Przepiórnik zwyczajny

Przepiórnik zwyczajny

Turnix sylvaticus[1]
(Desfontaines, 1789)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	mewowce
Rodzina	przepiórniki
Rodzaj	Turnix
Gatunek	przepiórnik zwyczajny
Synonimy
Tetrao sylvaticus Desfontaines, 1789[2] Turnix sylvatica (Desfontaines, 1789)[3]
Podgatunki
zobacz opis w tekście
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Przepiórnik zwyczajny^[4], przepiórnik^[4] (Turnix sylvaticus) – gatunek małego, podobnego do przepiórki ptaka z rodziny przepiórników (Turnicidae). Samica jest większa od samca i intensywniej ubarwiona niż on, także ona tokuje. Jest ptakiem lęgowym w południowej Hiszpanii, północno-zachodniej oraz subsaharyjskiej Afryce, w południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego oraz w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.

Gatunek ten jest zazwyczaj dość trudny do spostrzeżenia. Długość jego ciała wynosi 13–16 cm; samce ważą 32–60 g, a samice – 39–74 g^[2]. Pióra koloru brązowego, unika latania. Przepiórnik zwyczajny zamieszkuje zazwyczaj ciepłe trawiaste równiny lub karłowate dżungle. Żywi się insektami oraz nasionami.

Systematyka

Przepiórnik zwyczajny jest blisko spokrewniony z przepiórnikiem cienkodziobym (Turnix maculosus) – dawniej uznawano je za przedstawicieli tego samego gatunku, jednak różnią się barwą upierzenia, dzioba i nóg^[2].

Przepiórniki na XIX-wiecznym rysunku

Jaja przepiórnika z kolekcji muzealnej

Podgatunki i zasięg występowania

Obecnie wyróżnia się 9 podgatunków T. sylvaticus^[2][5]:

• T. s. sylvaticus (Desfontaines, 1789) – przepiórnik zwyczajny, przepiórnik – relikt w południowej Hiszpanii i na północno-zachodnim wybrzeżu Afryki.
• T. s. lepurana (A. Smith, 1836) – przepiórnik mały – subsaharyjska Afryka i południowo-zachodni Półwysep Arabski.
• T. s. dussumier (Temminck, 1828) – przepiórnik białobrzuchy – Pakistan i Indie po Mjanmę; być może wschodni Iran (niepotwierdzony).
• T. s. davidi Delacour & Jabouille, 1930 – Indochiny do południowych Chin i Tajwan.
• T. s. whiteheadi Ogilvie-Grant, 1897 – Luzon (północne Filipiny).
• T. s. nigrorum DuPont, 1976 – Negros (południowo-środkowe Filipiny).
• T. s. celestinoi McGregor, 1907 – Bohol i Mindanao (południowo-wschodnie Filipiny).
• T. s. suluensis Mearns, 1905 – archipelag Sulu (na południowy zachód od Mindanao) – wyspa Jolo i być może Sanga-Sanga.
• T. s. bartelsorum Neumann, 1929 – Jawa i Bali.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje przepiórnika zwyczajnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Całkowita liczebność populacji nie została oszacowana, choć w zależności od miejsca występowania gatunek opisywany jest jako od rzadkiego po lokalnie bardzo liczny. Populacja europejska jest na granicy wymarcia, być może już wymarła. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na postępującą degradację siedlisk oraz polowania^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Paul Sterry, Andrew Cleve, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik. Warszawa: 2007.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).