do Ameryki Północnej i tam zajmowała się fotografią.

Nagrody

• 1995 – 20. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni:
  • Michał Lorenc – nagroda za muzykę
  • Dorota Roqueplo – nagroda za kostiumy

Linki zewnętrzne

• Prowokator w bazie IMDb (ang.)
• Prowokator w bazie Filmweb
• Prowokator w bazie filmpolski.pl