Przęśl dwukłosowa
| ||
 | ||
| Systematyka[1][2][3] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | telomowe | |
| Gromada | naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | nagonasienne | |
| Klasa | gniotowe | |
| Rząd | gniotowce | |
| Rodzina | przęślowate | |
| Rodzaj | przęśl | |
| Gatunek | przęśl dwukłosowa | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Ephedra distachya L. Sp. Pl. 1040 1753[4] | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | ||
 | ||
Przęśl dwukłosowa (Ephedra distachya L.) – gatunek z rodziny przęślowatych Ephedraceae. Krzew występujący w zachodniej Azji[6], Kaukazie, Syberii Zachodniej, Azji Środkowej[7] i Europie południowej.
Biologia
Przęśl dwukłosowa jest rośliną wieloletnią. Kwitnie w czerwcu i lipcu[7].
Uprawa
Przęśl dwukłosowa uprawiana była w Europie od XVI w. jako roślina lecznicza. Obecnie jest rzadko uprawiana. Jest to roślina ciepłolubna, aczkolwiek odporna na mrozy i przesuszenie. Wymaga uprawy w słonecznym miejscu, najlepiej na piaszczystym lub gliniasto-piaszczystym podłożu. Przy wyborze stanowisk dla przęśli należy unikać miejsc cienistych z glebą podmokłą i zimną. Rozmnaża się generatywnie poprzez nasiona oraz wegetatywnie poprzez sadzonki zielne. Jest możliwa do uprawienia w polskich warunkach. Przęśl charakteryzuje się silnym wzrostem, szczególnie przy sprzyjających warunkach i odpowiednio dobranym stanowisku[7].
Zastosowanie
- Zielarstwo: roślina lecznicza.
- Roślina ozdobna: Przęśl polecana jest do ogródków przydomowych i skalnych[7].
- Farmakologia: produkcja leków[6].
Zielarstwo
Z ziela przęśli dwukłosowej pozyskuje się surowiec zielarski – Ephedrae herba, zawierający aminę efedrynę[6].
Efedryna zawarta w zielu ma działanie podobne do adrenaliny. Działa pobudzająco na układ sympatyczny, wpływa na układ oddechowy i naczyniowo-ruchowy, rozszerza źrenice, hamuje skurcze żołądka, jelit i oskrzeli[6].
Leki / Mieszanki
Ephedrini hydrochloridum – opisana w Farmakopei Polskiej, wskazana jest w zaburzeniach krążenia (zapaści), alergiach, dychawicy oskrzelowej, gorączce siennej, zapaleniu płuc, zatruciu morfiną, skopolaminą i innymi substancjami psychodepresyjnymi oraz jako środek wybudzający po znieczuleniu ogólnym[6].
Tussipect – lek na kaszel.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Gnetales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-05] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-24].
- ↑ Ephedra distachya L.. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-07-05].
- ↑ Ephedra distachya, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b c d e Marian Koczwara: Farmakognozja. Kraków: Akademia Medyczna, 1978, s. 290.
- ↑ a b c d Bugała W.: Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. Warszawa: PWRiL, 1991.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Autor: Le.Loup.Gris, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ephedra distachya subsp. monostachya (L.) Riedl., female plant with ripe cones. Habitat: chalk exposure. Vicinity of Saratov city, Russia.