Przybieżeli do Betlejem

Przybieżeli do Betlejem
Ilustracja
nuty i tekst kolędy ze zbioru Mioduszewskiego (1843)
Autor

anonimowy

Tematyka

religijna

Typ utworu

kolęda

Data powstania

XVII w.

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Polska

Język

polski

Data wydania

XVII w.

Przybieżeli do Betlejem w wykonaniu artystów Studia Accantus

Przybieżeli do Betlejempolska kolęda datowana na XVII wiek.

Historia

Tekst kolędy pojawił się w „Symfoniach anielskich” Jana Żabczyca (1631), jako symfonia trzydziesta pierwsza[1]. Różnił on się pod względem rytmiki tekstu od współczesnej wersji, nie występowała cześć (refren) zaczynająca się od słów „Chwała...”. Powtarzane za to czterokrotnie było ostatnie słowo każdej zwrotki: np. na lerze[2], na lerze, na lerze, na lerze.

Żabczyc nie zamieścił melodii do kolędy, tymczasowo jako kontrafakturę proponując noty tańców zwyczajnych w Polszcze, czyli w przypadku tej kolędy melodię „Otóż tobie, pani matko” albo „Otóż tobie wojna, dziewczyno”. Żadna z tych melodii nie zachowała się w zapisie nutowym.

Tekst o innym kształcie strofy pojawił się także w rękopisach karmelitanek[3].

Przez wieki kolęda ulegała licznym zmianom, dlatego też jej obecny kształt różni się od pierwowzoru. Melodia przechodziła pewne modyfikacje, o czym może świadczyć chociażby cytowanie fragmentu melodii tej kolędy w XVIII-wiecznym, bożonarodzeniowym utworze instrumentalnym Symphonia de Nativitate (1759).

Tekst łącznie z melodią pojawił się po raz pierwszy w wydanym przez ks. M. Mioduszewskiego w 1843 roku zbiorze „Pastorałki i kolędy z melodyjami”. Obowiązujący współcześnie w kościele zapis znalazł się w „Śpiewniczku” ks. Jana Siedleckiego z 1878 roku[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Jan Żabczyc, Symfonije anielskie abo Kolęda mieszkańcom ziemskim od muzyki niebieskiej, wdzięcznym okrzykiem na Dzień Narodzenia Pańskiego zaśpiewane. Które usłyszane Roku Pańskiego 1630. Adam Karpiński (red.), Warszawa: Wydawn. Instytut Badań Literackich, 1998, ISBN 83-87456-25-X, OCLC 41889396 [dostęp 2020-12-13].
  2. "lera" czyli lira
  3. obecnie w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  4. Przybieżeli do Betlejem pasterze.

Bibliografia

  • Jan Węcowski (red.): Śpiewnik kolędowy. Osiem wieków kolęd polskich XIV-XXI w. Warszawa: 2004, s. 30.
  • Kolędy polskie : średniowiecze i wiek XVI. T. 1, Teksty / teksty z rękopisów i starych druków, Stefan Nieznanowski, Juliusz Nowak-Dłużewski, Instytut Wydawniczy PAX, 1966.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Przybieżeli do Betlejem.ogg
Autor:

Śpiewają Kuba Jurzyk, Magdalena Wasylik, Natalia Piotrowska, Wiktor Korszla i Sylwia Banasik. Aranżacja muzyczna: Marcin Kuczewski. Reżyseria i realizacja nagrań, miks i mastering: Bartłomiej Kozielski - Studio Accantus. Autorzy muzyki i słów nieznani.

©: Stowarzyszenie Wikimedia Polska. Zezwala się na korzystanie z utworu na warunkach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL, dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/, Licencja: CC BY 3.0
Projekt "Kolędy polskie" został wykonany na podstawie umowy ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska