Przeminęło z wiatrem (film)
 Plakat filmu | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery | 15 grudnia 1939 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania | 221 min |
| Reżyseria | Victor Fleming |
| Scenariusz | |
| Główne role | Vivien Leigh |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | Ernest Haller |
| Scenografia | |
| Kostiumy | Walter Plunkett |
| Montaż | Hal C. Kern |
| Produkcja | |
| Wytwórnia | |
| Dystrybucja | Loew’s Incorporated |
| Budżet | 3 977 000 USD |
| Przychody brutto | 402 352 579 USD |
| Kontynuacja | |
| Nagrody | |
| 8 Oscarów Amerykański Film Narodowy (National Film Registry) | |
| Strona internetowa | |
Przeminęło z wiatrem (ang. Gone with the Wind) – amerykański melodramat filmowy z 1939 roku produkcji Davida O. Selznicka, w reżyserii Victora Fleminga, George’a Cukora i Sama Wooda, ze scenariuszem Sidneya Howarda stworzonym na podstawie powieści Margaret Mitchell. Główne role w filmie zagrali Vivien Leigh i Clark Gable.
Fabuła
Fabuła filmu jest osadzona w czasach wojny secesyjnej i jest przedstawiana z pozycji pięknej Scarlett O’Hary, córki plantatora z Południa, Geralda O’Hary. Przegrana wojna wystawia na ciężką próbę przyzwyczajoną do wygód Scarlett. Na tym tle rozgrywa się historia wielkiej miłości Rhetta Butlera do pięknej Scarlett.
Obsada
- Vivien Leigh – Katie Scarlett O’Hara−Hamilton−Kennedy−Butler, główna bohaterka
- Clark Gable – Rhett Butler, trzeci mąż Scarlett
- Cammie King – Eugenia Victoria „Bonnie Blue” Butler, córka Rhetta i Scarlett
- Hattie McDaniel – Mammy, służąca Scarlett, zakupiona przez jej babcię, która wychowała też Ellen Robillard
- Thomas Mitchell – Gerald O’Hara, ojciec Scarlett, „Suellen” i „Carreen”
- Barbara O’Neil – Ellen O’Hara z d. Robillard, matka Scarlett, „Suellen” i „Carreen”
- Evelyn Keyes – Susan Elinor „Suellen” O’Hara, siostra Scarlett i „Carreen”
- Ann Rutherford – Caroline Irene „Carreen” O’Hara, siostra Scarlett i „Suellen”
- Leslie Howard – Ashley Wilkes, silne zauroczenie Scarlett
- Olivia de Havilland – Melanie Wilkes z d. Hamilton, żona Ashleya i siostra Charlesa, męża Scarlett
- Alicia Rhett – India Wilkes, siostra Ashleya
- Howard Hickman – John Wilkes, Ojciec Ashleya oraz Indii
- Mickey Kuhn – Beau Wilkes, syn Ashleya i Melanie
- Rand Brooks – Charles Hamilton, pierwszy mąż Scarlett i brat Melanie Wilkes
- Laura Hope Crews – Sarah Jane „Pittypat” Hamilton, ciotka Melanie i Charlesa
- Carroll Nye – Frank Kennedy, były narzeczony „Suellen” i drugi mąż Scarlett
- Jane Darwell – Dolly Merriwether, jedna z wdów z Atlanty
- Mary Anderson – Maybelle Picard z d. Merriwether, córka Dolly i żona Rene
- Ona Munson – Belle Watling, kierowniczka domu publicznego
- Oscar Polk – Pork, pierwszy niewolnik Geralda O’Hara i mąż Dilcey
- Butterfly McQueen – Prissy, córka Porka i Dilcey
- Fred Crane – Brent Tarleton, narzeczony „Carreen” O’Hara, wielbiciel Scarlett i brat Stuarta
- George Reeves – Stuart Tarleton, były adorator Indii Wilkes, wielbiciel Scarlett i brat Brenta
- Victor Jory – Jonas Wilkerson, jankeski nadzorca Tary sprzed wojny
- Everett Brown – Duży Sam, brygadzista w Tarze przed wojną
- Eddie Anderson – „wujek” Peter, kierowca i niewolnik ciotki „Pittypat”, który pomagał jej w wychowywaniu Melanie i Charlesa
- Harry Davenport – Dr Meade, lekarz żołnierzy konfederacji w Atlancie
- Leona Roberts – Pani Meade, żona doktora i pielęgniarka
- Jackie Moran – Phil Meade, młodszy syn doktorstwa Meade, zginął w bitwie o Atlantę
- Ward Bond – Tom, jankeski kapitan, zastrzelony przez Scarlett
- Isabel Jewell – Emmie Wilkerson z d. Slattery, uboga sąsiadka domów O’Hara i Wilkes
- Marcella Martin – Cathleen Calvert, młoda przyjaciółka Scarlett
Produkcja
Scenariusz filmu został oparty na powieści Przeminęło z wiatrem Margaret Mitchell, do której prawa zakupił, za 50 tys. dolarów, producent David O. Selznick[3]. Zdjęcia do filmu rozpoczęto 10 grudnia 1938 roku sceną pożaru Atlanty, a ukończono 11 listopada 1939[4]. Premiera filmu odbyła się w Atlancie 15 grudnia 1939 roku[5].
Film zarobił na świecie ponad 400 mln dolarów amerykańskich, z czego połowę w Stanach Zjednoczonych[6]. Według strony internetowej Box Office Mojo film ten do dziś pozostaje najbardziej dochodowym filmem w USA, jeśli brać pod uwagę inflację – przychód wyniósłby dzisiaj 1,8 mld dolarów (dla porównania, lider rankingu pod względem wartości bezwzględnej Gwiezdne Wojny: część VII – Przebudzenie Mocy, według tych danych osiągnął przychód ponad 930 mln; stan na 10 stycznia 2020)[7]. Po polskiej premierze w 1963 roku miał 7 719 000 widzów[8], jako najbardziej udany film roku[9]. Do 1989 roku zostało sprzedanych łącznie 12 mln biletów kinowych[10].
Nagrody
Oscary
Podczas 12. ceremonii wręczenia Oscarów film zdobył 9 Oscarów spośród 14 nominacji (w 13 kategoriach):
| Nagroda | Wynik | Laureat |
|---|---|---|
| Najlepszy film | wygrana | Przeminęło z wiatrem |
| Najlepszy reżyser | wygrana | Victor Fleming |
| Najlepszy aktor | nominacja | Clark Gable (Oscara zdobył Robert Donat za rolę w filmie Żegnaj Chips) |
| Najlepsza aktorka | wygrana | Vivien Leigh |
| Oscar za najlepszy scenariusz adaptowany | wygrana | Sidney Howard (nagroda przyznana pośmiertnie) |
| Najlepsza aktorka drugoplanowa | wygrana | Hattie McDaniel |
| Najlepsza aktorka drugoplanowa | nominacja | Olivia de Havilland |
| Najlepsze zdjęcia (kolor) | wygrana | Ernest Haller, Ray Rennahan |
| Najlepszy montaż | wygrana | Hal C. Kern, James E. Newcom |
| Najlepsza muzyka | nominacja | Max Steiner (Oscara zdobył Herbert Stothart za muzykę do filmu Czarnoksiężnik z Oz) |
| Najlepsze efekty specjalne | nominacja | Jack Cosgrove, Fred Albin, Arthur Johns |
| Najlepsza scenografia | wygrana | Lyle Wheeler |
| Nagroda za osiągnięcie techniczne | wygrana | R.D. Musgrave – pionierskie użycie sprzętu przy produkcji filmu (nagroda specjalna) |
| Nagroda honorowa | William Cameron Menzies – wybitne osiągnięcie w użyciu koloru dla podkreślenia nastroju w filmie | |
| Najlepszy dźwięk | nominacja | Thomas T. Moulton |
People’s Choice
1989 wygrana Kryształowa Statuetka Ulubiony film wszech czasów
Amerykański Instytut Filmowy
| rok | typ | nagroda | kategoria |
|---|---|---|---|
| 1998 | wygrana | Lista 100 najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów | 004. miejsce |
| 2002 | wygrana | Lista 100 najlepszych amerykańskich melodramatów wszech czasów | 002. miejsce |
| 2005 | wygrana | Lista 25 najlepszych filmowych ścieżek muzycznych wszech czasów | 02. miejsce Max Steiner |
| 2005 | wygrana | Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów | 001. miejsce Clark Gable-jako Rhett Butler: „Frankly, my dear, I don’t give a damn.” |
| 2005 | wygrana | Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów | 031. miejsce Vivien Leigh – jako Scarlett O’Hara: „After all, tomorrow is another day!” |
| 2005 | wygrana | Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów | 059. miejsce Vivien Leigh – jako Scarlett O’Hara: „As God is my witness, I’ll never be hungry again.” |
| 2006 | wygrana | Lista 100 najbardziej inspirujących filmów wszech czasów | 043. miejsce |
| 2007 | wygrana | Lista 100 najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów | 006. miejsce |
| 2008 | wygrana | Lista 10 najlepszych filmów w 10 klasycznych gatunkach filmowych | Film epicki – 04. miejsce |
Satelity
- 2009 wygrana Najlepsze wydanie DVD za wydanie dwupłytowej edycji z okazji 70-lecia filmu, Najlepsze wydanie DVD filmu dla młodych widzów za wydanie dwupłytowej specjalnej edycji z okazji 70-lecia filmu
- 2009 nominacja Najlepsze wydanie DVD klasyków kina za wydanie dwupłytowej edycji z okazji 70-lecia filmu
Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych (NYFCC)
1939 wygrana Najlepsza aktorka pierwszoplanowa Vivien Leigh
Przypisy
- ↑ „25 stycznia (1963) Byliśmy z Tomkiem na Przeminęło z wiatrem w kinie „Moskwa”. Strasznie długi i banalny film.” (Mieczysław Jastrun. Dziennik: 1955-1981. Literackie (2002). ISBN 978-83-08-03283-1. s. 1005.).
- ↑ Gone With the Wind (1939) – Cast & Crew w bazie AllMovie (ang.).
- ↑ Shannon Hicks, Gone With the Wind producer David O. Selznick paid a fine of $5,000 for violating the Motion Picture Production Code banning the use of profanities when he refused to rewrite the line, www.newtownbee.com [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ Gone with the Wind (1939) – Notes, TCM database, 2010.
- ↑ Bernstein recounts the segregated Atlanta premiere of 'Gone With the Wind' | Emory University | Atlanta GA, news.emory.edu [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ Gone with the Wind. Box Office Mojo. [dostęp 2010-02-21]. (ang.).
- ↑ Top Lifetime Adjusted Grosses. Box Office Mojo. [dostęp 2020-01-10]. (ang.).
- ↑ Stanisław Janicki, Irena Nowak-Zaorska. Film polski od A do Z. Wydaw-a Artystyczne i Filmowe (1977). OCLC 4133410. s. 152.
- ↑ Aleksander Wallis. Atlas kultury Polski: 1946-1980. Eco (1994). ISBN 978-83-900472-6-3. s. 297.
- ↑ Marek Sadowski. Przeminęło z wiatrem. „Rzeczpospolita”, 26 lutego 2009.
Linki zewnętrzne
- Przeminęło z wiatrem w bazie IMDb (ang.)
Media użyte na tej stronie
Screenshot of the title page from the trailer for the film Gone with the Wind
Theatrical re-release trailer for Gone With The Wind (1939)
Film poster for Gone with the Wind. The public domain status of the poster is confirmed by court decision, although limitations may apply.
Autor: Allan Warren, Licencja: CC BY-SA 3.0
George Cukor in his Garden in Los Angeles California.