Przepiórka nowozelandzka

Przepiórka nowozelandzka

Coturnix novaezelandiae[1]
Quoy & Gaimard, 1830
Samiec na pierwszym planie, samica – na drugim
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	grzebiące
Rodzina	kurowate
Podrodzina	bażanty
Plemię	Coturnicini
Rodzaj	Coturnix
Gatunek	przepiórka nowozelandzka
Synonimy
Coturnix novaezealandiae Quoy & Gaimard, 1830[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
wymarły

Przepiórka nowozelandzka^[3] (Coturnix novaezelandiae) (w jęz. maor. koreke^[4]) – gatunek wymarłego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Występował na Wyspie Północnej, Wyspie Południowej i na wyspie Great Barrier (wszystkie należą do Nowej Zelandii).

Opis i ekologia

Wyglądem zbliżona do przepiórki błotnej (C. ypsilophora) oraz do przepiórki rudogardłej (C. pectoralis). Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego – samica była nieco lżejsza od samca.

Niewiele wiadomo o ich ekologii – preferowały otwarte przestrzenie, szczególnie trawiaste obniżenia i doliny.

Odkrycie i występowanie

Gatunek po raz pierwszy opisany przez Sir Josepha Banksa – naturalistę biorącego udział w pierwszej podróży Jamesa Cooka; uczestnicy wyprawy natknęli się na tego ptaka podczas pobytu na Nowej Zelandii w 1769 lub 1770 roku^[4]. Pierwszy okaz został schwytany w 1827 roku przez Jeana René Quoya i Josepha Paula Gaimarda podczas podróży Dumont d’Urville’a; badacze ci nadali temu gatunkowi nazwę Coturnix novaezelandiae.

Przyczyny i okoliczności wymarcia

Wiadomo, że był ptakiem pospolitym aż do połowy XIX wieku, potem jego populacja zaczęła gwałtownie się kurczyć, by ostatecznie zniknąć w 1875 roku; jednakże o przepiórkach nowozelandzkich na Wyspach Trzech Króli wspomniano jeszcze w 1887 roku^[5].

Przypuszczalnych przyczyn wymarcia jest kilka. Jako główną wymienia się przegraną walkę o pokarm i środowisko naturalne z wprowadzonymi przez Europejczyków gatunkami obcymi – głównie owcami oraz drapieżnictwo obcych psów, kotów i szczurów. Dodatkową przyczyną mogły być pożary lasów występujące wtedy często w Nowej Zelandii, powodujące kurczenie się środowiska naturalnego tego ptaka.

Hipotetyczną, choć również prawdopodobną przyczyną mogło być roznoszenie chorób przez inwazyjne gatunki obce, które dziesiątkowały – podobnie jak większość rodzimej fauny – także i przepiórki.

Kontrowersje

Niektórzy naukowcy uważają przepiórkę nowozelandzką i przepiórkę rudogardłą za ten sam gatunek, jednak ta pierwsza została opisana wcześniej.

Prowadzone są badania przez Uniwersytet Masseya (Nowa Zelandia) nad odkrytą niedawno populacją przepiórki na wyspie Tiritiri Matangi. Pojawiły się głosy, że odkryto ocalałe osobniki przepiórki nowozelandzkiej, bowiem jest szansa, że przetrwały jakieś ptaki na izolowanej wyspie. Jest także możliwość, że odkryta przepiórka jest hybrydą koreke i przepiórki błotnej (która została introdukowana do Nowej Zelandii) jednak jest to mało prawdopodobne, gdyż oba te gatunki nie są ze sobą blisko spokrewnione^[6].

Przypisy

Bibliografia

• BirdLife International, Coturnix novaezelandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.3 [dostęp 2015-10-02]  (ang.). Baza danych zawiera uzasadnienie dlaczego gatunek jest wymarły (EX).
• Holdaway, R. N. (1999) Introduced predators and avifaunal extinction in New Zealand. Pp. 189–238 in R. D. E. MacPhee, ed. Extinctions in near time: causes, contexts and consequences. New York: Plenum Press.
• Knox, A. G. & Walters, M. P.. Extinct and endangered birds in the collections of the Natural History Museum. „British Ornithologists' Club Occasional Publications”. 1, 1994. 
• Marchant, S. and Higgins, P. J., eds (1993) Handbook of Australian, New Zealand and Antarctic birds, 2: raptors to lapwings. Melbourne: Oxford University Press. ISBN 978-0195530698.