Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu
Osiedle Torunia | |
Fragment zabudowy Przedmieścia św. Katarzyny, zwane dawniej Małym Berlinem (ul. Warszawska) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
53°00′46″N 18°36′52″E/53,012778 18,614444 | |
Portal Polska |
Przedmieście św. Katarzyny w Toruniu (Wilhelmstadt) – zabytkowy obszar koszarowy i reprezentacyjny powstały na przełomie XIX i XX wieku w Toruniu.
Lokalizacja
Dzielnica znajduje się w centrum miasta i jest ograniczona od zachodu i północy Wałami gen. Sikorskiego, od wschodu ul. płk. Skrzyńskiego, zaś od południa ulicami: Traugutta, św. Jakuba, Wolą Zamkową i Szumana.
Ulice
Do głównych ulic przecinających lub stanowiących granice dzielnicy zaliczyć należy: Wały gen. Sikorskiego, płk. Skrzyńskiego, Szumana, Warszawską, Dąbrowskiego, Piastowską, Dobrzyńską, Poniatowskiego, Jagiellończyka, Jęczmienną, plac 18 Stycznia i plac św. Katarzyny.
Historia
Dzielnicę, na terenie niegdyś należącym do przedmieścia Nowego Miasta Torunia, założono w końcu XIX wieku. Składa się ona w większości z zabudowy wewnętrznych fortyfikacji Twierdzy Toruń, w skład których wchodzą m.in.: podwalnie, magazyny, koszary, szpital wojskowy. Natomiast we wschodniej części osiedla w kwartale między ulicami: Warszawską, Poniatowskiego, Piastowską i Placem 18 Stycznia znajdują się okazałe kamienice czynszowe. Zbudowano je dla wyższych urzędników i oficerów wojsk pruskich, a mieszkania w nich należały wówczas do najbardziej ekskluzywnych w całym mieście[1].
W latach 1894-1897 w centralnej części dzielnicy wybudowano garnizonowy kościół św. Katarzyny. Jego patronka oraz nazwa osiedla nawiązuje do istniejącej tu niegdyś kaplicy pod tym wezwaniem[2][3][4][5].
W 2012 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków w Toruniu miał wszcząć postępowanie administracyjne w sprawie wpisania dzielnicy do rejestru zabytków, co ostatecznie do dziś nie nastąpiło, mimo iż do rejestru zabytków wpisana jest większość obiektów znajdujących się na tym terenie[6].
Wybrane obiekty na terenie dzielnicy
Obiekty Twierdzy Toruń
Zdjęcie | Adres | Pierwotnie | Obecnie |
---|---|---|---|
ul. Dąbrowskiego 4 | lazaret | Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. E. Zawackiej oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa | |
ul. Dąbrowskiego 1 | lazaret | Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska | |
ul. Zaszpitalna 2-4 | lazaret | Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska | |
ul. Dobrowskiego 6 | zespół magazynów wraz z piekarnią | Centrum Handlowe Twierdza w Toruniu | |
Wały gen. Sikorskiego | Koszary Bramy Kaszownik | siedziba m.in. Banku Żywności | |
Wały gen. Sikorskiego | dom zarządcy magazynów | siedziba Warty | |
plac św. Katarzyny | Szkoła Średnia dla Chłopców (Knaben Mittelschule) | Centrum Kształcenia Ustawicznego | |
plac 18 Stycznia 2, ul. Piastowska 1 | Inspektorat Kolei Królewskiej | Przychodnia Specjalistyczna OLK-MED |
Kościół
Zdjęcie | Adres | Pierwotnie | Obecnie |
---|---|---|---|
plac św. Katarzyny | kościół garnizonowy Armii Pruskiej | kościół garnizonowy |
Kamienice czynszowe
Zdjęcie | Adres | Pierwotnie | Obecnie |
---|---|---|---|
ul. Warszawska 2 | kamienica | kamienica czynszowa | |
ul. Warszawska 4 | |||
ul. Warszawska 8 / ul. Kazimierza Jagiellończyka 3 | |||
ul. Warszawska 6 | |||
ul. Poniatowskiego 1 | |||
ul. Piastowska 7 | kamienica czynszowa, Dom Studencki UMK | Sąd Rejonowy (I Wydział Cywilny) |
Koszary
Zdjęcie | Adres | Pierwotnie | Obecnie |
---|---|---|---|
ul. Dobrzyńska 2 | Koszary Hallera | 81 batalion lekkiej piechoty WOT | |
Plac św. Katarzyny 9 | Koszary Piłsudskiego | X Liceum Ogólnokształcące im. prof. Stefana Banacha |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ https://nowosci.com.pl/torunski-kawalek-berlina/ar/10913913
- ↑ Przedmieście św. Katarzyny - Atrakcje Torunia. Przewodnik po Toruniu, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2020-07-28] (pol.).
- ↑ Św. Katarzyny Przedmieście (Wilhelmstadt) - Atrakcje Torunia. Przewodnik po Toruniu, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2020-07-28] (pol.).
- ↑ Przedmieście św. Katarzyny (Wilhelmstadt) - Atrakcje Torunia - Przewodnik po Toruniu | Toruń Tour Toruński Portal Turystyczny, Toruński Portal Turystyczny [dostęp 2020-07-28] (pol.).
- ↑ Toruń: kościół św. Katarzyny, dziedzictwo.ekai.pl [dostęp 2020-07-28] .
- ↑ Konserwator – Rejestr zabytków nieruchomych, www.torun.wkz.gov.pl [dostęp 2017-05-30] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, ul. Warszawska 8 / Kazimierza Jagiellończyka 3 - kamienica, 1897-98 (zabytek nr A/906)
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, część twierdzy - piekarnia i magazyn prowiantowy.
Autor: Felix O, Licencja: CC BY-SA 2.0
Konstal 805Na tram no 232 on Route 1 to Jakubskie
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fragment wielkomiejskich kamienic z przełomu XIX i XX wieku przy ul. Warszawskiej w Toruniu
Autor: Grzegorznadolski, Licencja: CC0
Kamienica pod adresem ulica Warszawska 4 w Toruniu
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń, ul. Dobrzyńska, widok w stronę kościoła św. Katarzyny
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, pl. św. Katarzyny - dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny garnizonowy p.w. św. Katarzyny, 1894-1897, pl. św. Katarzyny
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kamienica przy ul. Piastowskiej 7 w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynki Wojskowej Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej w Toruniu
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, ul. Poniatowskiego 1 / ul. Piastowska - kamienica, 1904 (zabytek nr A/608)
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, budynek przy pl. 18 Stycznia 2 / ul. Piastowskiej 1, dawny Inspektorat Kolei Królewskiej.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Koszary XIX w. przy ul. Dobrzyńskiej w Toruniu
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, ul. Warszawska 2 - kamienica, 1896-98 (zabytek nr A/1557 z 26.04.2010)
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom zarządcy magazynów (zespół magazynów prowiantowych Twierdzy Toruń)
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, ul. gen. J. Dąbrowskiego 4 - dawny szpital wojskowy, obecnie biblioteka, 1891-1896 (zabytek nr rejestr. A/178)
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Koszary Bramy Kaszownika w Toruniu
Pocztówka z ok. 1914 r., przedstawiająca pl. św. Katarzyny w Toruniu, wydana przez Charlesa Lehmanna w Berlinie. Po lewej neogotycki kościół św. Katarzyny, po prawej gotycki kościół św. Jakuba, przy prawej krawędzi fragment późniejszego Domu Żołnierza, później kina Grunwald.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek Centrum Kształcenia Ustawicznego w Toruniu
Autor: Ola Zaparucha, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń - budynki szpitala wojskowego twierdzy:
- - blok chorych, ul. Dąbrowskiego 1, 1890-1900
Autor: Grzegorznadolski, Licencja: CC0
Kamienica pod adresem ulica Warszawska 6 w Toruniu