Przyjaźń

Przyjaźń – obraz Louise Catherine Breslau, 1902

Dobrzy przyjaciele – obraz Hermanna Kerna, 1904

Przyjaciółki – obraz Jerry'ego Weissa, 2003

Trzej przyjaciele oglądający mecz piłki nożnej

Dwie przyjaciółki-nierozłączki

Przyjaźń – serdeczne stosunki oparte na wzajemnej życzliwości.

Większość ludzi uważa, że ich przyjaciele dobrze ich znają. Jednak badania wykazały, że w większości przypadków jest to złudzenie związane z chęcią poprawy samooceny^[1]. Wierząc, że przyjaciołom zależy na nas, budujemy poczucie własnej wartości.

Przyjaźń w kontekście socjologicznym jest silnie związana z nieprzyjaźnią. Wspólny wróg bardzo skutecznie cementuje więzi między przyjaciółmi, a jednym z narzędzi służących do tego jest plotka^[2]. Przyjaciele mają tendencję do wyolbrzymiania negatywnych cech swych nieprzyjaciół i pomijania ich cech pozytywnych.

Zawieranie przyjaźni odbywa się w różny sposób, zależnie od kultury i powiązań religijnych. Niektóre przyjaźnie są zawierane poprzez zapytanie: „Czy chciałbyś/chciałabyś zostać moim przyjacielem?” lub w inny podobny sposób, czasem towarzyszą temu obietnice i przysięgi. Coraz rzadziej spotykana jest formuła braterstwo krwi. Przyjaźń, miłość, troska i udział w losach innych nie są czymś przypadkowym, lecz absolutnie niezbędnym dla duchowej dojrzałości i szczęścia. Jeśli ktoś nie może nawiązać i utrzymywać przyjaźni, to taki brak może mieć swoje źródło w chorobie o charakterze somatycznym, psychicznym lub duchowym^[3].

Z badań wynika również, że przyjaźń może mieć tło genetyczne: najsilniejsze więzy łączą nas z ludźmi genetycznie do nas podobnymi^[4]. Może to jednocześnie tłumaczyć istnienie uprzedzeń rasowych i innych form ksenofobii.

Sam akt nawiązywania przyjaźni ma również podłoże biologiczne – jest ściśle związany z tzw. pierwszym wrażeniem. Z badań wynika, że nieświadomą decyzję o chęci bliższego poznania danej osoby podejmujemy w ciągu zaledwie 10 minut od pierwszego z nią kontaktu^[5].

Według Arystotelesa przyjaźń jest jedną z cnót^[6], chociaż – w przeciwieństwie do cnót kardynalnych – nie jest ona cnotą normatywną. Filozof ten również twierdzi, że istnieje kilka rodzajów przyjaźni: idealna (teleia philia, będąca wartością samą w sobie) oraz takie, z których każda ma spełniać pewien cel (przyjemność lub użyteczność).

Zobacz też

• przyjaźń między kobietą i mężczyzną

Przypisy

Bibliografia

• Robert Wright: Moralne zwierzę : dlaczego jesteśmy tacy, a nie inni : psychologia ewolucyjna a życie codzienne. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004. ISBN 83-7337-634-8. OCLC 67116936. (pol.)

Linki zewnętrzne

• Pochwała przyjaźni, Tomasz Stawiszyński i Michał Herer w audycji TOK FM Godzina Filozofów, 13-11-2016
• BennettB. Helm BennettB., Friendship, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 7 sierpnia 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-08]  (ang.).