Przejście graniczne Brama Fatimy

Przejście graniczne Metulla-Kafar Kila
Państwo

 Izrael

Miejscowość

Metulla

Państwo

 Liban

Miejscowość

Kafar Kila

Rodzaj przejścia

drogowe

Status

zamknięte

Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Przejście graniczne Metulla-Kafar Kila”
Położenie na mapie Libanu
Mapa konturowa Libanu, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Przejście graniczne Metulla-Kafar Kila”
Ziemia33°16′58″N 35°33′48″E/33,282778 35,563333

Przejście graniczne Brama Fatimy (ang. Fatima Gate Crossing, hebr. שער פאטמה) – nieczynne międzynarodowe izraelsko-libańskie drogowe przejście graniczne, położone na północnym krańcu Gór Naftali w tzw. Palcu Galilei. W jego bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się izraelska miejscowość Metulla i libańska wioska Kafar Kila.

Położenie

Przejście graniczne Brama Fatimy jest położone na północnym krańcu Gór Naftali w tzw. Palcu Galilei.

Historia

Historia przejścia granicznego Brama Fatimy wiąże się z wybuchem w kwietniu 1975 roku pierwszej fazy wojny domowej w Libanie. W czerwcu 1976 roku do Libanu wkroczyły wojska syryjskie, wymuszając na wszystkich walczących stronach przyjęcie zawieszenia broni[1]. W ten sposób Liban praktycznie znalazł się w syryjskiej strefie wpływów. Sytuację tę wykorzystał Izrael, który nawiązał dobre kontakty z chrześcijanami Falangi Libańskiej. W latach 1975–1976 milicje chrześcijańskie korzystały z pomocy izraelskich ekspertów wojskowych i ograniczonych dostaw izraelskiego uzbrojenia. W maju 1977 roku Izraelczycy zwiększyli współpracę z chrześcijanami w południowym Libanie, widząc w nich możliwość zbudowania przeciwwagi dla rosnących sił palestyńskich organizacji terrorystycznych skupionych w Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Falangiści byli zachęcani do podjęcia działań przeciwko Palestyńczykom. W zamian za to, izraelskie władze pozwoliły w 1977 roku maronitom na pracę w Izraelu. Udzielono także pomocy w eksporcie maronickich towarów przez izraelski Port Hajfa. Wzdłuż granicy izraelsko-libańskiej zbudowano sześć stacji medycznych, w których mieszkańcy południowego Libanu mogli korzystać z pomocy izraelskich lekarzy. Nasilające się jednak palestyńskie ataki terrorystyczne, zmusiły Izraelczyków do przeprowadzenia w marcu 1978 roku operacji „Litani[2]. Wycofując się z południowego Libanu, Izraelczycy pozostawili za sobą przygraniczną strefę buforową, którą powierzono oddziałom chrześcijańskich milicji. Utworzyły one w tej strefie tzw. „Niezależny Wolny Liban”. Dało to początek tzw. Dobrej Granicy, nad którą dodatkową opiekę objęły międzynarodowe siły pokojowe UNIFIL[3].

Dalsza eskalacja walk w Libanie doprowadziła do wybuchu wojny libańskiej (1982-1985). W jej trakcie wojska izraelskie wkroczyły do Bejrutu, zmuszając siły OWP do opuszczenia Libanu. I właśnie w 1982 roku nastąpiło otwarcie przejścia granicznego Brama Fatimy. Było to główne przejście graniczne izraelsko-libańskie, przez które przepływały towary i pracownicy, w większości z Libanu do Izraela. Przejście służyło także jako centralny punkt tranzytowy dla izraelskich żołnierzy w Libanie. Po zakończeniu wojny Izraelczycy utworzyli w południowym Libanie „strefę bezpieczeństwa”, za którą odpowiedzialność ponosiła Armia Południowego Libanu. Przyniosło to znaczne uspokojenie sytuacji, jednak miejsce Palestyńczyków bardzo szybko zajęły radykalne organizacje szyickieRuch Amal i Hezbollah. W odpowiedzi na ostrzał rakietowy, Izraelczycy przeprowadzili w lipcu 1993 roku operację „Odpowiedzialność[4], a następnie w kwietniu 1996 roku operację „Grona Gniewu[5]. Gdy w maju 2000 roku wojska izraelskie opuściły „strefę bezpieczeństwa”, nastąpiło zakończenie epoki Dobrej Granicy i równocześnie zamknięto przejście graniczne Brama Fatimy. W czerwcu 2000 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych wytyczyła przebieg granicy izraelsko-libańskiej – tzw. Niebieska Linia[6]. W kolejnych latach, w rejonie zamkniętego przejścia doszło do licznych incydentów, w których bojownicy Hezbollahu w różny sposób atakowali izraelskich żołnierzy[7][8][9].

Brama Fatimy ma obecnie symboliczne znaczenie, przypominające względnie spokojne stosunki izraelsko-libańskie, które zostały zniszczone przez radykalnych szyitów z Hezbollahu. Była to także utracona szansa na demokrację dla Libańczyków i stabilne życie. Obecnie przejście graniczne jest tylko atrakcją turystyczną[10].

Informacje podstawowe

Przejście graniczne jest całkowicie zamknięte i strzeżone przez Siły Obronne Izraela. Po stronie libańskiej jest nadzorowane przez siły UNIFIL.

Transport

Z przejścia granicznego wychodzi w kierunku południowo-wschodnim droga nr 90, którą dojeżdża się do miejscowości Metulla i miasta Kirjat Szemona. Po stronie libańskiej lokalna droga prowadzi na zachód do wioski Kafar Kila.

Przypisy

  1. Robert Fisk: Pity the Nation: Lebanon at War. Nation Books, 2002, s. 78–81. ISBN 0-19-280130-9.
  2. Ben D. Mor; Moaz Zeev: Bound by Struggle: The Strategic Evolution of Enduring International Rivalries. Ann Arbor: University of Michigan Press, 2002, s. 192. ISBN 978-0-472-11274-6.
  3. Ahmad Beydoun. The South Lebanon Border Zone: A Local Perspective. „Journal of Palestine Studies”. 21, s. 35–53, 1992. University of California Press. 
  4. Operation Accountability (ang.). W: Global Security [on-line]. [dostęp 2014-04-09].
  5. Operation Grapes of Wrath (ang.). W: Global Security [on-line]. [dostęp 2014-04-09].
  6. Lauren Frayer: South Lebanon has seen violence for nearly 40 years (ang.). W: The San Diego Union-Tribune [on-line]. 2006-08-19. [dostęp 2014-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-29)].
  7. IDF zajmie twarde stanowisko, rozmieści snajperów w Bramie Fatimy (hebr.). W: Nana10 [on-line]. 2000-06-27. [dostęp 2014-04-09].
  8. Lauren Frayer: Brama Fatimy: Hezbollah rzuca butelki z wrzącym olejem w żołnierzy (hebr.). W: News Walla [on-line]. 2000-09-13. [dostęp 2014-04-09].
  9. Młody Libańczyk zastrzelony w Bramie Fatimy (hebr.). W: YnetNews [on-line]. 2000-12-30. [dostęp 2014-04-09].
  10. Samara Greenberg: The Road to Fatima Gate (ang.). W: The Jewish Policy Center [on-line]. 2011. [dostęp 2014-04-09].

Bibliografia

  • Michael J. Totten: The Road to Fatima Gate: The Beirut Spring, the Rise of Hezbollah, and the Iranian War Against Israel. Encounter Books, 2012. ISBN 978-1594036422.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Israel location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
English (en):
 
The 1949 armistice line, aka the "Green Line" or "pre-67 borders"
 
Borders of the Israeli-annexed East Jerusalem and Golan Heights
 
Non-Israeli borders
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).