Przystajń
| Artykuł | 50°53′3″N 18°41′28″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°52'59.9"N, 18°42'0.0"E, 50°50'N, 18°39'E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 666 m |
| wieś | |
 Kościół Świętej Trójcy z ratuszem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | 2306 [1] |
| Strefa numeracyjna | 34 |
| Kod pocztowy | 42-141[1] |
| Tablice rejestracyjne | SKL |
| SIMC | 0143900 |
Położenie na mapie gminy Przystajń _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Przystajń") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłobuckiego  | |
 50°53′03″N 18°41′28″E/50,884167 18,691111 | |
Przystajń – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Przystajń[2][3], w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Wieś jest siedzibą gminy Przystajń.
Przez Przystajń przebiega droga wojewódzka nr 494.
Nazwa
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie Przyestan villa wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[4].
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0143917 | Borlocha | część wsi |
Historia
Miejscowość powstała w drugiej połowie XIV wieku w akcji kolonizacyjnej Władysława Opolczyka, który otrzymał od Ludwika Węgierskiego przyległe do Księstwa Opolskiego obszary Królestwa Polskiego. W 1374 książę Władysław wydał prawo na założenie tu kuźnicy (huty). Pierwsze źródłowe potwierdzenia funkcjonowania miejscowości pochodzą z 1385 i 1394 roku[5]. W 1405 powstała parafia dekanatu Lelów archidiecezji krakowskiej. Jako właściciela miejscowości Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis napisanej w latach (1470-1480) podaje ród Mikołajowskich herbu Wysz[4]. Znaczący rozwój nastąpił po 1590, kiedy Mikołaj Wolski herbu Półkozic, Marszałek Wielki Koronny i starosta krzepicki, unowocześnił zakład hutniczy.
Po II rozbiorze Polski miejscowość przejściowo była pod panowaniem pruskim do czasu utworzenia (Księstwa Warszawskiego, choć pozostała blisko granicy z Królestwem Prus (od 1871 Niemcami).
W pierwszej połowie 1936 roku dochodzi do ekscesów o podłożu antysemickim[6].
Zabytki
- Kościół Przenajświętszej Trójcy w Przystajni
- Sukiennice w Przystajni
Ludzie związani z Przystajnią
W Przystajni urodzili się m.in.:
- Henryk Kluba – reżyser i aktor, wieloletni rektor Łódzkiej Szkoły Filmowej.
- Marian Henel – artysta-prymitywista, twórca wielkich gobelinów.
- Genowefa Grabowska – polityk, profesor Uniwersytetu Śląskiego, senator V Kadencji, od 2004 posłanka do Parlamentu Europejskiego.
- Jerzy Tomziński OSPPE – duchowny rzymskokatolicki, paulin, trzykrotny przeor Jasnej Góry, dwukrotny generał Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika (paulinów), ostatni polski uczestnik Soboru Watykańskiego II.
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1047 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”. Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.211.
- ↑ Historia gminy Przystajń
- ↑ Szymon Rudnicki, Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015, s. 464, ISBN 978-83-7666-363-0, ISBN 978-83-7666-412-5.
Bibliografia
- Barbara Herba, Dzieje Konopisk i okolic, Konopiska 2004.
Linki zewnętrzne
- Przystajń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 231.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: LuzynaS, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Przystajń, kościół par. pw. Św. Trójcy, 1752-1797
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kłobuck County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 51.11 N
- S: 50.75 N
- W: 18.59 E
- E: 19.15 E