Prypeć (miasto)
![]() | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Obwód | |||
Data założenia | 4 lutego 1970 | ||
Prawa miejskie | 1979 | ||
Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||
Nr kierunkowy | +380 4499 | ||
Kod pocztowy | 255614 | ||
Tablice rejestracyjne | AI | ||
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||
![]() | |||
Strona internetowa | |||
Portal ![]() |
Prypeć (ukr. Прип'ять, Prypjať; ros. Припять, Pripiať) – wyludnione miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, w rejonie wyszogrodzkim; leży na prawym brzegu Prypeci, na północny zachód od Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej; miasto zamknięte, założone w 1970, w 1986 ewakuowane po awarii w elektrowni jądrowej.
Historia
Miasto zostało założone 4 lutego 1970 r. jako osiedle dla pracowników Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej w odległości około czterech kilometrów od samej elektrowni. 27 kwietnia 1986 r., dzień po katastrofie w Czarnobylu, zapadła decyzja o (w pierwotnych zamiarach czasowej) ewakuacji miasta. Około 50 tysięcy mieszkańców do wieczora musiało opuścić swoje domy. Od godziny 14:00 do 16:30 przebiegła właściwa ewakuacja. Dwie godziny później oddziały milicji ponownie przeszukały miasto, odnajdując 20 osób, które miały zamiar uniknąć wyjazdu. Dla pracowników elektrowni i ich rodzin w latach 1986–1988 zbudowano nowe miasto Sławutycz.
Obecnie miasto Prypeć jest niemalże skansenem ostatnich lat epoki radzieckiej. W opuszczonych budynkach znaleźć można rzeczy pozostawione przez jego byłych mieszkańców. W niektórych miejscach zobaczyć można przygotowania do Święta Pracy, które miało być obchodzone 1 maja 1986 roku (cztery dni po ewakuacji miasta).
Od czasu ewakuacji miasto było regularnie plądrowane przez szabrowników. Obecnie stanowi ono atrakcję turystyczną. Prypeć ulega dewastacji zarówno przez turystów, jak i poszukiwaczy złomu[1].
W kwietniu 2020 roku w okolicach miasta doszło do pożaru lasu[2][3].
Od 24 lutego do 31 marca 2022 roku wojska rosyjskie w trakcie działań wojennych na Ukrainie, zajmowały teren strefy, w tym miasto Prypeć[4][5].
Kontrowersje
Dziś powszechnie uważa się, że niepotrzebnie przesiedlono na stałe ludność miasta i okolicznych wsi. Przeprowadzona w dzień po awarii reaktora pierwsza ewakuacja 49 360 osób z miasta Prypeć oraz 254 osób z pobliskiego Janowa miała uzasadnienie, gdyż w tym dniu istniała możliwość przebicia się stopionego rdzenia do dolnych pomieszczeń, w których mogła znajdować się woda, przez co wybuch pary wodnej mógł skazić miasto. Ówczesne władze nakazały ewakuować ludność z terenów skażonych cezem-137 na poziomie powyżej 37 kBq/m². Zalecenie to było niczym nieuzasadnione, gdyż takie skażenie generuje dawkę promieniowania 0,2 mSv/h, czyli ponad dziesięciokrotnie mniejszą niż średnia dawka pochodząca od naturalnych źródeł promieniowania. Jeszcze do końca lat 90.[6] na skutek decyzji polityczno-administracyjnych ewakuowano i przesiedlano ludność – często wbrew opiniom specjalistów[7]. 20 lat po katastrofie maksymalna moc dawki rejestrowana w Prypeci była mniejsza niż wartość tła naturalnego występującego w wielu miejscach na świecie, np. w wielu rejonach Iranu, Finlandii, Szwecji, Francji czy Hiszpanii[7].
Główne budynki miasta
- Hotel Polesie, ul. Kurczatowa 8 (Готель Полісся, ул. Курчатова, д. 8)
- Centrum Kultury „Energetyk”, ul. Kurczatowa 10 (ДК „Энергетик”, ул. Курчатова, д. 10)
- Kawiarnia Prypeć, ul. Nadbrzeżna 7 (Кафе Припять, ул. Набережная, д. 7)
- Kino Prometeusz, ul. Kurczatowa 4 (Кінотеатер „Прометей”, ул. Курчатова, д. 4)
- Siedziba partii, ul. Kurczatowa 6 (ул. Курчатова, д. 6)
- Restauracje i centrum handlowe, ul. Łazariewa 2 (ул. Лазарева, д. 2)
- Basen „Lazurowy”, ul. Sportowa 24 (Бассейн „Лазурный”, ул. Спортивная, д. 24)
- Zakład „Jupiter”, ul. Fabryczna 11 (Завод „Юпитер”, ул. Заводская, д. 11)
- Stadion, ul. Hydroprojektowa 2 (ул. Гидропроектовская, д. 2)
- Szpital, ul. Przyjaźni Narodów 18 (ул. Дружбы Народов, д. 18)
Infrastruktura i statystyki
- Populacja: ok. 50 tys. mieszkańców przed awarią reaktora.
- Średnia wieku mieszkańców: w 1986 roku wynosiła 26 lat.
- Całkowita przestrzeń mieszkalna: 1 706 025 metrów kwadratowych.
- Edukacja: 15 przedszkoli dla około 5000 dzieci, 5 szkół, 1 szkoła zawodowa
- Opieka zdrowotna: 1 nowoczesny szpital mogący pomieścić do 410 pacjentów, 3 poradnie.
- Handel: 25 sklepów i centrów handlowych, 27 obiektów gastronomicznych mogących obsłużyć 5535 osób.
- Kultura: 3 budynki. Pałac Kultury „Energetyk”, kino „Prometeusz”, szkoła muzyczna.
- Rekreacja: 1 park, 35 placów zabaw.
- Przemysł: 4 fabryki z całkowitym rocznym przychodem 477 000 000 rubli.
- Transport: linia kolejowa – stacja Janów, 167 autobusów miejskich oraz parking Czarnobylskiej Elektrowni na około 400 pojazdów.
- Telekomunikacja: 2926 lokalnych numerów telefonów zarządzanych przez miejscową centralę. Dodatkowo 1950 numerów telefonów obsługiwanych przez Czarnobylską Elektrownię Atomową, Zakłady Jupiter oraz Wydział Architektury i Rozwoju Miasta.
- Zieleń miejska: 18 136 drzew zasadzonych równo w alejkach, 249 247 krzewów, 33 000 krzewów róż.
Prypeć w kulturze masowej
- Prypeć występuje w grach S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla, Warface i S.T.A.L.K.E.R.: Zew Prypeci jako jedna z najważniejszych lokacji, oraz w grze Call of Duty 4: Modern Warfare.
- Grupa hip-hopowa Projekt Nasłuch nagrała w Prypeci teledysk do utworu Memento Mori[8]
- W 2014 roku brytyjski rockowy zespół Pink Floyd nakręcił w Prypeci teledysk do instrumentalnego utworu „Marooned” pochodzącego z płyty The Division Bell wydanej w 1994 roku[9].
- W Prypeci nakręcono jeden z odcinków specjalnych motoryzacyjnego show Top Gear.
- Znaczna część akcji serialu Чернобыль. Зона отчуждения z 2014 i 2017 roku toczy się w Prypeci.
Przypisy
- ↑ Postępująca dewastacja Prypeci, czarnobyl.pl [dostęp 2017-09-30] (pol.).
- ↑ Ogień dotarł do Prypeci i jest dwa kilometry od składów radioaktywnych odpadów (pol.). [dostęp 2022-03-01].
- ↑ Pożar wokół elektrowni w Czarnobylu dotarł do Prypeci. (pol.). [dostęp 2022-03-01].
- ↑ Wojska rosyjskie zdobyły elektrownię atomową w Czarnobylu. (pol.). [dostęp 2022-03-01].
- ↑ Rosjanie wycofują się z elektrowni w Czarnobylu i wracają na Białoruś, www.rmf24.pl [dostęp 2022-05-07] (pol.).
- ↑ W 1999 roku, jedną z ostatnich miejscowości objętych akcją przymusowej ewakuacji było Poliśke.
- ↑ a b W 20. rocznicę awarii Czarnobylskiej elektrowni jądrowej..
- ↑ Video Dnia: Projekt Nasłuch „Memento Mori” | Popkiller, www.popkiller.pl [dostęp 2019-04-25] (pol.).
- ↑ Pink Floyd – Marooned (Official Video) (ang.). youtube.com. [dostęp 2014-08-23].
Linki zewnętrzne
- Wszystko o Prypeci (ros. • ang. • niem.)
- Zdjęcia z Prypeci
- Prypeć w Czarnobyl Wiki
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Ukraine
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Kiev region, from July 17, 2020
Coat of Arms of Pripyat
Autor:
Wikiwind (montage); (WT-en) RealLeo z projektu angielski Wikipodróże (Pripyat CentralSquare.jpg); Jorge Franganillo from Barcelona, Spain (Pripyat (38307778522).jpg, Pripyat welcome sign (38071252145).jpg, Pripyat (38338630751).jpg); Alexander Blecher, blecher.info (Chernobyl Exclusion Zone (2015) 68.JPG); Shanomag (The Abandoned Sport Hall in Pripyat - Chernobyl.jpg).
Wikiwind, Licencja: CC BY-SA 4.0Montage of Pripyat
Autor: Slawojar, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pripyat, Ukraine abandoned city near Chernobyl.
View of Chernobyl taken from roof of building in Pripyat Ukraine. Photo Taken by Jason Minshull, then digitally zoomed.
Flag of Kyiv Oblast, Ukraine
Small Coat of Arms of Kyiv Oblast
Former public swimming hall in now deserted city Pripyat.
Author: Keith Adams, February 2006
Flag of Kyiv Oblast, Ukraine