Przełęcz nad Skokiem
| ||
 Przełęcz nad Skokiem (pomiędzy opisanymi szczytami) od strony Doliny Mięguszowieckiej. W dole Popradzki Staw | ||
| Państwo |  Słowacja | |
| Wysokość | 2176 m n.p.m. | |
| Pasmo | Tatry, Karpaty | |
| Sąsiednie szczyty | Mała Baszta, Skrajna Baszta | |
Położenie na mapie Tatr  | ||
 49°09′10,1″N 20°03′29,2″E/49,152806 20,058111 | ||
Przełęcz nad Skokiem (słow. Sedlo nad Skokom, 2176 m[1], według wcześniejszych pomiarów ok. 2168 m[2]) – przełęcz w słowackich Tatrach Wysokich. Znajduje się w bocznej Grani Baszt pomiędzy Małą Basztą (2287 m) a Skrajną Basztą (2203 m)[2][1]. Odcinek grani pomiędzy przełęczą a Skrajną Basztą jest dość szeroki i stromy, grań zaś pomiędzy przełęczą a Małą Basztą jest łagodna, trawiasto-skalista[3].
Zachodnie, piarżyste stoki spod przełęczy opadają do Doliny Młynickiej. Po około 200 m zwężają się w żleb, po orograficznie lewej stronie ograniczony masywem Turni przed Skokiem. Uchodzi w okolicy Stawu pod Skokiem i stąd pochodzi nazwa przełęczy. Po przeciwległej, wschodniej stronie, spod przełęczy opada do Doliny Mięguszowieckiej wybitny żleb o deniwelacji około 700 m. Na wysokości około 1800 m dołącza do niego inny żleb z masywu Małej Baszty. Nieco poniżej miejsca ich połączenia na odcinku o długości około 100 m na stromym, płytowym i wymytym korycie żlebu są niewielkie wodospady. Żleb przecina ścieżkę czerwono znakowanej Magistrali Tatrzańskiej. Bezpośrednio nad nią jest kamienistym i płytko wciętym korytem wśród łanów kosodrzewiny. Żleb jest bardzo lawinowy, zagrożony jest obszar od najwyższego punktu Dryganta do Mięguszowieckiego Potoku. Z tego powodu zimą Magistrala jest zamykana i ze Szczyrbskiego Jeziora nad Popradzki Staw chodzi się wariantem zimowym[2].
20 stycznia 1974 r. o godz. 10.40 spod Przełęczy nad Skokiem zeszła żlebem potężna lawina, która spowodowała największą jak do owej pory katastrofę lawinową w Tatrach. Przewaliła się ona przez Mięguszowiecki Potok i wdarła 140 m na przeciwległy stok, wspinając się na niego z rozpędu aż 44 m w górę. Na stoku tym, na śnieżnym pólku trenowali z instruktorem uczestnicy kursu narciarskiego ze słowackiego technikum budowlanego. Lawina przysypała 24 z nich. Dzięki błyskawicznej akcji ratunkowej (było to tylko 400 m od schroniska nad Popradzkim Stawem) udało się odgrzebać spod śniegu 11 płycej przywalonych. W ciągu następnych godzin i kilku dni liczne zespoły ratunkowe (z pomocą przyszło również wojsko) odgrzebały ciała 10 uczestników kursu; wśród nich nauczyciela z 12-letnim synem. Pies wskazał miejsce, gdzie po 5 godzinach od zejścia lawiny wydobyto żywego 18-latka przywalonego metrową warstwą śniegu. Ciała dwóch uczniów udało się znaleźć dopiero wiosną po stopieniu się śniegu[4].
Na Przełęcz nad Skokiem i sąsiadujące z nią szczyty wchodzono od dawna[5].
Pierwsze odnotowane wejścia:
- latem: Jan Gwalbert Pawlikowski i Maciej Sieczka, ok. 1880 r.,
- zimą: Gyula Komarnicki, 23 marca 1912 r.[6]
Przypisy
- ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ a b c Władysław Cywiński. Grań Baszt. Przewodnik szczegółowy, tom 15. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2009, ISBN 978-83-7104-041-2
- ↑ Kącik tatrzańskiego turysty-Szatan (strona zarchiwizowana) [dostęp 2014-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2007-08-18].
- ↑ Józef Nyka. Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6
- ↑ Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska. Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1
- ↑ Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część V. Cubrynka – Skrajna Baszta. Warszawa: Sport i Turystyka, 1954
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Tatry mapa 2.png: ToSter 2 września 2008
- Poland location map white.svg:
- Poland location map.svg: NordNordWest
- derivative work: Mareklug
Mapa Tatr
oriented mountain pass symbol : n ne e se