Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Świdnicy

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Świdnicy Spółka z o.o.
Ilustracja
Autobus PKS Świdnica użyczony na ćwiczenia służb ratowniczych (2007 r.)
Państwo Polska
SiedzibaŚwidnica
Data założenia2003
Data likwidacji2016
Forma prawnaspółka z ograniczoną odpowiedzialnością
brak współrzędnych
Strona internetowa

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Świdnicy Spółka z o.o. – przewoźnik drogowy powstały w ramach prywatyzacji dawnego oddziału Państwowej Komunikacji Samochodowej (istniejącego od 1948 roku, od 1961 roku samodzielnego), funkcjonujący w latach 2003-2016 w Świdnicy.

Historia

Lata 1945 – 2001

Od 1948 roku w Świdnicy istniały struktury tworzonej przez administrację centralną Państwowej Komunikacji Samochodowej: „Stacja PKS”[1]. W roku 1951 „Stację” przekształcono w placówkę „Ekspozytury PKS w Wałbrzychu”[1]. Placówka posiadała do 1953 roku tabor samochodowy i konny, w 1953 roku otrzymano pierwszy autobus[1]. Pierwsze regularne linie uruchomiono w relacjach Świdnica – Świebodzice oraz Świdnica – Chwałków, pierwszy przystanek PKS znajdował się na placu Grunwaldzkim[1]. Decyzją dyrekcji wojewódzkiej PKS we Wrocławiu z dniem 1 stycznia 1963 roku utworzono oddział PKS w Świdnicy, któremu podporządkowano placówkę terenową w Świebodzicach (dotychczas podległą PKS w Wałbrzychu), a później także punkt usługowy w Strzegomiu (podległy dotąd PKS w Legnicy)[1]. Po utworzeniu oddziału PKS przeniesiono dworzec autobusowy na ulicę Kolejową[1].

Wyniki przedsiębiorstwa za rok 1978[1]:

  • stan liczbowy autobusów: 78 pojazdów,
  • stan liczbowy samochodów ciężarowych: 201 pojazdów,
  • stan zatrudnienia: około 700 osób,
  • liczba linii autobusowych: 185,
  • liczba kursów autobusowych: 540.

W 1988 roku oddział PKS w Świdnicy podlegał Dyrekcji Okręgowej Krajowej Państwowej Komunikacji Samochodowej we Wrocławiu wraz z „16. okręgiem komunikacyjnym”, wraz z 10 innymi oddziałami[a] [2].

1 lipca 1990 roku zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów wszystkie oddziały Państwowej Komunikacji Samochodowej stały się odrębnymi przedsiębiorstwami państwowymi (Państwowe Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej – skrót PPKS), które przeznaczono do stopniowej komercjalizacji i prywatyzacji[1].

Lata 2001 – 2016

Do roku 2001 sieć połączeń PKS w Świdnicy pozostawała na poziomie zbliżonym do roku 1988[3]. Autobusy docierały do większości miejscowości powiatu świdnickiego[3]. Sytuacja gospodarcza w byłym województwie wałbrzyskim oraz konkurencja ze strony prywatnych przewoźników sprawiły, że w 2001 roku spółka PKS Świdnica została postawiona w stan upadłości[4][5]. Ówczesne władze spółki, podejmując próbę ratowania zakładu przed likwidacją, uruchomiły w wakacje 2001 nocne kursy do miejscowości nad Morzem Bałtyckim, które pozwoliły uzyskać kapitał niezbędny dla przejęcia PKS Świdnica przez spółkę pracowniczą[5]. Taką ścieżkę prywatyzacji wybrało (do 2006 roku) 45 przedsiębiorstw PKS[6] spośród ok. 200 powstałych podczas restrukturyzacji Państwowej Komunikacji Samochodowej w 1989 roku[7] około 1/4 powstałej wówczas grupy przedsiębiorstw[7]. 1 października 2001 roku pracownicy utworzyli spółkę z udziałem inwestora zewnętrznego (sprywatyzowany PKS Jelenia Góra), która przejęła w odpłatne użytkowanie od Skarbu Państwa miejscowe przedsiębiorstwo PKS[5].

W nowej formie organizacyjnej i własnościowej nastąpiła odnowa taboru autobusowego oraz rozszerzenie działalności: uruchomienie połączeń dalekobieżnych do Warszawy i Zakopanego, kontynuacja komunikacji wakacyjnej do miejscowości nadmorskich, wejście w sektor turystyki zagranicznej[5].

Przedsiębiorstwo dołączyło wraz z PKS Jelenia Góra i PKS Wołów do konsorcjum, które przejęło prywatyzowany w 2004 roku PKS Lubin[8].

Na skutek konkurencji w branży przedsiębiorstwo ograniczyło działalność i zostało postawione w 2015 roku w stan likwidacji i zarząd syndyka w konsekwencji złej kondycji finansowej[9]. Postępowanie upadłościowe wszczęto w formie upadłości obejmującej likwidację majątku[10].

Przedsiębiorstwo PKS w Świdnicy zaprzestało prowadzenia przewozów 24 czerwca 2016[11][12]. Jesienią 2017 roku wywieziono z dotychczasowej bazy PKS nieużywany i zabezpieczony tabor likwidowanego przedsiębiorstwa[13][14].

Połączenia

Przedsiębiorstwo obsługiwało regionalne linie autobusowe na terenie całego powiatu świdnickiego, które po roku 2001 były ograniczane[3][15].

Wedłud stanu na rok 2009 spółka prowadziła[16]:

Tabor

Według informacji podawanych na stronie internetowej w roku 2016, spółka użytkowała 70 autokarów marek: Bova, Neoplan, Mercedes-Benz i Kapena[15].

Dworce

W świdnickim oddziale, następnie przedsiębiorstwie PKS, użytkowano dworzec autobusowy w Świdnicy formie stanowisk wzdłuż ulicy Kolejowej[1].

Z przystanku przy dworcu kolejowym do 2006 roku korzystano w Świebodzicach[17].

Oddział PKS w Świdnicy wybudował w 1979 roku dworzec autobusowy w Strzegomiu przy ulicy Kasztelańskiej[18]. Przedsiębiorstwo użytkowało obiekt, m.in. prowadząc własną kasę biletową, do roku 2007[19]. Syndyk Przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej w Świdnicy dokonał sprzedaży dworca prywatnemu inwestorowi, który zabudował nabytą działkę obiektem handlowym[20].

W latach 2010-2015 miasto Świdnica wybudowało bezpośrednio przy dworcu kolejowym Świdnica Miasto samorządowy dworzec autobusowy – centrum przesiadkowe, którym zastąpiono dotychczasowy dworzec PKS rozlokowany wzdłuż ulicy Kolejowej[21].

Skutki likwidacji PKS Świdnica

Według stanu na rok 2016 połączenia z miejscowościami powiatu utrzymywali niezależni przewoźnicy prywatni oraz MPK Świdnica[22]. Na skutek ograniczenia, a później zaprzestania działalności przez PKS Świdnica doszło do dysproporcji w obsłudze komunikacyjnej powiatu[22]. Liczba połączeń w najbardziej popularnych relacjach (Świdnica – Świebodzice – Wałbrzych, Świdnica – Wrocław, Świdnica – Jaworzyna Śląska – Strzegom, Świdnica – Dzierżoniów) została utrzymana na dotychczasowym poziomie lub zwiększona, natomiast położone peryferyjnie miejscowości w północnej części powiatu po likwidacji PKS straciły dostęp do transportu publicznego[22]. Zjawisko występuje szczególnie na obszarze gminy Strzegom, gdzie spośród 18 miejscowości obsługiwanych w 1988 roku przez PKS Świdnica (na 21 miejscowości gminy) w 2016 roku przewoźnicy niezależni obsługiwali jedynie trzy[22].

Zobacz też

  • Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Świdnica

Linki zewnętrzne

Uwagi

  1. ↑ W skład 16. okręgu komunikacyjnego wchodziły oddziały PKS w następujących miejscowościach: Bolesławiec, Dzierżoniów, Jelenia Góra, Kłodzko, Lubań, Oława, Świdnica, Wałbrzych, Wołów, Wrocław, Zgorzelec[2].
  2. ↑ Linie dalekobieżne – linie o długości powyżej 160 km według klasyfikacji przyjętej w Transport – wyniki działalności w 2014 roku, Główny Urząd Statystyczny Warszawa 2014 r.[2] 

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Historia PKS Świdnica (na podstawie informacji PKS Świdnica) (pol.). W: Świdnica Industrial [on-line]. 2007-12-19. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  2. ↑ a b c Książek 2016 ↓, str.58.
  3. ↑ a b c Książek 2016 ↓, str.62.
  4. ↑ Książek 2016 ↓, str.61.
  5. ↑ a b c d PKS nad przepaścią (pol.). W: regionfakty.pl [on-line]. Dase SA, 2015-06-15. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-27)].
  6. ↑ Taylor i Ciechański 2007 ↓, str.28.
  7. ↑ a b Taylor i Ciechański 2007 ↓, str.8.
  8. ↑ Taylor i Ciechański 2007 ↓, str.26.
  9. ↑ PKS Świdnica na sprzedaż (pol.). W: regionfakty.pl [on-line]. Dase SA, 2015-06-15. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-27)].
  10. ↑ PRZEDSIĘBIORSTWO KOMUNIKACJI SAMOCHODOWEJ W ŚWIDNICY SP Z O O W UPADŁOŚCI LIKWIDACYJNEJ (pol.). W: krs-online [on-line]. 2017-01-26. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  11. ↑ Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Świdnicy (pol.). phototrans.eu. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  12. ↑ Książek 2016 ↓.
  13. ↑ użytkownik „Tomek94": Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Świdnicy Jelcz 120M #DSW09604 (pol.). phototrans.eu, 2017-09-28. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  14. ↑ użytkownik „Tomek94": Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Świdnicy Autosan H10-10 #20 (pol.). phototrans.eu, 2017-10-24. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  15. ↑ a b c Oficjalna strona przewoźnika (archiwum) (pol.). web.archive.org. [dostęp 2017-10-25].
  16. ↑ Oficjalna strona przewoźnika (archiwum) (pol.). web.archive.org, 2009. [dostęp 2017-10-25].
  17. ↑ Oficjalna strona przewoźnika (archiwum) (pol.). web.archive.org, 2006-03-01. [dostęp 2017-10-25].
  18. ↑ Mieczysław Gutkowski: 40 lat działalności Państwowej Komunikacji Samochodowej. Kielce: Federacja Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych Pracowników Państwowej Komunikacji Samochodowej w PRL, 1986, s. 107.
  19. ↑ Oficjalna strona przewoźnika (archiwum) (pol.). web.archive.org, 2006-03-01. [dostęp 2017-10-25].
  20. ↑ Internetowy Serwis Miasta i Gminy STRZEGOM - Mieszkańcy pytają? burmistrz odpowiada (pol.). strzegom.pl, 2007-06-03. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)].
  21. ↑ Michał Wyszowski: Świdnica: Centrum przesiadkowe już gotowe (FOTO) (pol.). radiowroclaw.pl, 2015-08-25. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-25)].
  22. ↑ a b c d Książek 2016 ↓, str.64.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Swidnica - cwiczenia sluzb ratunkowych 2.jpg
Autor: Michał Nadolski (stv #), Licencja: CC BY-SA 2.5
Ćwiczenia służb ratunkowych powiatu świdnickiego, Świdnica. Autobus Autosan H9 należący do PKS Świdnica.