Przyrząd pomiarowy
Przyrząd pomiarowy, dawniej: narzędzie miernicze – urządzenie, układ pomiarowy lub jego elementy przeznaczone do wykonywania pomiarów samodzielnie albo w połączeniu z jednym bądź wieloma urządzeniami dodatkowymi. Również wzorce miary (etalony), wzorce inkrementalne i materiały odniesienia są traktowane jako przyrządy pomiarowe[1].
Podział przyrządów pomiarowych
Ze względu na spełniane funkcje wyróżnia się[2]:
- mierniki,
- rejestratory,
- charakterografy,
- detektory.
Ze względu na kontrolę metrologiczną wyróżnia się:
- przyrządy pomiarowe kontrolne,
- przyrządy pomiarowe użytkowe.
Przyrząd kontrolny i użytkowy może być przyrządem tego samego rodzaju, ale odmiennej dokładności.
Ze względu na sposób prezentacji wskazań wyróżnia się:
- przyrządy pomiarowe z odczytem analogowym (np. suwmiarki noniuszowe),
- przyrządy pomiarowe z odczytem elektronicznym (cyfrowym).
Ze względu na wielkości fizyczne i inne właściwości podlegające pomiarom wyróżnia się:
- przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych (dawniej: długości i kąta),
- przyrządy do pomiaru siły i masy,
- przyrządy do pomiaru wielkości elektrycznych,
- przyrządy do pomiaru warunków środowiskowych,
- przyrządy do pomiaru (badania) właściwości materiałów.
- Przykłady narzędzi pomiarowych
Materialny etalon kreskowy metra obowiązujący do roku 1960
Jednomiarowe wzorce kontrolne – płytki wzorcowe
Model wzorca inkrementalnego do pomiaru kąta
Przyrząd pomiarowy – czujnik do pomiaru małych przemieszczeń
Sprawdzian – sprawdzian dwugraniczny do kontroli średnicy wałków
Wielomiarowy wzorzec użytkowy objętości
Zobacz też
- sprawdzian
- Skarbnica Wikipedii – przyrządy pomiarowe
Przypisy
- ↑ Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz.U. z 2021 r. poz. 2068).
- ↑ Ogólne wiadomości o narzędziach pomiarowych. W: Augustyn Chwaleba, Maciej Poniński, Andrzej Siedlecki: Metrologia elektryczna. Wyd. ósme zmienione. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-techniczne, 2003, s. 47-48. ISBN 83-204-2826-2. (pol.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Glenn McKechnie, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A set of metric gauge blocks. Sizes are listed under each block. eg:- a pair of 2mm thick wear blocks at the lower left corner.
Autor: Glenn McKechnie, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Grenzrachenlehre für Außenmaße
Autor: Solaris2006, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dial Gauge Puppitast / Messuhr Puppitast
Computer generated image of International Prototype Metre bar, made of 90% platinum - 10% iridium alloy. This was the standard of length for the SI (Metric system) from 1889 until 1960, when the SI system changed to a new definition of length based on the wavelength of light emitted by krypton 86. The length of the metre was defined by the distance between two fine lines ruled on the central rib of the bar near the ends, at the temperature of freezing water. The bar was given an X (Tresca) cross-sectional shape to increase its stiffness-to-weight ratio, improve its thermal accommodation time, and so the graduation lines could be located on the "neutral" axis of the bar where the change in length with flexure is minimum. The prototype was made in 1889, its length made equal to the previous French standard "Metre of the Archives". Twenty-nine identical copies were made at the same time, which were calibrated against the prototype and distributed to nations to serve as national standards.
The main problem with defining the unit of length by an artifact such as a bar is that there is no foolproof way of detecting a change in its length due to age or misuse. It can be compared to other copies, but these themselves may have changed in length. This motivated the 1960 change to a definition based on light waves. The bar is now kept in the collection of the BIPM museum.
Autor: Hannes Grobe 19:04, 3 September 2006 (UTC), Licencja: CC BY-SA 2.5
Erlenmeyer flask