Przełęcz świętego Justa

Przełęcz świętego Justa
Państwo Polska
Wysokość284[1] m n.p.m.
PasmoBeskid Wyspowy
Sąsiednie szczytyJodłowiec Wielki, Rachów
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Przełęcz świętego Justa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Przełęcz świętego Justa”
Ziemia49°42′49,2″N 20°37′44,5″E/49,713667 20,629028

Przełęcz świętego Justa (284 m) – przełęcz w grzbiecie łączącym Jodłowiec (469 m) z Rachowem (368 m) na północno-wschodnim krańcu Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym. Mało wybitne, płytkie i szerokie obniżenie, przez które prowadzi droga krajowa nr 75 z Krakowa do Nowego Sącza. Przełęcz św. Justa jest najwyższym miejscem na tej drodze[2]. Po południowej stronie tej przełęczy schodzi ona krętymi serpentynami nad Jezioro Rożnowskie. Drogą tą przez Przełęcz św. Justa biegnie granica między wsiami Bilsko i Tęgoborze w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Łososina Dolna[1]. Z drogi i z okolicznych wzniesień szerokie panoramy na Kotlinę Sądecką, Pogórze Rożnowskie i Jezioro Rożnowskie[2].

Nazwa przełęczy pochodzi od pierwszego krzewiciela chrześcijaństwa na tych terenach – świętego Justa, który według ludowych przekazów na przełomie X i XI wieku miał pustelnię na jednym z wzgórz w okolicy przełęczy. Według tychże przekazów w okolicy mieszkało dwóch innych pustelników: Andrzej Świerad i święty Urban. Podobno porozumiewali się za pomocą umownych znaków wysyłanych ze szczytów gór. W 1083 roku w okolicy przełęczy zbudowano pierwszy kościół, zburzony w 1259 podczas najazdu mongolskiego. W 1400 wybudowano nowy kościół. Obecny, trzeci z kolei, kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny na Juście, wybudowano w II połowie XVII wieku. W jego głównym ołtarzu znajduje się obraz św. Justa, Matki Boskiej i krzyż Chrystusa z kości słoniowej[2].

Szlak turystyczny

szlak turystyczny niebieski szlak Rożnów – Limanowa[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [dostęp 2021-12-07].
  2. ↑ a b c Andrzej Matuszczyk, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wyd. „Rewasz”, 2001, ISBN 83-85557-86-5.
  3. ↑ Beskid Wyspowy 1: 50000. Mapa turystyczna, Kraków: Compass, 2006, ISBN 83-89165-86-4.
Przełęcze Beskidu Wyspowego

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Mountain pass 12x12 e.svg
oriented mountain pass symbol : n ne e se
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL DK75 Tegoborze Just3.JPG
Autor: Krzysztof Lasoń (Krzys L), Licencja: CC BY-SA 4.0
Droga krajowa nr 75. Najwyższy punkt przełęczy św. Justa za wsią Tęgoborze (jadąc od Nowego Sącza w kierunku Brzeska). W dole Jezioro Rożnowskie.
Jodłowiec Wielki BS31.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok spod Babiej Góry na Jodłowiec Wielki (na środku), miejscowość Świdnik i Jezioro Rożnowskie