Przewłoccy herbu Przestrzał

(c) Bastian, CC BY 3.0

Herb Przestrzał

Pałac Przewłockich w Mordach

Przewłoccy herbu Przestrzał – polska rodzina szlachecka i ziemiańska^[1].

Nazwisko Przewłocki wywodzi się od wsi Przewłoka na Podlasiu. Pierwsze wzmianki o Przewłockich szlacheckiego pochodzenia pojawiają się pod koniec XV wieku. W XVI-XVIII w. obecni na Wołyniu i Podlasiu (herbarze^[2][3] wymieniają m.in. Jakuba i Sebastiana z Przewłoki Przewłockich, ziemian podlaskich w 1575, oraz Andrzeja Przewłockiego, horodniczego krzemienieckiego w 1780). Po rozbiorach wylegitymowani ze szlachectwa w 1802 i później z herbem Przestrzał w Królestwie Polskim. W XIX wieku i 1. poł. XX wieku zamożne ziemiaństwo na Lubelszczyźnie i Podlasiu, skoligaceni z Koźmianami, Plater-Zyberkami, Hutten-Czapskimi, Żółtowskimi, Rostworowskimi oraz Czartoryskimi^[4], posiadacze m.in. majątków Zimno, Wola Gałęzowska, Modliborzyce, Józefów, Mordy. Przedstawiciele rodziny żyją do dziś, zarówno w Polsce jak i na emigracji.

Rodzinę Przewłockich łączyły bliskie relacje z Towarzystwem Opieki nad Ociemniałymi i Zakładem dla Niewidomych w Laskach^[5][6]; wielu jej członków jest pochowanych na związanym z Zakładem cmentarzu leśnym^[7].

Przedstawiciele

• Klemens Przewłocki – polski działacz niepodległościowy, emigrant.
• Walerian Przewłocki – polski działacz niepodległościowy i społeczny, emigrant, przełożony generalny Zgromadzenia Zmartwychwstańców.
• Zofia z Koźmianów Przewłocka-Goniewska – działaczka społeczno–oświatowa, uczestniczka powstania styczniowego.
• Zofia z Przewłockich Kowerska – polska pisarka, nowelistka, krytyczka literacka.
• Konstanty Przewłocki – działacz gospodarczy, poseł do Rady Państwa Imperium Rosyjskiego.
• Józef Przewłocki – ziemianin, rotmistrz Wojska Polskiego.
• Marian Przewłocki – generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej.
• Janusz Przewłocki – wydawca, kolekcjoner i bibliofil, działacz opozycji demokratycznej w PRL.
• Henryk M. Przewłocki - inżynier elektronik, współtwórca polskiego przemysłu półprzewodnikowego.
• Paweł Przewłocki - polski fizyk i socjolog, działacz społeczny.

Inne rodziny o tym nazwisku

W XVIII wieku nazwisko Przewłocki razem z herbem Bodziec^[8] bądź Brodzic otrzymała rodzina neoficka z Litwy^[2] (potem wylegitymowana z herbem Szaszor). Uruski podaje, że istnieli również Przewłoccy h. Prus I^[2]. Nazwisko to występowało również w rodzinach pochodzenia mieszczańskiego i chłopskiego.

Zobacz też

• Pałac w Mordach

Linki zewnętrzne

• Audycja radiowa o Przewłockich herbu Przestrzał w RDC: cz. 1, cz. 2, cz. 3.

Bibliografia

• Maria Dębowczyk, Urszula Pytlak: Śladami Koźmianów, Przewłockich, Kowerskich. Bychawa: Bychawskie Towarzystwo Regionalne, 2003.
• Wokół pałacu i dworu. Z kolekcji Janusza Przewłockiego. Warszawa: Ośrodek Karta, 2009.
• Aleksandra Bellwon, Aleksei Rogozin, Ośrodek "Karta": Dom w Mordach: rodzina Przewłockich 1912-1944. Wyd. I. Warszawa: Ośrodek Karta, 2021. ISBN 978-83-66707-02-3. OCLC 1243353463.

Przypisy