Przylot
| ||||
| ||||
Wjazd do Przylotu od strony Ostrołęki | ||||
Państwo | Polska | |||
Województwo | mazowieckie | |||
Powiat | grójecki | |||
Gmina | Warka | |||
Liczba ludności (2011) | 150[1][2] | |||
Strefa numeracyjna | 48 | |||
Kod pocztowy | 05-660[3] | |||
Tablice rejestracyjne | WGR | |||
SIMC | 0640521[4] | |||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
51°51′06″N 21°15′03″E/51,851667 21,250833 |
Przylot – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Warka[4][5].
Wieś leży na północ od Warki, na starym Trakcie Królewskim (Drogi Czerskiej) z Warszawy przez Czersk, Konary, Ostrówek, Przylot, Ostrołękę, Pilicę a dalej do Magnuszewa, Kozienic, Puław. Rozciąga na dawnym pastwisku (łąkach) przy stromej ścianie wzgórz (skarpa) Doliny Wisły i Pilicy.
Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego Przelot w kluczu konarskim w województwie mazowieckim w drugiej połowie XVI wieku, przeszła na uposażenie kapituły gnieźnieńskiej w XVII wieku[6].
Historia
Jest to stara osada a ślady osadnictwa datowane są na okres epoki żelaza - około 700 lat p.n.e. do VI w. n.e.
Przywilej z roku 1240 - wydany przez księcia Konrada I mazowieckiego potwierdził, że do uposażenia stołu arcybiskupiego należało kilka wsi leżących u ujścia Pilicy do Wisły m.in. Przylot, który przez ponad 500 lat, były początkowo własnością biskupów gnieźnieńskich - dobra stołowe, a później były własnością kapituły katedry gnieźnieńskiej - dobra chlebowe.
Pierwotny kościół św. Krzyża i św. Trójcy w Pólku fundowali i uposażyli arcybiskupi gnieźnieńscy przypuszczalnie w drugiej połowie XIII w., a Przylot należał do tego Kościoła.
Książę Ziemowit w roku 1359, potwierdził cały majątek stołu arcybiskupiego na Mazowszu, m.in. miejscowości leżące u ujścia Pilicy do Wisły - min. Przylot. W roku 1380, prawdopodobnie, przeniesiona została przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Suchywilka Strzeleckiego, parafia z Pólka k. Ostrówka do Konar. Przylot należał do tej parafii i leżał w powiecie wareckim w ziemi czerskiej.
W roku 1511 biskupi gnieźnieńscy zorganizowali folwark w Ostrówku, który przynależał do Przylotu, najprawdopodobniej ziemie dawnego Pólka. Należał administracyjnie do klucza łęgonickiego. W roku 1540 pojawia się nawa jednostka administracyjna klucz konarski - w skład którego wchodzi Przylot.
W roku 1729 funkcjonowała we wsi karczma wystawiona przez dzierżawcę Franciszka Wysockiego, kanonika gnieźnienskiego, plebana w parafii św. Jakuba w Krzemienicy.
1788 - zestawienie: Przylot - 32 gospodarstwa, 2 rodziny komorników. We wsi spisano, 26 wołów, 36 krów, Folwark (Ostrówek) został zlikwidowany, gdyż Wisła oderwała grunty folwarczne w połowie XVIII w.
1827 - Spis mieszkańców: Przylot - 28 domów - 185 mieszkańców
W 1833 w skład Dóbr Konary wchodziły min. Przylot, w którym było 30 domów i powierzchnia uprawna pól - 587 mórg.
W 1869 Przylot miał 30 domów, 269 mieszkańców i pow. po uwłaszczeniu 587 mórg. Należał do gminy i parafii w Konarach.
Przylot obecnie też należy do parafii Konary.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Zabytki
Kapliczka przydrożna z XVIII w., murowana, słupowa o przekroju eliptycznym stojąca w prywatnym ogródku.
Przypisy
- ↑ Wieś Przylot w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2017-04-28] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-03-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1046 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1973, s. 94.
Linki zewnętrzne
- Przylot, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 214 .
- Przylot, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 524 .
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Warka, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor:
Mapa powiatu grójeckiego, Polska