Psałterz

Psałterz (w średniowiecznej łacinie psalterium od późnogr. psaltērion) – wydana oddzielnie księga zawierająca 150 biblijnych psalmów używana jako modlitewnik, śpiewnik, bądź też przeznaczona do celów liturgicznych w chrześcijaństwie lub judaizmie. Nazwa księgi pochodzi od strunowego szarpanego instrumentu muzycznego posiadającego płaskie pudło rezonansowe, nazywanego w języku greckim psalterium. Niektóre psałterze w wersji Septuaginty, jak np. Psałterz synajski, zawierają też dodatkowe kantyki znane jako Ody[1].

Pierwotnie Księga Psalmów została spisana w języku hebrajskim. Jednak późniejsze rękopisy bądź wydania drukowane w językach narodowych były tłumaczone z łacińskiej Wulgaty w Kościele Zachodnim bądź z greckiej Septuaginty w Kościele Wschodnim. Kościoły protestanckie powróciły do tłumaczeń z języka hebrajskiego.

Najstarszym znanym polskim psałterzem jest pochodzący z drugiej połowy XIV wieku trójlingwiczny (polsko-niemiecko-łaciński) Psałterz floriański. Kolejnym samodzielnym tłumaczeniem był Psałterz puławski z drugiej połowy XV wieku. W XVI wieku pojawiło się kilka nowych przekładów psałterzy, a wśród nich pierwsze polskie tłumaczenie wierszowane Jakuba Lubelczyka (1558) i wierszowana parafraza – Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego (1579). Rymowany Psałterz Dawida opublikował również Franciszek Karpiński (1786)[2].

Przypisy

  1. Władysław Kopaliński: psalterium; psałterz. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
  2. Popularna Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Fogra: Psałterz. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2013-08-12].

Media użyte na tej stronie

Emblem of the Papacy SE.svg
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys
Psałterz-floriański-7r.jpg
Psałterz floriański – psałterz pochodzący z końca XIV wieku. Bywa także zwany Psałterzem Jadwigi; jego nazwa pochodzi od miejscowości w Austrii – Sankt Florian. Jest to dzieło trójjęzyczne (łacina, polski, niemiecki), pierwsze znane tłumaczenie Księgi Psalmów na polski. Zawiera 296 pergaminowych kart. Został odkryty w 1827 roku, a nabyty przez Polskę w 1931. Pierwsze wydanie miało miejsce w 1834 w Wiedniu staraniem polskiego wydawcy Stanisława Jana Borkowskiego.