Przesilenie letnie

Oświetlenie Ziemi przez Słońce w dniu przesilenia letniego na półkuli północnej (przesilenie czerwcowe).

Przesilenie letnie na półkuli północnejprzesilenie czerwcowe, moment maksymalnego wychylenia osi obrotu Ziemi w kierunku Słońca, gdy biegun północny jest bliżej Słońca niż południowy: Słońce w tym dniu góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Raka. Przesilenie letnie na półkuli północnej występuje w okolicach 2021 czerwca. Na półkuli południowej przesilenie letnie ma miejsce w momencie, gdy na półkuli północnej występuje przesilenie zimowe, czyli 2122 grudnia.

W momencie przesilenia letniego cała strefa podbiegunowa półkuli północnej jest oświetlona Słońcem i panuje dzień polarny. W strefie podbiegunowej drugiej półkuli panuje w tym samym czasie noc polarna. W obszarze między kołem podbiegunowym północnej półkuli a równikiem jest to najdłuższy[a] dzień w roku (dłuższy im większa szerokość geograficzna), na półkuli południowej jest to – automatycznie – najkrótszy dzień roku[1].

Przykład: na krańcu Polski najdalej wysuniętym na południe (szczyt Opołonek) dzień przesilenia letniego trwa 16 h 12 min, natomiast na brzegu morskim w Jastrzębiej Górze – najdalej wysuniętym na północ krańcu Polski, dzień ten trwa o ponad godzinę dłużej (17 h 20 min).

Maksymalny kąt padania promieni słonecznych α na danej szerokości geograficznej φ w dniu przesilenia letniego można obliczyć według wzoru: gdzie będzie szerokością geograficzną zwrotników.

Zatem przyjmując wartość 23°27′, kąt padania promieni słonecznych (w południe) w dniu przesilenia letniego w centrum Warszawy – na 52°13′ szerokości geograficznej północnej wynosi 61°14′.

Daty i godziny przesileń w latach 2000–2025[2]
2000200120022003200420052006200720082009201020112012
21 VI,
03:48
21 VI,
09:38
21 VI,
15:24
21 VI,
21:10
21 VI,
02:57
21 VI,
08:46
21 VI,
14:26
21 VI,
20:06
21 VI,
01:59
21 VI,
07:46
21 VI,
13:28
21 VI,
19:16
21 VI,
01:09
21 XII,
14:37
21 XII,
20:21
22 XII,
02:14
22 XII,
08:04
21 XII,
13:42
21 XII,
19:35
22 XII,
01:22
22 XII,
07:08
21 XII,
13:04
21 XII,
18:47
22 XII,
00:38
22 XII,
06:30
21 XII,
12:12
2013201420152016201720182019202020212022202320242025
21 VI,
07:04
21 VI,
12:51
21 VI,
18:38
21 VI,
00:34
21 VI,
06:24
21 VI,
12:07
21 VI,
17:54
20 VI,
23:44
21 VI,
05:32
21 VI,
11:14
21 VI,
16:58
20 VI,
22:51
21 VI,
04:42
21 XII,
18:11
22 XII,
00:03
22 XII,
05:48
21 XII,
11:44
21 XII,
17:28
21 XII,
23:23
22 XII,
05:19
21 XII,
11:02
21 XII,
16:59
21 XII,
22:48
22 XII,
04:27
21 XII,
10:21
21 XII,
16:03
Przesilenia czerwcowe podane są w czasie CEST (UTC+2),
przesilenia grudniowe podane są w czasie CET (UTC+1).

Zobacz też

Uwagi

  1. W najdłuższym dniu w roku cień padający w chwili kulminacji Słońca jest najkrótszy w roku. Noc jest wówczas najkrótsza.

Przypisy

  1. Herbert Glarner: Length of Day. [dostęp 2011-06-04].
  2. United States Naval Observatory: Earth's Seasons: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000-2025. [dostęp 2016-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)].

Media użyte na tej stronie