Psałterz
Psałterz (w średniowiecznej łacinie psalterium od późnogr. psaltērion) – wydana oddzielnie księga zawierająca 150 biblijnych psalmów używana jako modlitewnik, śpiewnik, bądź też przeznaczona do celów liturgicznych w chrześcijaństwie lub judaizmie. Nazwa księgi pochodzi od strunowego szarpanego instrumentu muzycznego posiadającego płaskie pudło rezonansowe, nazywanego w języku greckim psalterium. Niektóre psałterze w wersji Septuaginty, jak np. Psałterz synajski, zawierają też dodatkowe kantyki znane jako Ody[1].
Pierwotnie Księga Psalmów została spisana w języku hebrajskim. Jednak późniejsze rękopisy bądź wydania drukowane w językach narodowych były tłumaczone z łacińskiej Wulgaty w Kościele Zachodnim bądź z greckiej Septuaginty w Kościele Wschodnim. Kościoły protestanckie powróciły do tłumaczeń z języka hebrajskiego.
Najstarszym znanym polskim psałterzem jest pochodzący z drugiej połowy XIV wieku trójlingwiczny (polsko-niemiecko-łaciński) Psałterz floriański. Kolejnym samodzielnym tłumaczeniem był Psałterz puławski z drugiej połowy XV wieku. W XVI wieku pojawiło się kilka nowych przekładów psałterzy, a wśród nich pierwsze polskie tłumaczenie wierszowane Jakuba Lubelczyka (1558) i wierszowana parafraza – Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego (1579). Rymowany Psałterz Dawida opublikował również Franciszek Karpiński (1786)[2].
Przypisy
- ↑ Władysław Kopaliński: psalterium; psałterz. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
- ↑ Popularna Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Fogra: Psałterz. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2013-08-12].
| Księga pierwsza | |
|---|---|
| Księga druga | |
| Księga trzecia | |
| Księga czwarta | |
| Księga piąta | |
| Grupy psalmów |
|
| Inne terminy | |
| Psalmy apokryficzne |
- zobacz też: kategoria Psalmy
| Obrzędy liturgiczne | |
|---|---|
| Paramenty liturgiczne | |
| Księgi liturgiczne | |
| Bielizna kielichowa | |
| Szaty liturgiczne | |
| Strój chórowy | |
| Szaty papieskie | |
| Zobacz też |
Media użyte na tej stronie
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys
Psałterz floriański – psałterz pochodzący z końca XIV wieku. Bywa także zwany Psałterzem Jadwigi; jego nazwa pochodzi od miejscowości w Austrii – Sankt Florian. Jest to dzieło trójjęzyczne (łacina, polski, niemiecki), pierwsze znane tłumaczenie Księgi Psalmów na polski. Zawiera 296 pergaminowych kart. Został odkryty w 1827 roku, a nabyty przez Polskę w 1931. Pierwsze wydanie miało miejsce w 1834 w Wiedniu staraniem polskiego wydawcy Stanisława Jana Borkowskiego.