Przytulia hercyńska

Przytulia hercyńska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządgoryczkowce
Rodzinamarzanowate
Rodzajprzytulia
Gatunekprzytulia hercyńska
Nazwa systematyczna
Galium saxatile L.
Sp. Pl. 106 1753[3]

Przytulia hercyńska (Galium saxatile L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny marzanowatych. Jako gatunek rodzimy rośnie w Europie i na Azorach. Ponadto został zawleczony do Ameryki Północnej[4]. W Polsce występuje w Karkonoszach i na Pomorzu.

Morfologia

Liść
Liście odwrotnie jajowate, na brzegach szorstkie, zgrupowane po 6, rzadziej po 7 albo w 8 okółkach.
Kwiaty
Białe na krótkich szypułkach w skupionych kwiatostanach. Okres kwitnienia od czerwca do sierpnia[5].

Siedlisko

Wrzosowiska, murawy, torfowiska, widne lasy, kamieniste wygony, chętnie na glebach bez wapnia. Do 1500 m n.p.m.[5] Gatunek charakterystyczny niżowych muraw bliźniczkowych ze związku Violion caninae. Gatunek wyróżniający zespołu Digitali purpureae-Epilobietum[6].

Zmienność

Gatunek zróżnicowany na dwie odmiany[7]:

  • Galium saxatile var. saxatile - występuje w całym zasięgu gatunku
  • Galium saxatile var. vivianum (Kliphuis) Ortega Oliv. & Devesa - rośnie na Półwyspie Iberyjskim

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii zagrożenia [V] (narażony na izolowanych stanowiskach) jako Galium harcynicum[8].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-28] (ang.).
  3. Galium saxatile (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-08-28].
  4. Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-30].
  5. a b Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Wyd. Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.
  6. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  7. World Checklist of Selected Plant Families [dostęp 2013-11-30].
  8. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ​ISBN 83-89648-38-5​.

Media użyte na tej stronie

Galium saxatile kz03.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Galium saxatile in Rzęśnica, near Szczecin Wielgowo, NW Poland
Galium saxatile kz2.JPG
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Galium saxatile in Gniewino commune, N Poland
Galium harcynicum detail.jpeg
Autor: Kristian Peters -- Fabelfroh 08:01, 29 June 2007 (UTC), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Harz-Labkraut (Galium harcynicum)