Przełęcz Pomiarki

Przełęcz Pomiarki (ok. 600 m n.p.m.[1]) – szeroka, kształtna przełęcz w południowo-zachodniej części Beskidu Niskiego, na obszarze tzw. Hańczowskich Gór Rusztowych.

Jak wiele innych podobnych przełęczy w Górach Hańczowskich Pomiarki nie są przełęczą usytuowaną w liniowo rozciągniętym grzbiecie górskim, lecz siodłem, spajającym dwa sąsiednie, równoległe grzbiety. Są to grzbiet Jaworzynki (777 m n.p.m.) i Bordiów Wierchu (755 m n.p.m.) na północnym wschodzie oraz grzbiet Czertyżnego (744 m n.p.m.) i Siwejki (785 m n.p.m.) na południowym zachodzie. Przełęcz leży w linii północny zachód – południowy wschód, w osi doliny Stawiszanki (po stronie północno-zachodniej) oraz doliny dolnej Ropki i jej lewobrzeżnego dopływu – Kapeluski (po stronie południowo-wschodniej).

Nazwa „pomiarki” (łemk. pomirki) oznacza „pomierzone pole”[2]. Jednocześnie jednak nazwą tą oznaczali Łemkowie przejściowe tereny wypasowe, zazwyczaj na końcu wsi i skraju uprawnych pól, na których pasiono wiosną, gdy jeszcze wyżej położone pastwiska były niedostępne oraz jesienią, po zejściu z tych pastwisk. Być może też, że geneza tej nazwy sięga jeszcze dawniejszych lat, gdy w prymitywnych społeczeństwach pasterskich istniał jeszcze zwyczaj pozbywania się nieproduktywnych, niedających nic od siebie ludzi. Chorzy, kalecy i starcy, zwłaszcza na przednówku, byli wywożeni przez rodzinę poza wieś, do lasu, w miejsce odludne - właśnie na “pomirki” (miejsce do „pomarcia”) i tam pozostawiani, by umrzeć z głodu lub zostać pożartym przez dzikie zwierzęta[2].

Dziś przełęcz jest praktycznie całkowicie zalesiona. Wzdłuż grzbietu przełęczy biegnie droga leśna, natomiast droga jezdna ze Stawiszy do Ropek i Hańczowej wiedzie stokami Jaworzynki, ok. 20 m ponad siodłem przełęczy.

Przez przełęcz nie biegnie żaden znakowany szlak turystyczny.

Przypisy

  1. ↑ Krygowski W. („Beskid Niski, Pogórze (...)”, s. 256) podaje wysokość 603 m n.p.m., natomiast z mapy „Beskid Niski (...)” wynika, że może to być nieco poniżej 600 m n.p.m.
  2. ↑ a b Krukar W., Kryciński S. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, s. 118

Bibliografia

  • Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. X (poprawione) Compass, Kraków 2013, ​ISBN 978-83-7605-224-3​;
  • Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ​ISBN 83-85557-98-9​;
  • Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977, b. ISBN.