Przecław z Pogorzeli

Przecław z Pogorzeli

Data i miejsce urodzenia	5 maja 1299 lub 1310 Pogorzela lub Michałów
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 1376 Otmuchów
Miejsce pochówku	archikatedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu
Biskup wrocłwski
Okres sprawowania	1342–1376
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	5 maja 1341
Sakra biskupia	17 marca 1342

Przecław z Pogorzeli, Preczlaw von Pogarell (ur. 5 maja 1299 w Pogorzeli lub Michałowie^[1] lub 5 maja 1310^[2], zm. w nocy z 5 na 6 kwietnia 1376 r. w Otmuchowie) – śląski duchowny katolicki, biskup wrocławski w latach 1342–1376.

Życiorys

Przecław z Pogorzeli pochodził z rodu panów z Pogorzeli. Był synem Bogusza z Michałowa i Pogorzeli, wiązany również z Owiesnem koło Dzierżoniowa. Miał starsze rodzeństwo: Henryka, Boguszkę i Mirzana oraz młodszego brata Guntera. Po raz pierwszy został wymieniony 14 kwietnia 1329 jako kanonik wrocławski. Po 29 lipca 1336 wyjechał na studia do Bolonii. 5 maja 1341 kapituła wybrała go na biskupa jako kandydata popieranego przez Luksemburgów, a wbrew naciskom polskim. Z powodu sprzeciwu arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława musiał osobiście pojechać do Awinionu po zatwierdzenie papieskie. Bulla konfirmacyjna została wydana w Awinionie 28 stycznia 1342, 17 marca 1342 także w Awinionie Przecław został wyświęcony na biskupa^[2].

Przecław z Pogorzeli jako biskup wrocławski wspierał politykę Luksemburgów. Otworzył zamki biskupie wojskom czeskim, a króla Jana Luksemburskiego zwolnił od kar kościelnych. Za jego pontyfikatu Karol IV zatwierdził wszystkie przywileje nadane kościołowi wrocławskiemu od czasów Henryka Brodatego oraz przyrzekł bronić praw, swobód i mienia osób duchownych. Zwrócił też zamek milicki, który biskup przekazał później kapitule katedralnej. W okresie jego panowania doszło w kościele św. Wojciecha do pojednania biskupa z wrocławską radą miejską. Przeciwstawił się jednak dyplomacji luksemburskiej, która usiłowała włączyć biskupstwo wrocławskie do nowo utworzonej metropolii w Pradze.

Od księcia Bolesława III kupił w 1344 Grodków. W latach następnych nabył kilka zamków, między innymi w Paczkowie, powiększając obszar księstwa biskupiego. W 1358 został zmuszony do zakupu zamku w Žulovej. W celu zebrania niezbędnych do tego celu środków sprzedał kasztelanię milicką księciu oleśnickiemu Konradowi I. Nie szczędził wydatków na wyposażenie i przyozdobienie wrocławskiej katedry. Dziełem biskupa Przecława było ukończenie budowy gotyckiej katedry oraz wzniesienie od strony wschodniej Kaplicy Mariackiej. W diecezji biskup wprowadził święto św. Jadwigi^[3]. W Nysie ufundował dwa przytułki: św. Józefa dla mężczyzn i św. Barbary dla kobiet. Za jego rządów na terenie diecezji wrocławskiej osiedlili się karmelici, kartuzi i paulini, którzy przyczyniali się swoją pracą do podniesienia poziomu życia religijnego wśród wiernych. W Brzegu książę Ludwik I ufundował w 1368 r. kolegiatę św. Jadwigi przy kaplicy zamkowej, a jego brat, Wacław I założył w 1354 w Legnicy kolegiatę Bożego Grobu. Wspólnie zaś założyli w Legnicy klasztor dla benedyktynek w 1348. W listopadzie 1351 we Wrocławiu spotkali się cesarz Karol IV Luksemburski i Kazimierz Wielki. Na pamiątkę tego spotkania został wzniesiony kościół św. Stanisława, Wacława i Doroty, przy którym Karol IV dał początek klasztorowi augustianów-eremitów.

Czas rządów Przecława z Pogorzeli to w historiografii kościelnej „złoty wiek” biskupstwa wrocławskiego^[3]. Biskup został pochowany w Kaplicy Mariackiej, przy katedrze wrocławskiej, gdzie znajduje się jego marmurowy sarkofag^[4].

Przypisy