Przejście graniczne Brama Fatimy
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Państwo | |
Miejscowość | |
Rodzaj przejścia | drogowe |
Status | zamknięte |
33°16′58″N 35°33′48″E/33,282778 35,563333 |
Przejście graniczne Brama Fatimy (ang. Fatima Gate Crossing, hebr. שער פאטמה) – nieczynne międzynarodowe izraelsko-libańskie drogowe przejście graniczne, położone na północnym krańcu Gór Naftali w tzw. Palcu Galilei. W jego bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się izraelska miejscowość Metulla i libańska wioska Kafar Kila.
Położenie
Przejście graniczne Brama Fatimy jest położone na północnym krańcu Gór Naftali w tzw. Palcu Galilei.
Historia
Historia przejścia granicznego Brama Fatimy wiąże się z wybuchem w kwietniu 1975 roku pierwszej fazy wojny domowej w Libanie. W czerwcu 1976 roku do Libanu wkroczyły wojska syryjskie, wymuszając na wszystkich walczących stronach przyjęcie zawieszenia broni[1]. W ten sposób Liban praktycznie znalazł się w syryjskiej strefie wpływów. Sytuację tę wykorzystał Izrael, który nawiązał dobre kontakty z chrześcijanami Falangi Libańskiej. W latach 1975–1976 milicje chrześcijańskie korzystały z pomocy izraelskich ekspertów wojskowych i ograniczonych dostaw izraelskiego uzbrojenia. W maju 1977 roku Izraelczycy zwiększyli współpracę z chrześcijanami w południowym Libanie, widząc w nich możliwość zbudowania przeciwwagi dla rosnących sił palestyńskich organizacji terrorystycznych skupionych w Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Falangiści byli zachęcani do podjęcia działań przeciwko Palestyńczykom. W zamian za to, izraelskie władze pozwoliły w 1977 roku maronitom na pracę w Izraelu. Udzielono także pomocy w eksporcie maronickich towarów przez izraelski Port Hajfa. Wzdłuż granicy izraelsko-libańskiej zbudowano sześć stacji medycznych, w których mieszkańcy południowego Libanu mogli korzystać z pomocy izraelskich lekarzy. Nasilające się jednak palestyńskie ataki terrorystyczne, zmusiły Izraelczyków do przeprowadzenia w marcu 1978 roku operacji „Litani”[2]. Wycofując się z południowego Libanu, Izraelczycy pozostawili za sobą przygraniczną strefę buforową, którą powierzono oddziałom chrześcijańskich milicji. Utworzyły one w tej strefie tzw. „Niezależny Wolny Liban”. Dało to początek tzw. Dobrej Granicy, nad którą dodatkową opiekę objęły międzynarodowe siły pokojowe UNIFIL[3].
Dalsza eskalacja walk w Libanie doprowadziła do wybuchu wojny libańskiej (1982-1985). W jej trakcie wojska izraelskie wkroczyły do Bejrutu, zmuszając siły OWP do opuszczenia Libanu. I właśnie w 1982 roku nastąpiło otwarcie przejścia granicznego Brama Fatimy. Było to główne przejście graniczne izraelsko-libańskie, przez które przepływały towary i pracownicy, w większości z Libanu do Izraela. Przejście służyło także jako centralny punkt tranzytowy dla izraelskich żołnierzy w Libanie. Po zakończeniu wojny Izraelczycy utworzyli w południowym Libanie „strefę bezpieczeństwa”, za którą odpowiedzialność ponosiła Armia Południowego Libanu. Przyniosło to znaczne uspokojenie sytuacji, jednak miejsce Palestyńczyków bardzo szybko zajęły radykalne organizacje szyickie – Ruch Amal i Hezbollah. W odpowiedzi na ostrzał rakietowy, Izraelczycy przeprowadzili w lipcu 1993 roku operację „Odpowiedzialność”[4], a następnie w kwietniu 1996 roku operację „Grona Gniewu”[5]. Gdy w maju 2000 roku wojska izraelskie opuściły „strefę bezpieczeństwa”, nastąpiło zakończenie epoki Dobrej Granicy i równocześnie zamknięto przejście graniczne Brama Fatimy. W czerwcu 2000 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych wytyczyła przebieg granicy izraelsko-libańskiej – tzw. Niebieska Linia[6]. W kolejnych latach, w rejonie zamkniętego przejścia doszło do licznych incydentów, w których bojownicy Hezbollahu w różny sposób atakowali izraelskich żołnierzy[7][8][9].
Brama Fatimy ma obecnie symboliczne znaczenie, przypominające względnie spokojne stosunki izraelsko-libańskie, które zostały zniszczone przez radykalnych szyitów z Hezbollahu. Była to także utracona szansa na demokrację dla Libańczyków i stabilne życie. Obecnie przejście graniczne jest tylko atrakcją turystyczną[10].
Informacje podstawowe
Przejście graniczne jest całkowicie zamknięte i strzeżone przez Siły Obronne Izraela. Po stronie libańskiej jest nadzorowane przez siły UNIFIL.
Transport
Z przejścia granicznego wychodzi w kierunku południowo-wschodnim droga nr 90, którą dojeżdża się do miejscowości Metulla i miasta Kirjat Szemona. Po stronie libańskiej lokalna droga prowadzi na zachód do wioski Kafar Kila.
Przypisy
- ↑ Robert Fisk: Pity the Nation: Lebanon at War. Nation Books, 2002, s. 78–81. ISBN 0-19-280130-9.
- ↑ Ben D. Mor; Moaz Zeev: Bound by Struggle: The Strategic Evolution of Enduring International Rivalries. Ann Arbor: University of Michigan Press, 2002, s. 192. ISBN 978-0-472-11274-6.
- ↑ Ahmad Beydoun. The South Lebanon Border Zone: A Local Perspective. „Journal of Palestine Studies”. 21, s. 35–53, 1992. University of California Press.
- ↑ Operation Accountability (ang.). W: Global Security [on-line]. [dostęp 2014-04-09].
- ↑ Operation Grapes of Wrath (ang.). W: Global Security [on-line]. [dostęp 2014-04-09].
- ↑ Lauren Frayer: South Lebanon has seen violence for nearly 40 years (ang.). W: The San Diego Union-Tribune [on-line]. 2006-08-19. [dostęp 2014-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-29)].
- ↑ IDF zajmie twarde stanowisko, rozmieści snajperów w Bramie Fatimy (hebr.). W: Nana10 [on-line]. 2000-06-27. [dostęp 2014-04-09].
- ↑ Lauren Frayer: Brama Fatimy: Hezbollah rzuca butelki z wrzącym olejem w żołnierzy (hebr.). W: News Walla [on-line]. 2000-09-13. [dostęp 2014-04-09].
- ↑ Młody Libańczyk zastrzelony w Bramie Fatimy (hebr.). W: YnetNews [on-line]. 2000-12-30. [dostęp 2014-04-09].
- ↑ Samara Greenberg: The Road to Fatima Gate (ang.). W: The Jewish Policy Center [on-line]. 2011. [dostęp 2014-04-09].
Bibliografia
- Michael J. Totten: The Road to Fatima Gate: The Beirut Spring, the Rise of Hezbollah, and the Iranian War Against Israel. Encounter Books, 2012. ISBN 978-1594036422.
Linki zewnętrzne
- Galeria zdjęć z przejścia granicznego Brama Fatimy (ang.). W: Jan S. Krogh’s Geosite [on-line]. [dostęp 2014-04-09].
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).