Pseudolycopodium densum

Pseudolycopodium densum
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

widłaki

Rząd

widłakowce

Rodzina

widłakowate

Rodzaj

Pseudolycopodium

Gatunek

Pseudolycopodium densum

Nazwa systematyczna
Pseudolycopodium densum (G. Forst.) Holub
Folia Geobot. Phytotax. 18(4): 442 (1983)[3]
Synonimy
  • Lycopodium densum Labill.
  • Lepidotis densa Rothm.
  • Lycopodium deuterodensum Herter[3][4]

Pseudolycopodium densumgatunek rośliny z rodziny widłakowatych. W wielu źródłach włączany do rodzaju widłak Lycopodium jako L. deuterodensum[5][6], jednak w systematyce widłakowatych skłaniającej się do wydzielenia większej liczby rodzajów (np. system PPGI z 2016) wyróżniany jest jako przedstawiciel monotypowego rodzaju Pseudolycopodium[2]. Roślina występuje w Australii (wschodnia część kontynentu od Queensland po Wiktorię, na izolowanym stanowisku pod Mount Lofty w Australii Południowej oraz na Tasmanii)[3][7] poza tym na Nowej Zelandii (północna część Wyspy Północnej), na Wyspach Chatham i na Nowej Kaledonii[7][8][4].

P. densum rośnie w widnych, sklerofitycznych lasach i zaroślach, na wrzosowiskach, obrzeżach lasów równikowych[7], w regenerujących się lasach kauri na Nowej Zelandii[8], na brzegach jezior i oczek wodnych zwykle w miejscach zabagnionych lub wilgotnych[7]. Na stanowiskach często rośnie obficie[8].

Morfologia

Płat Pseudolycopodium densum
Pokrój sporofitu
Roślina o podziemnych kłączach osiągających 3 m długości okrytych luźno rozmieszczonymi łuskowatymi liśćmi[7]. Pędy nadziemne o prostej, wyraźnej osi osiągającej od 10 do 100 cm wysokości, w górnej części silnie, drzewkowato rozgałęzione[7][8]. Swoim pokrojem bardzo przypominają młode rośliny iglaste[8].
Liście (mikrofile)
Zmienne, zielone do żółtawozielonych[7] lub nawet pomarańczowobrązowych[8], wyrastające na pędach skrętolegle lub zagęszczone i tworzące pozorne okółki, przylegające do pędów lub odstające. Na pędach i gałązkach wegetatywnych liście są równowąskolancetowate, od 2 do 4,5 mm długości, zaostrzone na końcach i zwykle są rozpostarte. Na pędzie głównym osiągają do 6 mm długości i zwykle są przylegające. Na gałązkach zwieńczonych kłosami zarodnionośnymi liście są jajowatolancetowate, o długości 1 do 2,5 mm, na brzegu błoniaste, przejrzyste, u nasady orzęsione[7][8].
Zarodnie
Wyrastają na powierzchni liści zarodnionośnych (sporofili)[6] tworzących na końcach rozgałęzień pojedyncze, kotkowate kłosy zarodnionośne osiągające od 1 do 3,5 cm długości. Sporofile zachodzące na siebie, łuskowate, trójkątniejajowate, zaostrzone na końcach, na brzegach błoniaste i postrzępione[7]. W stanie dojrzałym barwy pomarańczowobrązowej[8].

Systematyka

W systemie PPG I z 2016, obejmującym m.in. widłaki, gatunek ten jest przedstawicielem monotypowego rodzaju Pseudolycopodium Holub, Folia Geobot. Phytotax. 18: 440. 1983, będącego jednym z 9 rodzajów w obrębie podrodziny Lycopodioideae Eaton sensu Wagner & Beitel ex Øllgaard z rodziny widłakowatych[2].

Rodzaj wyodrębniony został po raz pierwszy przez Josefa Holuba w 1983 w wyniku zaproponowanego przez niego podziału opisanego wcześniej w 1845 roku rodzaju Diphasium w szerokim ujęciu Karla B. Presla[9][10].

W alternatywnym (popularnym[6][8][5]) ujęciu Lycopodium deuterodensum stanowi monotypową sekcję Pseudolycopodium (Holub) B.0llgaard w obrębie rodzaju widłak Lycopodium[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. a b c The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b c Ashley Raymond Field. Classification and typification of Australian lycophytes and ferns based on Pteridophyte Phylogeny Group classification PPG I. „Australian Systematic Botany”. 33, s. 1–102, 2020. DOI: 10.1071/SB18011. 
  4. a b Michael Hassler, Bernd Schmitt: Checklist of Ferns and Lycophytes of the World. 2020. [dostęp 2020-08-11].
  5. a b Lycopodium deuterodensum Herter. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-08-11].
  6. a b c d K.U.Kramer, P.S. Green (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona: Springer-Verlag, 1990, s. 36-37. ISBN 3-540-51794-4.
  7. a b c d e f g h i Patrick M. McCarthy (red.): Flora of Australia Volume 48, Ferns, Gymnosperms and Allied Groups. Canberra: Australian Biological Resources Study, 1998, s. 71. ISBN 0 643 059717.
  8. a b c d e f g h i Patrick J. Brownsey, John C. Smith-Dodsworth: New Zealand Ferns and Allied Plants. Auckland: David Bateman Ltd, 2000, s. 23-24. ISBN 1-86953-003-9.
  9. Josef Holub. Validation of generic names inLycopodiaceae: with a description of a new genus Pseudolycopodiella. „Folia Geobotanica et Phytotaxonomica”. 18, s. 439–442, 1983. 
  10. Wojciech Szypuła. O filogenezie i systematyce rodziny widłakowatych Lycopodiaceae sensu lato - przegląd piśmiennictwa. „Acta Botanica Silesiaca”. 9, s. 25-56, 2013. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Lycopodium deuterodensum 75674971.jpg
Autor: Russell Best, Licencja: CC BY 4.0
Bushy Clubmoss (Lycopodium deuterodensum) in Corangamite - South, Great Otway, AU-VI, Australia
Lycopodium deuterodensum inat6.jpg
Autor: John Barkla, Licencja: CC BY 4.0
Lycopodium deuterodensum in Raglan, New Zealand
Lycopodium deuterodensum inat2.jpg
Autor: Berend de Boer, Licencja: CC0
Lycopodium deuterodensum in Franklin, NZ-WK, New Zealand
Lycopodium deuterodensum inat4.jpg
Autor: Peter de Lange, Licencja: CC0
Lycopodium deuterodensum in Australia, New South Wales, Blue Mountains National Park, Wentworth Falls
Lycopodium deuterodensum inat7.jpg
Autor: Leon Perrie, Licencja: CC BY 4.0
Lycopodium deuterodensum at Pureora Forest Park, NZ-WK-TP, NZ-WK, New Zealand