Psałterz woroniecki

Psałterz woroniecki[1] (rum. Psaltirea Voronețeană) – zabytek piśmiennictwa rumuńskiego, szesnastowieczny rękopis, zawierający przekład części Księgi Psalmów na język rumuński wraz z równoległym tekstem w języku cerkiewnosłowiańskim.

Rękopis odnalazł w klasztorze Voroneț rumuński folklorysta i etnograf Simeon Florea Marian w 1882 roku. Dokument został następnie odkupiony przez Dimitrie Sturdzę i podarowany bibliotece Akademii Rumuńskiej (gdzie znajduje się pod sygnaturą 693)[2]. Tekst jest zdekompletowany, brakuje początkowej części dokumentu oraz kilkunastu kart w pozostałej części rękopisu.

Psałterz woroniecki został opisany i porównany z Psałterzem szkejańskim przez Ovida Densusianu na łamach pisma Anuarul seminarului de istoria limbei și literaturei române w 1898 r. Wydanie drukowane psałterza przygotował George Giuglea publikując całość w zapisie cyrylickim w 1911 r. Constantin Gălușcă opublikował w 1913 nowe, dwujęzyczne wydane, w którym zestawił tekst przekładu z oryginałem słowiańskim[3].

Charakterystyczną cechą językową Psałterza woronieckiego, jak również innych wczesnych przekładów biblijnych na język rumuński (np. Psałterza szkejańskiego), jest rotacyzm[4], czyli przechodzenie w rodzimych wyrazach interwokalicznej spółgłoski [n] w [r]. Zjawisko to wskazuje najprawdopodobniej północnorumuńskie (mołdawskie lub z północnego Siedmiogrodu) pochodzenie tekstu.

Przypisy

  1. ↑ Danuta Bieńkowska: Literatura rumuńska. W: Dzieje literatur europejskich. T. 1. s. 1090.
  2. ↑ Nicolae Cartojan: Istoria literaturii române vechi. s. 86-87.
  3. ↑ Nicolae Cartojan: Istoria literaturii române vechi. s. 87.
  4. ↑ Nicolae Cartojan: Istoria literaturii române vechi. s. 85-90.

Bibliografia

  • Danuta Bieńkowska: Literatura rumuńska. W: Dzieje literatur europejskich. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.
  • Nicolae Cartojan: Istoria literaturii române vechi. Bukareszt: 1980, s. 86.