Przywra krwi

Przywra krwi

Schistosoma haematobium
(Bilharz, 1852)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	płazińce
Gromada	przywry wnętrzniaki
Rząd	Stringeiformes
Rodzina	Schistosomatidae
Rodzaj	Schistosoma
Gatunek	przywra krwi

Przywra krwi, przywra żylna^[1] (Schistosoma haematobium) – gatunek płazińca z gromady przywr digenetycznych, którego żywicielem ostatecznym jest zazwyczaj człowiek. W organizmie człowieka pasożyt dożywa od 5 do 18 lat, natomiast choroba którą wywołuje zwana jest schistosomatozą lub inaczej bilharcjozą. Dorosła postać płazińca żyje w naczyniach krwionośnych, gdzie żywi się krwią.

Cechy charakterystyczne

Przywra krwi, w przeciwieństwie do większości płazińców jest gatunkiem rozdzielnopłciowym. Obie płcie występują zawsze razem, bowiem spłaszczone fałdy ciała, znajdujące się po brzusznej stronie samców, tworzą rynienkę, w której na stałe ulokowana jest samica. Samce posiadają grzbietobrzusznie spłaszczone ciało, którego długość oscyluje wokół 12-15 mm. Samice natomiast w przekroju są niemalże okrągłe,a ich walcowate ciała osiągają długość 16-20 mm^[1].

Występowanie

Najczęstsze występowanie przywry krwi na świecie odnotowuje się na terenach związanych z zachodnim jak i północnym wybrzeżem Afryki. Bezkręgowca można jednak spotkać również i na Bliskim Wschodzie, w krajach graniczących z akwenem Morza Śródziemnego^[2].

Żywiciele

Żywicielem pośrednim przywry krwi jest ślimak słodkowodny, pochodzący głównie z rodziny Bulinidae, natomiast żywicielem ostatecznym dla przywry jest człowiek, ewentualnie małpa^[1].

Cykl życiowy

Dojrzałe stadia przywr pasożytują w naczyniach krwionośnych człowieka, zlokalizowanych w obrębie miednicy. W tym rejonie organizmu dochodzi również do kopulacji oraz zapłodnienia jaj, które następnie składane są przez samicę w drobnych naczyniach włosowatych pęcherza moczowego. Jaja wyposażone są w ostry kolec, dzięki któremu mogą przebić ściany naczyń organu, by wraz z moczem przedostać się do środowiska zewnętrznego. Dalszy rozwój jaj uzależniony jest od obecności wody, bowiem tylko w środowisku wodnym jaja są w stanie przekształcić się w kolejne stadia rozwojowe, zwane miracidiami. Te niewielkie, wolno żyjące larwy wyposażone są w wieniec rzęsek, dzięki którym mogą swobodnie poruszać się w toni wodnej. Długość życia miracidiów to około 48 godzin. W tym czasie wnikają one do organizmu ślimaka, gdzie też przekształcają się w sporocysty. Sporocysta rozmnaża się partenogenetycznie dając drugie pokolenie sporocyst. Te natomiast, dzieląc się, dając kolejne stadia rozwojowe zwane cerkariami. Cerkarie opuszczają ciało ślimaka i wwiercają się w skórę żywiciela ostatecznego, który obecny był w wodzie. Po organizmie gospodarza larwy przemieszczają się wraz z krwią, dlatego też najpierw trafiają one do płuc, a następnie do serca. Pod koniec wędrówki znajdują się one w dużym obiegu krwi żywiciela, gdzie też osiągają dojrzałość płciową i są zdolne do rozmnażania^[2].

Znaczenie dla człowieka

Główne konsekwencje wynikające z obecności przywry krwi w organizmie człowiek ponosi w wyniku okaleczenia naczyń krwionośnych pęcherza moczowego przez pasożyta, ponieważ stanowi to przyczynę wielu chorób tego narządu^[2].

Przypisy