Przedpełk (wojewoda)

Przedpełk (zm. po 1273) – wojewoda poznański herbu Łodzia[1].

Życiorys

Wywodził się z rodu Łodziów; jego ojcem był Hugo, który najprawdopodobniej popierał książąt śląskich Henryka Brodatego i Henryka Pobożnego, gdy walczyli oni z Władysławem Odonicem o tron wielkopolski[2]. Henryk II nadał Przedpełkowi pięć wsi w Wielkopolsce i na pograniczu śląskim: Krosno, Trzebaw i Sowiniec k. Mosiny, Smolice i Sobiałkową Górę[2]. Gdy Henryk zginął w 1241 pod Legnicą Przedpełk poparł synów Władysława Odonica Przemysła I i Bolesława Pobożnego. W swych najstarszym znanych do dziś dokumentach książęta ci potwierdzili wcześniejsze nadania dla Przedpełka[2].

W następnych latach Przedpełk najprawdopodobniej brał udział w akcji odzyskiwania południowej Wielkopolski od książąt śląskich. W kolejnych latach otrzymał wiele tytułów: 1244 roku został kasztelanem przemęckim, w 1245 - zbąszyńskim, w 1246 - gnieźnieńskim. W latach 1249/1250 Przemysł I przeniósł go na kasztelanię poznańską, a wiosną 1252 roku nadał mu urząd wojewody poznańskiego[2]. Jako wojewoda Przedpełk często towarzyszył księciu i był oficjalnym świadkiem potwierdzającym wiele jego dokumentów, przykładowo, w 1253 roku przywileju lokacyjnego Poznania. Po śmierci Przemysła w 1257, Bolesław Pobożny utrzymał go na stanowisku wojewody[2]. Wiadomo, że służył jeszcze Przemysłowi II, m.in. w 1272 roku uczestniczył w wyprawie przeciw Brandenburgii, podczas której Przemysł odzyskał Strzelce i Drezdenko (w ekspedycji tej brał też udział kasztelan kaliski Janko Zaremba). Nie jest znana dokładna data śmierci, ale prawdopodobnie nastąpiła niedługo po 22 sierpnia 1273 roku[2].

Imię żony Przedpełka nie zachowało się. Wśród jego synów byli: Wincenty (kanclerz wielkopolski i proboszcz poznański), Mirosław (podczaszy kaliski w 1282, podkomorzy gnieźnieński w 1288, od 1294 kasztelan bniński), Mikołaj Przedpełkowic, wojewoda kaliski, oraz Bodzęta i Jarosław[2].

Przypisy

  1. ↑ Jan Dzięgielewski: Encyklopedia historii Polski: dzieje polityczne, Tom 2. Warszawa: Morex, 1995, s. 235. ISBN 978-83-904121-2-2.
  2. ↑ a b c d e f g Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 596.

Bibliografia

Wojewodowie poznańscy i wielkopolscy
Za panowania Piastów
Za panowania Andegawenów i Jagiellonów
Za monarchii elekcyjnej
Prezesi Wielkiego Księstwa Poznańskiego
i Prowincji Poznańskiej
  • Joseph von Zerboni di Sposetti (1815–1824)
  • Johann Friedrich Theodor von Baumann (1825–1830)
  • Eduard Heinrich Flottwell (1830–1840)
  • Adolf von Arnim-Boitzenburg (1840–1842)
  • Carl Moritz von Beurmann (1843–1850)
  • Gustav Carl Gisbert Heinrich Wilhelm Gebhard von Bonin (1850–1851)
  • Eugen von Puttkamer (1851–1860)
  • Gustav Carl Gisbert Heinrich Wilhelm Gebhard von Bonin (1860–1862)
  • Karl Wilhelm von Horn (1862–1869)
  • Otto von Königsmarck (1869–1873)
  • William Barstow von Guenther (1873–1886)
  • Robert von Zedtlitz-Trützschler (1886–1890)
  • Hugo von Wilamowitz-Moellendorff (1890–1899)
  • Karl Julius Rudolf von Bitter (1899–1903)
  • Wilhelm von Waldow (1903–1911)
  • Philipp Schwartzkopf (1911–1914)
  • Johan Karl Friedrich Moritz Ferdinand von Eisenhart-Rothe (1914–1918)